Truyện ngắn “Lão Hạc” của Nam Cao là một tác phẩm kinh điển trong văn học Việt Nam. Một trong những yếu tố quan trọng góp phần vào thành công của tác phẩm là việc lựa chọn ngôi kể. Vậy, “Lão Hạc” được kể theo ngôi thứ mấy và cách lựa chọn đó có tác dụng gì?
“Lão Hạc” được kể theo ngôi thứ nhất, người kể chuyện là nhân vật “tôi,” thường được gọi là ông giáo. Điểm nhìn trần thuật cũng thuộc về nhân vật này. Việc sử dụng ngôi kể thứ nhất và điểm nhìn từ ông giáo mang lại nhiều hiệu quả nghệ thuật sâu sắc.
Một trong những tác dụng lớn nhất là tạo nên sự chân thực và gần gũi cho câu chuyện. Người đọc cảm thấy như đang được nghe chính ông giáo kể lại những gì mình đã chứng kiến, đã trải qua.
Việc lựa chọn ngôi kể này giúp câu chuyện trở nên sinh động hơn, bởi vì người đọc không chỉ nghe kể về Lão Hạc mà còn được cảm nhận những suy tư, tình cảm của ông giáo đối với Lão Hạc và những người nông dân nghèo khổ khác. Sự đồng cảm này là yếu tố quan trọng để tác phẩm chạm đến trái tim người đọc.
Mạch kể chuyện cũng trở nên linh hoạt hơn. Ông giáo có thể thoải mái hồi tưởng, suy ngẫm, đưa ra những nhận xét chủ quan mà không bị gò bó bởi một trật tự thời gian tuyến tính. Điều này giúp câu chuyện trở nên tự nhiên và hấp dẫn hơn.
Ngôi kể thứ nhất cũng giúp người đọc hiểu rõ hơn về tâm tư, tình cảm của Lão Hạc. Mặc dù người kể chuyện là ông giáo, nhưng qua lời kể và những quan sát của ông, người đọc có thể phần nào hình dung được những khó khăn, đau khổ mà Lão Hạc phải gánh chịu. Điều này giúp tăng thêm sự xót thương và đồng cảm đối với nhân vật Lão Hạc.
Thêm vào đó, điểm nhìn của ông giáo cũng giúp người đọc có cái nhìn khách quan hơn về cuộc sống của người nông dân Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám. Ông giáo là một người trí thức, có trình độ học vấn và sự hiểu biết nhất định. Qua lăng kính của ông, người đọc có thể thấy được những bất công, những ngang trái trong xã hội lúc bấy giờ.
Tóm lại, việc lựa chọn ngôi kể thứ nhất và điểm nhìn từ ông giáo trong truyện “Lão Hạc” không chỉ tạo nên sự chân thực, gần gũi cho câu chuyện mà còn giúp người đọc hiểu rõ hơn về tâm tư, tình cảm của các nhân vật và có cái nhìn khách quan về xã hội Việt Nam lúc bấy giờ. Đây là một yếu tố quan trọng góp phần vào thành công và giá trị nhân văn sâu sắc của tác phẩm.
