Làng nghề truyền thống được định nghĩa trong khoản 3, Điều 3 của Nghị định 52/2018/NĐ-CP, đó là những làng nghề có nghề truyền thống đã hình thành từ lâu đời. Hiểu một cách đơn giản, đó là những ngôi làng mà người dân chủ yếu làm một hoặc một vài nghề thủ công mỹ nghệ có lịch sử phát triển lâu dài, thường được truyền từ đời này sang đời khác.
Để một làng được công nhận là làng nghề truyền thống, nó không chỉ đơn thuần là có một nghề thủ công. Nó còn liên quan đến bề dày lịch sử, bản sắc văn hóa và sự gắn bó của người dân với nghề đó.
Điều kiện để được công nhận là Làng nghề Truyền thống
Để được công nhận là làng nghề truyền thống, làng nghề đó cần đáp ứng các tiêu chí được quy định tại khoản 4 Điều 5 của Nghị định 52/2018/NĐ-CP. Điều này bao gồm việc đáp ứng các tiêu chí chung của một làng nghề, đồng thời có ít nhất một nghề truyền thống đáp ứng các yêu cầu sau:
-
Tính Lịch Sử: Nghề đó phải có lịch sử hình thành và phát triển tại địa phương ít nhất 50 năm, tính đến thời điểm đề nghị công nhận. Đồng thời, nghề đó vẫn đang tiếp tục phát triển, không bị mai một.
-
Bản Sắc Văn Hóa: Sản phẩm do nghề tạo ra phải mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, thể hiện được tinh hoa và giá trị truyền thống của địa phương.
-
Uy Tín và Danh Tiếng: Nghề đó phải gắn liền với tên tuổi của một hoặc nhiều nghệ nhân tài hoa, hoặc nổi tiếng với tên gọi của làng nghề. Điều này thể hiện sự kế thừa và phát huy những giá trị tinh túy của nghề.
Ngoài ra, làng nghề đó còn phải đáp ứng các tiêu chí chung của một làng nghề, bao gồm:
- Tỷ Lệ Tham Gia: Phải có tối thiểu 20% tổng số hộ dân trên địa bàn tham gia vào một trong các hoạt động ngành nghề nông thôn.
- Tính Ổn Định: Hoạt động sản xuất kinh doanh phải ổn định trong ít nhất 02 năm liên tục tính đến thời điểm đề nghị công nhận.
- Bảo Vệ Môi Trường: Phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện về bảo vệ môi trường làng nghề theo quy định của pháp luật hiện hành.
Những tiêu chí này đảm bảo rằng, việc công nhận một làng là làng nghề truyền thống được thực hiện một cách nghiêm túc, khách quan và dựa trên những giá trị thực tế mà làng nghề đó mang lại.
Khi nào Làng nghề truyền thống bị thu hồi công nhận?
Việc công nhận một làng là làng nghề truyền thống không phải là vĩnh viễn. Theo khoản 6 Điều 6 của Nghị định 52/2018/NĐ-CP, làng nghề truyền thống có thể bị thu hồi bằng công nhận nếu không còn đáp ứng các tiêu chí đã đề ra.
Điều này có nghĩa là, nếu làng nghề đó không duy trì được các tiêu chuẩn về lịch sử, bản sắc văn hóa, tỷ lệ người tham gia, tính ổn định trong sản xuất kinh doanh hoặc không đảm bảo các yêu cầu về bảo vệ môi trường, thì sẽ bị xem xét thu hồi danh hiệu.
Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm tổng hợp danh sách các làng nghề không còn đáp ứng tiêu chí và gửi lên Ủy ban nhân dân cấp tỉnh để xem xét và ra quyết định thu hồi bằng công nhận. Điều này đảm bảo rằng, danh hiệu “làng nghề truyền thống” chỉ được trao cho những làng nghề thực sự xứng đáng và nỗ lực duy trì, phát huy các giá trị truyền thống.
