Trong di truyền học, kiểu gen là tổ hợp các alen mà một cá thể sở hữu. Để hiểu rõ Kiểu Gen Nào Sau đây Là Kiểu Gen Thuần Chủng, chúng ta cần phân biệt rõ các khái niệm liên quan.
Kiểu gen thuần chủng (hay còn gọi là dòng thuần) là kiểu gen mà trong đó, các alen tại một locus nhất định trên cặp nhiễm sắc thể tương đồng là giống nhau. Điều này có nghĩa là cá thể đó chỉ có một loại alen cho một tính trạng cụ thể.
Ví dụ:
- AA: Kiểu gen thuần chủng trội
- aa: Kiểu gen thuần chủng lặn
Ngược lại, kiểu gen dị hợp tử là kiểu gen mà trong đó các alen tại một locus nhất định trên cặp nhiễm sắc thể tương đồng là khác nhau. Ví dụ: Aa.
Vậy, làm thế nào để xác định kiểu gen thuần chủng?
Để xác định một kiểu gen có phải là thuần chủng hay không, chúng ta cần xem xét các alen tại các locus gen đang xét. Nếu tất cả các alen đều giống nhau (ví dụ: AA, BB, cc), thì đó là kiểu gen thuần chủng. Nếu có bất kỳ locus nào có alen khác nhau (ví dụ: Aa, Bb, Cc), thì đó là kiểu gen dị hợp tử.
Alt text: Minh họa cặp alen trong kiểu gen, bên trái là thuần chủng với hai alen giống nhau, bên phải là dị hợp tử với hai alen khác nhau, thể hiện rõ sự khác biệt di truyền.
Ý nghĩa của kiểu gen thuần chủng:
- Tính ổn định: Các cá thể thuần chủng có xu hướng di truyền các tính trạng của chúng một cách ổn định cho các thế hệ sau. Điều này là do chúng chỉ có một loại alen cho mỗi tính trạng, vì vậy con cái của chúng sẽ luôn nhận được alen đó.
- Ứng dụng trong chọn giống: Các dòng thuần được sử dụng rộng rãi trong chọn giống để tạo ra các giống cây trồng và vật nuôi có các tính trạng mong muốn. Bằng cách lai các dòng thuần khác nhau, các nhà chọn giống có thể tạo ra các tổ hợp gen mới và cải thiện các tính trạng của giống.
Ví dụ minh họa:
Xét một loài thực vật, gen A quy định hoa đỏ, gen a quy định hoa trắng.
- Cây có kiểu gen AA sẽ có hoa đỏ (thuần chủng trội).
- Cây có kiểu gen aa sẽ có hoa trắng (thuần chủng lặn).
- Cây có kiểu gen Aa sẽ có hoa đỏ (dị hợp tử).
Trong trường hợp này, kiểu gen AA và aa là kiểu gen thuần chủng.
Một số câu hỏi trắc nghiệm liên quan:
Câu hỏi: Cho phép lai Aaaa x AAaa. Biết các gen trội lặn hoàn toàn, theo lý thuyết, tỉ lệ cá thể có kiểu hình giống P ở đời con là bao nhiêu?
a. 3/4
b. 11/12
c. 5/6
d. 35/36
Câu hỏi: Ở một loài thực vật, alen A quy định hoa vàng trội hoàn toàn so với alen a quy định hoa tím. Khi đem lai hai cây lưỡng bội hoa vàng và hoa tím thu được F1 có kiểu hình phân tính, cho F1 tự thụ phấn thu được F2. Hãy xác định tỉ lệ các cây hoa vàng không thuần chủng ở F2.
a. 75%
b. 50%
c. 12,5%
d. 25%
Kết luận:
Hiểu rõ về kiểu gen nào sau đây là kiểu gen thuần chủng là rất quan trọng trong di truyền học và chọn giống. Nó giúp chúng ta dự đoán được sự di truyền của các tính trạng và tạo ra các giống cây trồng và vật nuôi có năng suất cao và phẩm chất tốt.
Alt text: Hình ảnh minh họa về dòng thuần trong chọn giống cây trồng, thể hiện sự ổn định và đồng nhất về kiểu hình, quan trọng để tạo ra giống cây trồng có đặc tính mong muốn.
