Chủ nghĩa phát xít, một hệ tư tưởng độc tài và tàn bạo, đã gây ra những hậu quả nặng nề cho nhân loại trong thế kỷ 20. Để hiểu rõ hơn về giai đoạn lịch sử đen tối này, việc xác định các quốc gia thuộc “khối phát xít” là vô cùng quan trọng.
Khái niệm về chủ nghĩa phát xít
Chủ nghĩa phát xít là một hệ tư tưởng chính trị cực đoan, đề cao quyền lực nhà nước tuyệt đối, đàn áp mọi quyền tự do cá nhân, sử dụng khủng bố và bạo lực để duy trì quyền lực, và thường xuyên gây chiến tranh xâm lược. Bản chất của chủ nghĩa phát xít là sự đối lập hoàn toàn với các giá trị dân chủ và nhân quyền.
Cờ Đức Quốc Xã với biểu tượng chữ vạn, đại diện cho sự tàn bạo và độc tài của chủ nghĩa phát xít.
Biểu tượng của chủ nghĩa phát xít
Mặc dù không có một biểu tượng chính thức duy nhất cho chủ nghĩa phát xít, hình ảnh chữ “Vạn” (Swastika) trên cờ Đức Quốc Xã thường được xem là biểu tượng đại diện cho hệ tư tưởng này. Chữ “Vạn” này có nguồn gốc từ biểu tượng của người Aryan, được Hitler sử dụng để tượng trưng cho sự thượng đẳng và quyền lực của dân tộc Đức.
Các quốc gia thuộc khối phát xít
Trong lịch sử, “khối phát xít” hay còn gọi là “phe Trục” trong Chiến tranh thế giới thứ hai bao gồm ba quốc gia chính:
-
Đức Quốc xã: Dưới sự lãnh đạo của Adolf Hitler và Đảng Quốc xã, Đức đã trở thành một nhà nước phát xít toàn trị từ năm 1933 đến 1945. Chế độ này nổi tiếng với sự tàn bạo, phân biệt chủng tộc (đặc biệt là bài Do Thái), và tham vọng bành trướng lãnh thổ.
-
Phát xít Ý: Từ năm 1922 đến 1943, nước Ý nằm dưới sự thống trị của Benito Mussolini và đảng Phát xít. Mussolini thiết lập một chính phủ độc tài, đàn áp các đảng phái chính trị đối lập, và sử dụng bạo lực để duy trì quyền lực. Chủ nghĩa phát xít Ý được xem là hình mẫu cho các hình thức phát xít khác ở châu Âu.
-
Đế quốc Nhật Bản: Từ cuộc cách mạng Minh Trị năm 1868 đến khi ban hành Hiến pháp năm 1947, Nhật Bản trải qua quá trình công nghiệp hóa và quân phiệt hóa mạnh mẽ. Trong những năm 1920, chủ nghĩa quân phiệt trỗi dậy và Nhật Bản gia nhập phe Trục, tiến hành xâm lược nhiều vùng ở châu Á – Thái Bình Dương.
Đặc điểm của chủ nghĩa phát xít
Chủ nghĩa phát xít có một số đặc điểm chung, bao gồm:
- Chủ nghĩa dân tộc cực đoan, đề cao sự ưu việt của dân tộc mình và coi thường các dân tộc khác.
- Chủ nghĩa độc tài, tập trung quyền lực vào tay một đảng phái hoặc một nhà lãnh đạo duy nhất.
- Chủ nghĩa quân phiệt, coi trọng sức mạnh quân sự và sẵn sàng sử dụng vũ lực để đạt được mục tiêu chính trị.
- Chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, kỳ thị và đàn áp các nhóm người thiểu số hoặc bị coi là “hạ đẳng”.
Sự sụp đổ của khối phát xít
Trong Chiến tranh thế giới thứ hai, phe Trục dần suy yếu và cuối cùng bị đánh bại bởi lực lượng Đồng Minh. Sự sụp đổ của Đức Quốc xã vào năm 1945 đánh dấu sự chấm dứt của chủ nghĩa phát xít ở châu Âu. Tuy nhiên, những hậu quả mà chủ nghĩa phát xít gây ra vẫn còn ám ảnh nhân loại cho đến ngày nay.
