Chiến dịch Điện Biên Phủ là một mốc son chói lọi trong lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc của Việt Nam. Chiến thắng này không chỉ là kết quả của sự mưu trí, dũng cảm của quân và dân ta mà còn mang ý nghĩa lịch sử to lớn, ảnh hưởng sâu rộng đến cục diện chính trị thế giới.
Cuối năm 1953, thực dân Pháp, với sự hậu thuẫn của Mỹ, xây dựng Điện Biên Phủ thành một tập đoàn cứ điểm mạnh nhất Đông Dương, gồm 49 cứ điểm với hơn 16.000 quân. Mục tiêu của Pháp là bảo vệ Tây Bắc, Thượng Lào và phá vỡ cuộc tiến công Đông Xuân của quân ta. Tuy nhiên, Đảng ta đã nhận định rõ âm mưu này và quyết định mở Chiến dịch Điện Biên Phủ, tập trung tối đa lực lượng để giành thắng lợi quyết định.
Chiến dịch Điện Biên Phủ diễn ra từ ngày 13/3 đến 7/5/1954, được chia làm 3 đợt tấn công chính:
- Đợt 1 (13-17/3/1954): Quân ta tiêu diệt các cứ điểm Him Lam, Độc Lập, Bản Kéo, phá vỡ tuyến phòng thủ vòng ngoài của địch. Đại tá Pirốt, tư lệnh pháo binh Pháp, tự sát vì bất lực trước hỏa lực của ta.
- Đợt 2 (30/3-30/4/1954): Quân ta tấn công các cứ điểm phía Đông, thắt chặt vòng vây, kiểm soát sân bay Mường Thanh, hạn chế tiếp viện của địch. Đây là giai đoạn ác liệt nhất, với những trận đánh giằng co từng tấc đất.
- Đợt 3 (1-7/5/1954): Quân ta tổng công kích, tiêu diệt toàn bộ tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Tướng De Castries cùng toàn bộ Bộ Tham mưu đầu hàng vào chiều ngày 7/5/1954.
Kết quả của Chiến dịch Điện Biên Phủ:
- Tiêu diệt và bắt sống 16.200 quân địch, bao gồm cả tướng De Castries.
- Phá hủy và thu giữ toàn bộ vũ khí, trang bị quân sự của địch.
- Giải phóng vùng Tây Bắc rộng lớn.
- Đập tan hoàn toàn kế hoạch Nava của Pháp.
Ý nghĩa lịch sử của Chiến dịch Điện Biên Phủ:
- Đối với Việt Nam:
- Chấm dứt hoàn toàn ách thống trị của thực dân Pháp, mở ra một kỷ nguyên mới cho dân tộc.
- Miền Bắc được giải phóng, tạo tiền đề để tiến lên chủ nghĩa xã hội.
- Cổ vũ tinh thần đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân miền Nam.
- Đối với thế giới:
- Giáng một đòn mạnh vào chủ nghĩa thực dân trên toàn thế giới.
- Cổ vũ các phong trào giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa.
- Chứng minh sức mạnh của tinh thần đoàn kết và ý chí quyết tâm của một dân tộc nhỏ bé chống lại kẻ thù xâm lược.
Chiến thắng Điện Biên Phủ là biểu tượng của sức mạnh Việt Nam, của ý chí độc lập tự do và tinh thần đoàn kết dân tộc. Chiến thắng này không chỉ là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam mà còn là nguồn cảm hứng cho các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới. Nó khẳng định chân lý “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” và là một trong những chiến công vĩ đại nhất của thế kỷ XX.