Trong ký ức của những người Hà Nội xưa, thú chơi lan không chỉ là một sở thích tao nhã mà còn là một phong cách sống, một cách để hòa mình vào vẻ đẹp tinh tế của thiên nhiên. Giữa những bộn bề của cuộc sống thường nhật, người ta tìm thấy sự thanh thản trong việc chăm sóc những chậu lan, thưởng thức hương thơm dịu dàng và ngắm nhìn những cánh hoa khoe sắc.
Ngày nay, khi nhắc đến thú chơi lan của người Hà Nội xưa, không thể không nhắc đến hình ảnh những viên “Hương Cuội” – những viên đá cuội được bọc trong lớp kẹo mạch nha thơm lừng, đặt cẩn thận trong từng chậu lan. Hương cuội không chỉ là một vật trang trí đơn thuần mà còn mang trong mình những giá trị văn hóa, tinh thần sâu sắc.
Hương cuội thể hiện sự tỉ mỉ, công phu của người chơi lan. Để có được những viên hương cuội hoàn hảo, người ta phải lựa chọn những viên đá cuội trắng, tròn trịa, sau đó rửa sạch, phơi khô. Kẹo mạch nha được nấu theo công thức gia truyền, sao cho có độ dẻo, thơm vừa phải. Từng viên đá cuội được nhúng vào kẹo mạch nha, bọc kín và đặt nhẹ nhàng vào chậu lan.
Hương cuội không chỉ có tác dụng trang trí mà còn có những công dụng thiết thực. Lớp kẹo mạch nha giúp giữ ẩm cho đất, cung cấp dinh dưỡng cho lan. Hương thơm của kẹo mạch nha hòa quyện với hương lan tạo nên một mùi hương đặc biệt, quyến rũ.
Hơn thế nữa, hương cuội còn là một biểu tượng của sự may mắn, tài lộc. Người ta tin rằng những viên đá cuội được bọc trong kẹo mạch nha sẽ mang lại sự ngọt ngào, suôn sẻ trong cuộc sống.
Thưởng thức hương cuội cũng là một nét văn hóa độc đáo của người Hà Nội xưa. Vào những dịp đặc biệt, người ta thường mời bạn bè, người thân đến thưởng lãm lan và nhâm nhi hương cuội. Vị ngọt ngào của kẹo mạch nha, vị thanh mát của đá cuội hòa quyện với hương thơm dịu dàng của lan tạo nên một trải nghiệm khó quên.
Ngày nay, thú chơi lan và hương cuội không còn phổ biến như xưa, nhưng những giá trị văn hóa, tinh thần mà nó mang lại vẫn còn sống mãi trong ký ức của những người Hà Nội. Hương cuội là một phần không thể thiếu trong bức tranh đẹp về Hà Nội xưa, một nét chấm phá tinh tế thể hiện sự thanh lịch, tao nhã của người Tràng An. Nó gợi nhớ về một thời kỳ mà con người sống hòa mình vào thiên nhiên, trân trọng những giá trị văn hóa truyền thống và tìm thấy niềm vui trong những điều giản dị.
