Xuân Diệu, cái tên cha mẹ đặt cho, dường như đã là điềm báo về khả năng cảm nhận mùa xuân diệu kỳ của ông:
Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước, và cây, và cỏ rạng
Cho chuếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng
Cho no nê thanh sắc của thời tươi
Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn ngươi!
Điều đặc biệt là sắc màu mùa xuân mà Xuân Diệu đã chọn. Giữa muôn vàn màu sắc, tại sao lại là màu hồng? Sắc màu của mùa đã ăn sâu vào tâm thức văn hóa. Nguyễn Du xưa kia từng viết: “Thưa hồng, rậm lục đã chừng xuân qua”. Màu hồng ứng với nhan sắc mùa xuân, màu lục báo hiệu hè về. Phải chăng vì thế mà Xuân Diệu thốt lên: “Xuân hồng”? Màu hồng, có lẽ, là màu đẹp nhất khi đi cùng mùa xuân. Mùa xuân là vui tươi, rực rỡ.
Giữa đất trời ngày xuân, bao nhiêu sự vật phô ra màu sắc thắm hồng, tươi sáng. Dây pháo hồng nổ đẹt đùng báo Tết, khiến trẻ con vui sướng. Má hồng của các cô gái khi xuân đến, trái tim thẹn thùng đón chúa xuân, xao xuyến bên người yêu trên những dải đê làng. Phong bao lì xì rực rỡ mang đến niềm hạnh phúc cho con trẻ. Sắc hồng thắm trong câu đối đỏ treo giữa gian thờ, thắp ngọn nến hồng, tràn đầy phúc lộc và ước mơ.
Sắc hoa đào tô điểm trên đất Bắc, khiến lòng người bâng khuâng nhớ đến “Ông đồ” của Vũ Đình Liên: “Năm nay đào lại nở/không thấy ông đồ xưa/những người muôn năm cũ/hồn ở đâu bây giờ?”.
Xuân Diệu muốn “cắn” vào xuân, vồ vập hương sắc thanh tân của vũ trụ. Không chỉ có thế, mọi sự vật đều tương quan, đối sánh, bổ sung cho nhau, tôn thêm vẻ đẹp muôn hồng ngàn thắm.
Ngược về biên giới phía Bắc, màu đào phai năm cánh mỏng manh thi nhau khoe sắc với má hồng của các cô gái Dao, Mông xinh đẹp. Câu thơ thời Đường viết về sự tương sánh ấy thật hay: “Năm qua trong cánh cổng này/màu hoa cùng với mặt ai ửng đào/năm nay người thấy đâu nào/hoa đào năm ngoái còn chào gió xuân”. Hoa đào và má hồng người trinh nữ, tất cả đều phụng hiến cho con người, thỏa mãn tâm hồn thẩm mỹ, thêm yêu thương và quý trọng cái đẹp.
Hạnh phúc thay cho Xuân Diệu tài hoa, khi chiêm cảm vẻ đẹp nồng nàn trong muôn sắc hồng của nàng xuân, đã thốt lên: “Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!”.
Khi viết những dòng này, mùa xuân muôn tía ngàn hồng lại đến trong tâm hồn tôi. Rạo rực khắp đất trời những buổi sớm mai chớm rét, tôi nghe trong gió, trong hương đất, trong mầm cây đang trào sự sống, lắng nghe một đóa xuân hồng cựa mình, chuẩn bị điểm tô cho bức đại trướng sắc hồng lung linh.
