Hiện tượng “cừu ăn thịt người” là một cụm từ mô tả sâu sắc quá trình biến đổi kinh tế – xã hội đầy đau khổ ở nước Anh trong giai đoạn đầu hình thành chủ nghĩa tư bản. Nó không chỉ đơn thuần là sự thay đổi trong nông nghiệp mà còn là sự tước đoạt và bần cùng hóa của tầng lớp nông dân, tạo tiền đề cho sự ra đời của giai cấp công nhân làm thuê.
Vào thế kỷ 16 và 17, nhu cầu về len dạ tăng cao ở châu Âu đã thúc đẩy giới quý tộc và địa chủ Anh chuyển đổi đất trồng trọt thành đồng cỏ chăn nuôi cừu. Lợi nhuận từ việc bán len cao hơn nhiều so với trồng trọt, khiến họ sẵn sàng làm mọi cách để mở rộng diện tích chăn thả.
Quá trình này được gọi là “rào đất” (enclosure). Các địa chủ sử dụng luật pháp, quyền lực và thậm chí cả bạo lực để đuổi nông dân ra khỏi đất đai mà họ đã canh tác bao đời nay. Ruộng đất bị chiếm đoạt, biến thành đồng cỏ mênh mông dành cho cừu. Hàng loạt nông dân mất đất, trở thành những người vô gia cư, không việc làm.
Hậu quả của “Hiện Tượng Cừu ăn Thịt Người” vô cùng nặng nề. Nông dân bị đẩy vào cảnh bần cùng, đói khát, bệnh tật. Nhiều người phải lang thang khắp nơi để kiếm sống, thậm chí trở thành ăn xin hoặc trộm cắp. Một số khác tìm đến các thành phố lớn với hy vọng tìm được việc làm, nhưng thường phải chịu cảnh làm thuê với đồng lương rẻ mạt và điều kiện làm việc tồi tệ.
Tuy nhiên, chính sự bần cùng hóa của nông dân lại là một trong những yếu tố quan trọng tạo nên lực lượng lao động cho các xưởng sản xuất và nhà máy sau này. Những người nông dân mất đất buộc phải bán sức lao động của mình để kiếm sống, trở thành giai cấp công nhân làm thuê.
Đồng thời, việc buôn bán nô lệ cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình tích lũy vốn ban đầu cho chủ nghĩa tư bản. Các nước Tây Âu tham gia vào hoạt động buôn bán người da đen từ châu Phi sang châu Mỹ, bóc lột tàn tệ sức lao động của họ trong các đồn điền và hầm mỏ. Lợi nhuận khổng lồ thu được từ hoạt động này đã được sử dụng để đầu tư vào sản xuất và thương mại, thúc đẩy sự phát triển của chủ nghĩa tư bản.
Như vậy, “hiện tượng cừu ăn thịt người” và buôn bán nô lệ, dù mang tính chất tàn bạo và bất công, lại là những nhân tố lịch sử góp phần vào sự hình thành và phát triển của quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa ở Tây Âu. Chúng tạo ra nguồn cung lao động dồi dào và nguồn vốn ban đầu cần thiết cho sự trỗi dậy của nền kinh tế tư bản.
