Hệ bài tiết đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng nội môi của cơ thể bằng cách loại bỏ các chất thải, chất lỏng dư thừa và các chất độc hại ra khỏi cơ thể. Vậy, Hệ Bài Tiết Gồm Những Cơ Quan Nào và chức năng của chúng ra sao?
1. Các Cơ Quan Chính Của Hệ Bài Tiết
Hệ bài tiết bao gồm các cơ quan phối hợp với nhau để lọc máu, tạo thành nước tiểu và loại bỏ nó khỏi cơ thể. Các cơ quan chính bao gồm:
- Thận (2 quả): Là cơ quan chính thực hiện chức năng lọc máu và tạo nước tiểu.
- Niệu quản (2 ống): Dẫn nước tiểu từ thận xuống bàng quang.
- Bàng quang: Lưu trữ nước tiểu cho đến khi được thải ra ngoài.
- Niệu đạo: Ống dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài cơ thể.
1.1. Thận
Thận là hai cơ quan hình hạt đậu nằm ở phía sau bụng, mỗi bên cột sống. Thận có kích thước khoảng 12cm x 6cm x 3cm và nặng khoảng 130-135 gram. Thận có chức năng lọc máu, loại bỏ chất thải, điều chỉnh lượng nước và điện giải trong cơ thể, đồng thời sản xuất hormone.
1.2. Niệu Quản
Niệu quản là hai ống dài khoảng 25-30 cm, đường kính 2-3mm, nối từ bể thận (nằm trong thận) xuống bàng quang. Niệu quản có chức năng vận chuyển nước tiểu từ thận xuống bàng quang nhờ các cơn co thắt nhu động.
1.3. Bàng Quang
Bàng quang là một túi rỗng nằm trong vùng chậu, có chức năng chứa nước tiểu. Khi bàng quang đầy, nó sẽ gửi tín hiệu đến não, tạo cảm giác buồn tiểu. Dung tích bàng quang trung bình khoảng 300-500ml.
1.4. Niệu Đạo
Niệu đạo là ống dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài cơ thể. Chiều dài niệu đạo khác nhau ở nam và nữ. Ở nữ giới, niệu đạo ngắn hơn (khoảng 4 cm) so với nam giới (khoảng 20 cm), điều này giải thích tại sao phụ nữ dễ bị nhiễm trùng đường tiết niệu hơn.
2. Chức Năng Của Hệ Bài Tiết
Hệ bài tiết đóng vai trò then chốt trong việc duy trì sức khỏe tổng thể. Các chức năng chính bao gồm:
- Lọc máu và loại bỏ chất thải: Thận lọc máu, loại bỏ các chất thải như urê, creatinine, axit uric và các chất độc hại khác.
- Điều chỉnh cân bằng nước và điện giải: Thận điều chỉnh lượng nước, natri, kali và các điện giải khác trong cơ thể để duy trì sự cân bằng nội môi.
- Điều hòa huyết áp: Thận sản xuất hormone renin, giúp điều hòa huyết áp.
- Sản xuất hormone: Thận sản xuất hormone erythropoietin, kích thích sản xuất hồng cầu.
3. Các Bệnh Thường Gặp Của Hệ Bài Tiết
Các bệnh lý về hệ bài tiết có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Một số bệnh thường gặp bao gồm:
- Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI): Xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào đường tiết niệu, gây viêm nhiễm.
- Sỏi thận: Các khoáng chất và muối kết tinh trong thận, tạo thành sỏi.
- Suy thận: Chức năng thận suy giảm, không còn khả năng lọc máu hiệu quả.
- Tiểu không kiểm soát: Mất khả năng kiểm soát việc đi tiểu.
Hiểu rõ về hệ bài tiết gồm những cơ quan nào và chức năng của chúng giúp chúng ta có ý thức hơn trong việc bảo vệ sức khỏe. Việc duy trì lối sống lành mạnh, uống đủ nước và thăm khám sức khỏe định kỳ là những biện pháp quan trọng để phòng ngừa các bệnh lý về hệ bài tiết.