Giấm ăn, một gia vị quen thuộc trong gian bếp của mỗi gia đình Việt, thực chất là một dung dịch axit axetic có nồng độ nhất định. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về thành phần, cách nhận biết giấm an toàn và những nguy cơ tiềm ẩn từ giấm kém chất lượng.
Giấm ăn truyền thống được tạo ra thông qua quá trình lên men tự nhiên từ rượu etylic. Thành phần chính của giấm ăn là axit axetic (CH3COOH) với nồng độ dao động từ 2-5%, phần còn lại là nước và một số hợp chất hữu cơ khác tạo nên hương vị đặc trưng. Điều quan trọng cần lưu ý là axit axetic sử dụng trong thực phẩm phải là loại axit axetic tự nhiên, được tạo ra trong quá trình lên men.
Hiện nay, trên thị trường xuất hiện tình trạng giấm ăn được pha chế từ axit axetic công nghiệp, vốn không được phép sử dụng trong thực phẩm. Việc sử dụng loại giấm này không chỉ là hành vi gian lận thương mại mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe người tiêu dùng. Axit axetic công nghiệp hoặc các loại axit đậm đặc không rõ nguồn gốc có thể gây tổn hại đến hệ tiêu hóa và các cơ quan nội tạng khác.
Để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình, người tiêu dùng cần trang bị kiến thức để phân biệt giấm ăn tự nhiên và giấm pha chế từ axit công nghiệp. Dưới đây là một số mẹo hữu ích:
- Màu sắc: Giấm pha chế thường có màu trong suốt, không vẩn cặn, ngay cả khi đã bảo quản trong thời gian dài. Một số nhà sản xuất có thể thêm chất tạo màu để giấm có màu vàng nhạt, đánh lừa thị giác người tiêu dùng. Giấm tự nhiên thường có màu vàng nhạt đến vàng đậm, có thể có mảng kết tủa do xác giấm bị lão hóa. Khi lắc, bọt trong chai giấm tự nhiên tan chậm hơn so với giấm pha chế.
- Mùi vị: Giấm pha chế thường không có mùi thơm đặc trưng của giấm gạo (chua thanh, dịu ngọt) hay giấm trái cây. Thay vào đó, chúng có thể có mùi hương liệu nồng, nhanh phai, hoặc mùi este khó chịu. Vị chua của giấm pha chế thường gắt và hắc. Giấm ăn lên men tự nhiên có vị chua nhẹ dịu, không bay lên ngay khi mở nắp.
- Đặc điểm khi chế biến: Khi sử dụng giấm pha chế trong nấu ăn, món ăn thường không đạt được độ hài hòa về vị chua – ngọt. Vị chua của giấm pha chế có thể làm mất đi hương vị tự nhiên của các nguyên liệu khác. Giấm tự nhiên giúp cân bằng hương vị, làm tăng thêm sự hấp dẫn cho món ăn.
Mặc dù chưa có nghiên cứu cụ thể về tác hại của giấm pha axit axetic, các chuyên gia khuyến cáo rằng các chất vô cơ trong loại giấm này có thể thẩm thấu nhanh hơn vào cơ thể, gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Ở nhiều nước phát triển, việc sử dụng giấm pha chế đã bị cấm từ lâu.
Để đảm bảo an toàn, người tiêu dùng nên mua giấm ăn ở những địa chỉ uy tín, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Tốt nhất, bạn nên tự làm giấm tại nhà để kiểm soát chất lượng và đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
