Với hướng dẫn Giải Bài Tập Sử 9 trang 33 (Kết nối tri thức), chúng ta sẽ cùng nhau khám phá chi tiết về phong trào cách mạng Việt Nam thời kỳ 1930-1939, một giai đoạn lịch sử quan trọng trong quá trình đấu tranh giành độc lập dân tộc.
Nguyên Nhân và Diễn Biến Phong Trào 1936-1939
Câu hỏi: Trình bày nguyên nhân, diễn biến chính của phong trào cách mạng 1936-1939. Để giải bài tập Sử 9 này, chúng ta cần phân tích bối cảnh quốc tế và trong nước.
Trả lời:
Nguyên nhân:
- Tình hình thế giới:
- Đại hội VII của Quốc tế Cộng sản (7/1935) chủ trương thành lập Mặt trận Nhân dân ở các nước để chống chủ nghĩa phát xít và nguy cơ chiến tranh.
- Mặt trận Nhân dân Pháp lên cầm quyền (1936) và thực hiện một số chính sách tiến bộ.
Alt text: Bức ảnh tư liệu về Đại hội VII Quốc tế Cộng sản năm 1935, sự kiện có ảnh hưởng lớn đến đường lối đấu tranh của Đảng Cộng sản Đông Dương trong giai đoạn 1936-1939.
- Tình hình Việt Nam:
- Các tổ chức Đảng và phong trào quần chúng dần được phục hồi (1934-1935).
- Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương (7/1936) xác định:
- Nhiệm vụ trước mắt: Chống chế độ phản động thuộc địa, chống phát xít và nguy cơ chiến tranh, đòi tự do, dân sinh, dân chủ, cơm áo và hoà bình.
- Thành lập Mặt trận Nhân dân phản đế Đông Dương (sau đổi tên là Mặt trận Dân chủ Đông Dương).
Diễn biến chính:
- Phong trào Đông Dương đại hội:
- Đảng chủ trương phát động phong trào đấu tranh công khai, rộng lớn để thu thập nguyện vọng của quần chúng, tiến tới triệu tập Đông Dương đại hội.
- Nhiều cuộc mít tinh, biểu tình, đưa “dân nguyện” diễn ra nhân dịp đón Gô-đa (phái viên của Chính phủ Pháp) và Brê-vi-ê (Toàn quyền Đông Dương). Tiêu biểu là cuộc bãi công của công nhân xe lửa Trường Thi (7/1937) và cuộc mít tinh của 2,5 vạn người tại khu Đấu Xảo (Hà Nội) nhân ngày Quốc tế Lao động (1/5/1938).
Alt text: Ảnh tư liệu về cuộc mít tinh lớn tại khu Đấu Xảo, Hà Nội năm 1938, cho thấy sự hưởng ứng mạnh mẽ của quần chúng nhân dân đối với phong trào dân chủ dưới sự lãnh đạo của Đảng.
-
Phong trào đấu tranh nghị trường:
- Đảng Cộng sản Đông Dương sử dụng hình thức đấu tranh mới này để mở rộng lực lượng của Mặt trận Dân chủ, vạch trần chính sách phản động của chính quyền thực dân và bênh vực nhân dân lao động.
- Đảng vận động đưa người của Mặt trận Dân chủ Đông Dương ra ứng cử trong các cuộc bầu cử vào Viện Dân biểu Trung Kì (1937), Viện Dân biểu Bắc Kì (1938), Hội đồng Quản hạt Nam Kì (1939).
-
Đấu tranh trên lĩnh vực báo chí:
- Nhiều tờ báo được xuất bản công khai như Tiền phong, Dân chúng, Lao động,…
- Một số sách giới thiệu chủ nghĩa Mác-Lênin và chính sách của Đảng cũng được lưu hành rộng rãi, ví dụ như cuốn Vấn đề dân cày của Qua Ninh (Trường Chinh) và Vân Đình (Võ Nguyên Giáp).
- Phong trào đấu tranh công khai bị thu hẹp dần và chấm dứt khi Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ (9/1939).
Ý Nghĩa Lịch Sử Phong Trào 1936-1939
Câu hỏi: Hãy cho biết ý nghĩa lịch sử của phong trào cách mạng 1936-1939. Để giải bài tập Sử 9 này, ta cần đánh giá tác động của phong trào đối với sự nghiệp giải phóng dân tộc.
Trả lời:
- Phong trào dân chủ 1936-1939 là phong trào quần chúng rộng lớn, có tổ chức, đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương, buộc chính quyền thực dân phải nhượng bộ một số yêu sách cụ thể về dân sinh, dân chủ.
- Là cuộc diễn tập cho Cách mạng tháng Tám năm 1945.
- Đảng tích luỹ được nhiều bài học kinh nghiệm trong lãnh đạo, tổ chức đấu tranh,…
Alt text: Hình ảnh biểu tượng của Cách mạng tháng Tám năm 1945, minh chứng cho sự trưởng thành của lực lượng cách mạng Việt Nam sau các phong trào đấu tranh, đặc biệt là phong trào dân chủ 1936-1939.
So Sánh Phong Trào 1930-1931 và 1936-1939
Câu hỏi: Hoàn thành bảng so sánh về phong trào cách mạng 1930-1931 và 1936-1939. Để giải bài tập Sử 9 này, ta cần chỉ ra điểm khác biệt về kẻ thù, nhiệm vụ, hình thức đấu tranh, lực lượng tham gia và ý nghĩa của hai phong trào.
Trả lời:
| Nội dung so sánh | Phong trào cách mạng 1930-1931 | Phong trào cách mạng 1936-1939 |
|---|---|---|
| Kẻ thù | Thực dân Pháp và địa chủ phong kiến. | Thực dân Pháp cùng bè lũ tay sai không chịu thi hành chính sách của Mặt trận Nhân dân Pháp. |
| Nhiệm vụ | “Đánh đổ đế quốc Pháp, Đông Dương hoàn toàn độc lập”, “Tịch thu ruộng đất của địa chủ chia cho dân cày”. | Chống phát xít, chống chiến tranh, đòi tự do, dân chủ, cơm áo, hoà bình (có tính sách lược). |
| Hình thức, phương pháp đấu tranh | Bạo lực cách mạng, vũ trang, bí mật, bất hợp pháp: bãi công, biểu tình, đấu tranh vũ trang,… | Hợp pháp, nửa hợp pháp; công khai, nửa công khai,… |
| Lực lượng tham gia | Chủ yếu là công nhân, nông dân. | Đông đảo các tầng lớp nhân dân, không phân biệt thành phần giai cấp, tôn giáo, chính trị. |
| Ý nghĩa | Khẳng định vai trò lãnh đạo cách mạng của Đảng. Từ trong phong trào, khối liên minh công-nông được hình thành. Là cuộc diễn tập lần thứ nhất cho Cách mạng tháng Tám năm 1945. Để lại nhiều bài học quý báu cho phong trào cách mạng sau này. | Là phong trào quần chúng rộng lớn, có tổ chức, đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, buộc chính quyền thực dân phải nhượng bộ một số yêu sách cụ thể về dân sinh, dân chủ. Là cuộc diễn tập lần thứ hai cho Cách mạng tháng Tám năm 1945. Đảng tích luỹ được nhiều bài học kinh nghiệm trong lãnh đạo, tổ chức đấu tranh,… |
Vận Dụng Kiến Thức Lịch Sử Địa Phương
Câu hỏi: Tìm hiểu và cho biết: Ở địa phương em (tỉnh hoặc thành phố) trong những năm 1930-1931 và 1936-1939 đã diễn ra những cuộc đấu tranh nào?
Trả lời:
*( ) Tham khảo:**
- Giai đoạn 1936-1939, Mặt trận Nhân dân Pháp lên nắm quyền, thi hành một số chính sách tiến bộ, có lợi cho nhân dân các nước thuộc địa. Tranh thủ thời cơ này, tại miền Bắc, các nhà báo cách mạng như Trường Chinh, Hoàng Quốc Việt, Võ Nguyên Giáp, Trần Huy Liệu… đã nhóm họp để xuất bản một số tờ báo, đặc biệt là tờ Tin Tức (năm 1938). Trụ sở báo ở số nhà 105 phố Henri dOrléan, Hà Nội (nay là phố Phùng Hưng).
- 1/5/1938 đã diễn ra cuộc mít tinh của 2,5 vạn người tại khu Đấu Xảo (Hà Nội) nhân ngày Quốc tế lao động.
Việc giải bài tập Sử 9 không chỉ giúp bạn nắm vững kiến thức trong sách giáo khoa mà còn mở rộng hiểu biết về lịch sử dân tộc. Hãy tiếp tục khám phá và tìm hiểu sâu hơn về giai đoạn lịch sử đầy biến động này!