Ghép Mắt Cửa Sổ là một kỹ thuật nhân giống vô tính được sử dụng rộng rãi trong nông nghiệp và làm vườn. Phương pháp này cho phép kết hợp các đặc tính ưu việt của hai giống cây khác nhau, tạo ra cây trồng khỏe mạnh, năng suất cao và khả năng kháng bệnh tốt hơn. Để thành công, việc nắm vững quy trình kỹ thuật và những lưu ý quan trọng là vô cùng cần thiết.
Quy trình ghép mắt cửa sổ bao gồm các bước cơ bản sau:
-
Chọn Cành Ghép và Gốc Ghép:
Việc lựa chọn cành ghép và gốc ghép đóng vai trò quan trọng trong sự thành công của quá trình ghép mắt cửa sổ. Cành ghép nên được chọn từ những cây mẹ khỏe mạnh, không sâu bệnh, có năng suất và chất lượng tốt.
-
Cành ghép: Chọn cành bánh tẻ (không quá non cũng không quá già), đã hóa gỗ cứng, nằm ở vị trí giữa tầng tán, nhận được nhiều ánh sáng mặt trời. Cành nên rụng lá tự nhiên, chỉ còn lại dấu vết của cuống lá.
-
Gốc ghép: Chọn gốc ghép khỏe mạnh, không bị sâu bệnh, có khả năng sinh trưởng tốt và thích hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng địa phương. Nên chọn gốc ghép có vỏ dày để dễ dàng thực hiện thao tác mở cửa sổ.
-
-
Mở Gốc Ghép:
Đây là bước quan trọng, đòi hỏi sự tỉ mỉ và cẩn thận để tránh làm tổn thương gốc ghép.
-
Trên gốc ghép, cách mặt đất khoảng 20cm, dùng dao ghép chuyên dụng hoặc dao sắc rạch hai đường song song, dài khoảng 2cm và cách nhau khoảng 1cm.
-
Chặn một đường ngang ở phía dưới hai đường song song vừa rạch.
-
Dùng mũi dao nhẹ nhàng tách lớp vỏ cây lên phía trên, tạo thành một “cửa sổ”.
-
Cắt bỏ phần vỏ vừa tách ra khỏi gốc ghép.
Hình ảnh minh họa thao tác mở gốc ghép hình chữ nhật tạo “cửa sổ” cho kỹ thuật ghép mắt cửa sổ
-
-
Lấy Mắt Ghép:
Mắt ghép cần được lấy cẩn thận để đảm bảo mắt ngủ không bị tổn thương.
- Dùng dao tách một mảnh vỏ có chứa mắt ngủ từ cành ghép đã chọn. Kích thước mảnh vỏ phải tương đương với “cửa sổ” đã mở trên gốc ghép.
-
Đặt Mắt Ghép:
Đây là bước quyết định sự thành công của quá trình ghép mắt cửa sổ.
- Nhẹ nhàng đưa mắt ghép vào “cửa sổ” đã mở trên gốc ghép, đảm bảo mắt ghép tiếp xúc khít với phần gỗ của gốc ghép.
-
Buộc Vết Ghép:
Buộc chặt vết ghép giúp cố định mắt ghép và tạo điều kiện cho sự liền sẹo.
- Sử dụng dây nilon hoặc băng ghép chuyên dụng để buộc chặt vết ghép. Buộc từ dưới lên trên, đảm bảo không quá chặt làm tổn thương mắt ghép, nhưng cũng không quá lỏng để tránh nước và không khí xâm nhập.
Ảnh minh họa thao tác buộc dây nilon cố định mắt ghép vào gốc ghép sau khi ghép mắt cửa sổ
Những Điểm Cần Chú Ý Khi Thực Hiện Ghép Mắt Cửa Sổ:
- Thời điểm ghép: Thời điểm tốt nhất để ghép mắt cửa sổ là vào mùa xuân hoặc mùa thu, khi cây đang trong giai đoạn sinh trưởng mạnh.
- Vệ sinh: Đảm bảo dao ghép và các dụng cụ khác được khử trùng sạch sẽ để tránh lây nhiễm bệnh cho cây.
- Kỹ thuật: Thực hiện các thao tác một cách cẩn thận, chính xác để tránh làm tổn thương cây.
- Chăm sóc sau ghép: Sau khi ghép, cần che chắn vết ghép khỏi ánh nắng trực tiếp và mưa lớn. Tưới nước đều đặn và bón phân nhẹ để giúp cây nhanh chóng phục hồi và phát triển. Thường xuyên kiểm tra vết ghép để phát hiện và xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh như nấm bệnh hoặc côn trùng gây hại.
- Chọn gốc ghép già, vỏ dày: Điều này giúp cho việc tạo “cửa sổ” dễ dàng hơn và tăng tỷ lệ thành công của quá trình ghép. Gốc ghép già thường có sức sống tốt và khả năng chống chịu bệnh tật cao hơn.
Bằng cách tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật và lưu ý những điểm quan trọng, bạn sẽ có thể thực hiện ghép mắt cửa sổ thành công, tạo ra những giống cây trồng mới với năng suất và chất lượng vượt trội. Kỹ thuật “ghép mắt cửa sổ” không chỉ là một phương pháp nhân giống hiệu quả, mà còn là một nghệ thuật, đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên nhẫn và đam mê của người làm vườn.
