Este Nào Sau Đây Khi Phản Ứng Với Dung Dịch NaOH Dư Đun Nóng Không Tạo Ra 2 Muối?

Trong các bài tập hóa học về este, một câu hỏi thường gặp là xác định este nào khi phản ứng với dung dịch NaOH dư, đun nóng sẽ không tạo ra hai muối. Để giải quyết dạng bài tập này, chúng ta cần nắm vững kiến thức về phản ứng thủy phân este trong môi trường kiềm và cấu trúc của các loại este khác nhau. Bài viết này sẽ đi sâu vào vấn đề này, cung cấp các ví dụ minh họa và phương pháp giải quyết hiệu quả.

Phản ứng thủy phân este trong môi trường kiềm (phản ứng xà phòng hóa) là phản ứng trong đó este tác dụng với dung dịch kiềm (như NaOH, KOH) tạo thành muối của axit cacboxylic và ancol hoặc phenol. Tuy nhiên, không phải tất cả các este khi thủy phân đều tạo ra hai muối. Điều này phụ thuộc vào cấu trúc của gốc axit và gốc ancol trong phân tử este.

Xét các trường hợp sau:

Trường hợp 1: Este tạo bởi axit cacboxylic và phenol

Este tạo bởi axit cacboxylic và phenol khi phản ứng với NaOH sẽ tạo ra hai muối: muối của axit cacboxylic và muối của phenol.

Ví dụ:

C₆H₅COOC₆H₅ + 2NaOH → C₆H₅COONa + C₆H₅ONa + H₂O

CH₃COOC₆H₅ + 2NaOH → CH₃COONa + C₆H₅ONa + H₂O

Trường hợp 2: Este hai chức tạo bởi axit hai chức hoặc ancol hai chức

Este hai chức có thể tạo ra từ axit hai chức hoặc ancol hai chức. Khi thủy phân este loại này, số lượng muối tạo thành phụ thuộc vào cấu trúc của este.

• Nếu este được tạo bởi axit hai chức và ancol đơn chức, phản ứng với NaOH có thể tạo ra một muối duy nhất.
• Nếu este được tạo bởi ancol hai chức và axit đơn chức, phản ứng với NaOH có thể tạo ra hai muối và một ancol.

Ví dụ:

C₂H₅OOC-COOC₂H₅ + 2NaOH → (COONa)₂ + 2C₂H₅OH (chỉ tạo ra một muối)

CH₃COO-[CH₂]₂-OOCCH₂CH₃ + 2NaOH → CH₃COONa + C₂H₅COONa + C₂H₄(OH)₂ (tạo ra hai muối)

Vậy, este nào sau đây khi phản ứng với dung dịch NaOH dư, đun nóng không tạo ra hai muối?

Đáp án là este có công thức: C₂H₅OOC-COOC₂H₅

Khi este này phản ứng với NaOH, sản phẩm thu được là muối natri oxalat (COONa)₂ và etanol, chỉ tạo ra một muối duy nhất.

C₂H₅OOC-COOC₂H₅ + 2NaOH → (COONa)₂ + 2C₂H₅OH

Kết luận

Để xác định este nào khi phản ứng với NaOH không tạo ra hai muối, cần xem xét kỹ cấu trúc của este, đặc biệt là các este tạo bởi phenol, axit hai chức hoặc ancol hai chức. Nắm vững kiến thức về phản ứng xà phòng hóa và khả năng tạo muối của các gốc axit và ancol sẽ giúp bạn giải quyết các bài tập liên quan một cách dễ dàng và chính xác.