Việc đọc tài liệu học thuật hay phi hư cấu đối với nhiều người có vẻ nhàm chán, nhưng thực tế, nó có thể trở thành một kỹ năng thú vị nếu biết cách tiếp cận. Trước đây, tôi cũng từng cảm thấy khó khăn khi phải đọc những tài liệu chuyên ngành dày đặc, đặc biệt là bằng tiếng Anh. Việc phải vật lộn với những trang sách khô khan để hoàn thành bài tập là một thử thách lớn.
Khi bắt đầu học Thạc sĩ ở Mỹ, khối lượng bài đọc tăng lên đáng kể, đòi hỏi tôi phải tìm cách cải thiện tốc độ và hiệu quả đọc. Tôi đã học hỏi kinh nghiệm từ bạn bè, thử nghiệm các phương pháp khác nhau và dần dần xây dựng cho mình một phương pháp đọc phù hợp.
Áp dụng những nguyên tắc cơ bản giúp tốc độ đọc của tôi tăng lên đáng kể. Đọc trở thành công việc chính, được trả lương để đọc, tóm tắt và viết lại các bài báo chuyên ngành. Từ đó, kỹ năng đọc không chỉ phục vụ công việc mà còn trở thành một sở thích.
Ngày nay, đọc không còn là một thảm họa, mà là một kỹ năng, một thói quen mang lại nhiều kiến thức hữu ích cho cả công việc và cuộc sống. Nếu không có niềm yêu thích đọc, chắc chắn tôi sẽ không thể viết thường xuyên như bây giờ.
Để nâng cao kỹ năng đọc, điều quan trọng là phải đọc nhiều, thử nghiệm các phương pháp khác nhau và không ngừng luyện tập để ngày càng tiến bộ hơn.
Dưới đây là một số gợi ý của tôi:
1. Đọc có chọn lọc
Đừng cố gắng đọc hết mọi thứ một cách chi tiết. Ngay cả những giáo sư giàu kinh nghiệm cũng chỉ đọc kỹ một số tài liệu nhất định. Hãy tập trung vào những bài báo, cuốn sách thực sự có giá trị và liên quan đến những vấn đề bạn quan tâm. Tham khảo đánh giá, số lượng trích dẫn và gợi ý từ bạn bè, thầy cô để lựa chọn tài liệu phù hợp.
Khi tiếp xúc với một tài liệu mới, hãy đọc lướt tiêu đề, tóm tắt, mở bài, kết bài và phần phương pháp (nếu có). Nếu những phần này không rõ ràng hoặc không liên quan đến vấn đề bạn quan tâm, bạn có thể dừng đọc.
Khi đọc những phần quan trọng, hãy tập trung vào 1-2 câu mở đầu của từng đoạn, tiêu đề phụ, mô hình, bảng biểu và hệ thống danh từ, động từ. Điều này giúp bạn nắm bắt ý chính một cách nhanh chóng.
Qua những bước đọc nhanh này, bạn có thể dễ dàng xác định xem tài liệu có đáng để đọc kỹ hơn hay không.
2. Luôn ghi chép
Ghi chép giúp tăng sự tập trung và khả năng ghi nhớ. Khi đọc, hãy dùng bút chì hoặc con trỏ chuột để gạch chân những phần quan trọng hoặc ghi lại những ý chính bên lề.
Ghi chép cũng giúp việc đọc trở nên thú vị hơn, vì bạn sẽ có thêm động lực để tìm kiếm và ghi lại những ý tưởng quan trọng. Việc đọc trở nên sôi nổi, lôi cuốn và dễ dàng hơn để nhớ lại khi cần thiết.
3. Xây dựng một “hệ thống” đọc phù hợp
Mỗi người nên có một “hệ thống” đọc riêng. Dưới đây là hệ thống của tôi khi đọc sách chuyên ngành, đòi hỏi sự tập trung cao độ:
Tôi thường sử dụng Productivity Planner để quản lý thời gian đọc tài liệu. Bên cạnh tài liệu, tôi luôn có một cuốn sổ được chia làm hai phần. Một bên ghi lại ý chính, ý thú vị kèm số trang để tra cứu. Bên còn lại ghi lại suy nghĩ cá nhân, liên hệ giữa các bài đọc và câu hỏi liên quan.
Cách này giúp tôi phân biệt rõ ràng giữa thông tin từ bài đọc và suy nghĩ cá nhân, rất hữu ích khi phát biểu ý kiến trong lớp học, hội thảo hoặc cuộc họp. Tôi cũng sử dụng giấy nhắn màu sắc để ghi lại ý tưởng và dán vào vở hoặc sách.
Đôi khi, tôi còn đánh máy nhanh tóm tắt bài đọc và lưu lại trong một file chung trên máy tính để dễ dàng tìm kiếm sau này. Em đọc Thông Tin Dòng Chữ Viết Trong Vở Lúc đó Nội Dung Dòng Chữ Là những ý tưởng quan trọng nhất, những câu hỏi cần giải đáp và những liên hệ giữa các khái niệm khác nhau.
4. Sắp xếp tài liệu đọc
Việc sắp xếp tài liệu đọc là rất quan trọng để theo dõi tiến trình đọc và xem lại ý chính khi cần thiết. Đối với tài liệu giấy, tôi có một hệ thống sắp xếp riêng trên giá sách theo thể loại và chủ đề. Tuy nhiên, tôi đang dần chuyển sang đọc trên máy tính để dễ dàng di chuyển và đọc mọi lúc, mọi nơi.
Đối với tài liệu điện tử, tôi sử dụng Mendeley để sắp xếp tài liệu và ghi chép dạng PDF, Kindle để lưu trữ và đọc sách, và Dropbox hoặc Google Drive để lưu và chia sẻ tài liệu. Hiện nay, có rất nhiều công nghệ hỗ trợ việc sắp xếp và lưu trữ tài liệu, bạn có thể lựa chọn công cụ phù hợp nhất với mình.
Hy vọng những chia sẻ này sẽ giúp bạn đọc củng cố kỹ năng đọc và không còn ngại đọc thể loại academic/nonfiction nữa. Hãy chia sẻ những bí quyết đọc nhanh, tập trung và hiệu quả của bạn trong phần bình luận bên dưới!
