Bài thơ “Vội Vàng” của Xuân Diệu là một tác phẩm tiêu biểu, thể hiện rõ cái nhìn mới mẻ về thời gian và khát vọng sống mãnh liệt. Để nắm vững tác phẩm này và chuẩn bị tốt cho các kỳ thi, việc luyện tập các dạng đề đọc hiểu “Vội Vàng” là vô cùng quan trọng. Dưới đây là một số đề đọc hiểu mẫu kèm theo phân tích chi tiết, giúp bạn đọc hiểu sâu sắc hơn về tác phẩm.
Các Dạng Đề Đọc Hiểu Vội Vàng Thường Gặp
Các đề đọc hiểu “Vội Vàng” thường xoay quanh các khía cạnh sau:
- Nhận biết: Xác định thể thơ, phương thức biểu đạt, tác giả, hoàn cảnh sáng tác.
- Thông hiểu: Giải thích ý nghĩa của từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ.
- Vận dụng: Nêu cảm nhận, đánh giá về nội dung, nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ; liên hệ với thực tế cuộc sống.
Đề Số 1: Cảm Nhận Về Khát Vọng Sống
Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:
Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm.
Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn.
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước, và cây, và cỏ rạng,
Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng,
Cho no nê thanh sắc của thời tươi;
– Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!
Câu hỏi:
- Xác định thể thơ và phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ.
- Phân tích các biện pháp tu từ được sử dụng và nêu tác dụng của chúng.
- Cảm nhận của anh/chị về khát vọng sống mãnh liệt được thể hiện trong đoạn thơ.
Phân tích:
Đoạn thơ thể hiện khát vọng sống mãnh liệt, muốn tận hưởng tất cả vẻ đẹp của cuộc đời. Các biện pháp tu từ như điệp ngữ “Ta muốn,” liệt kê (mây đưa, gió lượn, cánh bướm…) được sử dụng để nhấn mạnh khát vọng này. Hình ảnh “cắn vào ngươi” thể hiện sự khao khát được chiếm lĩnh, hòa nhập vào cuộc sống một cách trọn vẹn.
Xuân Diệu và bài thơ “Vội Vàng,” thể hiện niềm đam mê cuộc sống và khát khao tận hưởng vẻ đẹp thanh xuân.
Đề Số 2: Phân Tích Nghệ Thuật và Ý Nghĩa
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất;
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi.
Của ong bướm này đây tuần tháng mật;
Này đây hoa của đồng nội xanh rì;
Này đây lá của cành tơ phơ phất;
Của yến anh này đây khúc tình si;
Và này đây ánh sáng chớp hàng mi,
Mỗi buổi sớm, thần Vui hằng gõ cửa;
Tháng giêng ngon như một cặp môi gần;
Câu hỏi:
- Xác định tác giả, tác phẩm của đoạn trích.
- Phân tích hiệu quả nghệ thuật của các biện pháp tu từ trong bốn dòng thơ đầu.
- Ý nghĩa của sự thay đổi số tiếng trong câu thơ (từ 5 tiếng đến 8 tiếng).
- Cảm nhận về bức tranh thiên nhiên mùa xuân được gợi lên từ các hình ảnh “ong bướm, tuần tháng mật, hoa của đồng nội…”
Phân tích:
Đoạn thơ trích từ bài “Vội Vàng” của Xuân Diệu. Bốn dòng đầu sử dụng điệp ngữ “Tôi muốn” và các động từ mạnh (tắt, buộc) để thể hiện khát vọng níu giữ thời gian. Sự thay đổi số tiếng trong câu thơ thể hiện sự dồn dập, cuống quýt trong cảm xúc. Bức tranh thiên nhiên mùa xuân hiện lên tươi đẹp, tràn đầy sức sống.
Bức tranh mùa xuân tươi đẹp, tràn đầy sức sống trong bài thơ Vội Vàng, với hình ảnh “hoa của đồng nội xanh rì” và “ánh sáng chớp hàng mi.”
Đề Số 3: Khám Phá Lối Sống “Vội Vàng”
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn;
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước, và cây, và cỏ rạng,
Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng,
Cho no nê thanh sắc của thời tươi;
– Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!
Câu hỏi:
- Nêu đại ý của đoạn trích.
- Phân tích tác dụng của điệp ngữ “Ta muốn.”
- Phân tích ý nghĩa biểu đạt của các động từ “riết, say, thâu” và các tính từ “mơn mởn, chếnh choáng, đã đầy, no nê.”
- Nhận xét về nhịp điệu của lời thơ.
- Vì sao tác giả viết “xuân hồng” mà không phải “xuân xanh” hay “xuân chín?”
Phân tích:
Đoạn trích thể hiện lối sống “vội vàng” của Xuân Diệu, muốn tận hưởng tất cả vẻ đẹp của cuộc sống. Điệp ngữ “Ta muốn” nhấn mạnh khát vọng chủ quan của tác giả. Các động từ, tính từ được sử dụng gợi tả sự chiếm lĩnh, hòa nhập vào thiên nhiên một cách trọn vẹn. Nhịp điệu thơ nhanh, gấp gáp thể hiện sự hối hả, cuống quýt. “Xuân hồng” là hình ảnh tượng trưng cho mùa xuân ở độ đẹp nhất, “ngon” nhất, căng tràn sức sống nhất.
Xuân Diệu khát khao ôm trọn “sự sống mới bắt đầu mơn mởn,” thể hiện tình yêu mãnh liệt với thiên nhiên và cuộc đời.
Lời Kết
Việc luyện tập các dạng đề đọc hiểu “Vội Vàng” không chỉ giúp bạn nắm vững kiến thức về tác phẩm mà còn rèn luyện kỹ năng phân tích, cảm thụ văn học. Hy vọng với những phân tích chi tiết trên, bạn sẽ tự tin hơn khi đối diện với các đề thi liên quan đến bài thơ này.
