Điện từ trường là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại, nhưng chúng ta cần hiểu rõ về nguồn gốc và ảnh hưởng của nó đến sức khỏe. Bài viết này sẽ đi sâu vào các khía cạnh của điện từ trường, đặc biệt tập trung vào cách “điện Từ Trường được Sinh Ra Bởi” các thiết bị và nguồn khác nhau, cũng như mối liên hệ tiềm ẩn giữa chúng và sức khỏe con người.
Điện Trường và Từ Trường Là Gì?
Điện trường và từ trường là hai dạng năng lượng tồn tại xung quanh chúng ta, thường được gọi chung là bức xạ điện từ. “Điện từ trường được sinh ra bởi” sự chuyển động của điện tích trong dây dẫn và các thiết bị điện.
Điện trường được tạo ra bởi sự khác biệt điện thế (điện áp). Cường độ điện trường phụ thuộc vào độ lớn của điện áp, với đơn vị đo là V/m.
Từ trường được sinh ra bởi dòng điện chạy qua dây dẫn hoặc thiết bị điện. Cường độ từ trường phụ thuộc vào cường độ dòng điện. Đơn vị đo từ trường là μT (micro-tesla).
Điện trường tồn tại khi thiết bị được bật hoặc tắt, trong khi từ trường chỉ xuất hiện khi có dòng điện chạy qua. Điện trường dễ bị chặn bởi vật cản, nhưng từ trường có thể xuyên qua các vật liệu.
Điện trường và từ trường kết hợp tạo thành điện từ trường. Các lực điện và lực từ trong trường điện từ được gây ra bởi bức xạ điện từ. Có hai loại sóng điện từ chính:
- Sóng điện từ tần số cao: Bao gồm tia X và tia gamma, thuộc loại bức xạ ion hóa, có khả năng phá hủy trực tiếp ADN và tế bào.
- Sóng điện từ tần số thấp đến trung: Bao gồm trường tĩnh, từ trường từ đường dây điện và thiết bị điện, sóng vô tuyến, lò vi sóng, bức xạ hồng ngoại và ánh sáng nhìn thấy. Đây là bức xạ không ion hóa, chưa có bằng chứng về khả năng phá hủy trực tiếp ADN. Sóng điện từ tần số thấp đến trung bao gồm sóng cực thấp (≤ 300Hz) và sóng vô tuyến (3kHz-300GHz), với cường độ sóng vô tuyến đo bằng W/m2.
Điện Từ Trường Được Sinh Ra Bởi Những Nguồn Nào?
“Điện từ trường được sinh ra bởi” cả nguồn tự nhiên và nhân tạo. Từ trường của Trái Đất là một ví dụ về nguồn tự nhiên. Các nguồn nhân tạo bao gồm:
- Sóng điện từ tần số cực thấp: “Điện từ trường được sinh ra bởi” đường dây tải điện, dây điện, và các thiết bị điện như máy cạo râu, máy sấy tóc, và chăn điện.
- Sóng vô tuyến: “Điện từ trường được sinh ra bởi” điện thoại di động, công tơ điện tử thông minh, máy tính bảng, máy tính xách tay, và các thiết bị viễn thông không dây khác.
- Các nguồn khác phát ra sóng vô tuyến:
- Các tín hiệu radio và tivi: Đài phát thanh AM/FM và tivi VHF/UHF.
- Radar, các trạm vệ tinh, máy chụp cộng hưởng từ, và các thiết bị công nghiệp: Hoạt động ở tần số vô tuyến cao hơn.
- Lò vi sóng: Có lớp vỏ bảo vệ làm giảm rò rỉ sóng vô tuyến.
- Điện thoại không dây: Phát ra bức xạ vô tuyến tương tự điện thoại di động, nhưng công suất thường nhỏ hơn.
- Trạm thu phát sóng điện thoại di động: Phát ra nhiều dạng năng lượng bức xạ tần số vô tuyến khác nhau.
- Màn hình tivi và máy tính: Màn hình tinh thể lỏng (LCD) phát ra ít điện từ trường hơn.
- Mạng không dây nội bộ (Wi-Fi): Sử dụng sóng vô tuyến để kết nối các thiết bị.
- Các đồng hồ ga và điện (đồng hồ thông minh): Gửi thông tin về lượng tiêu thụ đến nhà cung cấp.
- Đối với các thiết bị điện gia dụng: Cường độ từ trường giảm mạnh khi khoảng cách tăng lên.
Mối Quan Hệ Giữa Sóng Điện Từ Tần Số Thấp và Sức Khỏe
“Điện từ trường được sinh ra bởi” nhiều thiết bị xung quanh chúng ta, nhưng liệu chúng có gây hại cho sức khỏe? Hiện tại, chưa có cơ chế rõ ràng chứng minh sóng điện từ tần số cực thấp và sóng vô tuyến gây ra ung thư. Khác với bức xạ ion hóa, bức xạ điện từ tần số thấp không thể phá hủy trực tiếp ADN hoặc tế bào.
Một số giả thuyết cho rằng sóng điện từ tần số cực thấp có thể gây ung thư thông qua các con đường khác, ví dụ như làm giảm melatonin.
Các nghiên cứu trên động vật chưa chứng minh được phơi nhiễm với sóng điện từ tần số cực thấp gây ra ung thư.
Mặc dù chưa có cơ chế chứng minh sóng điện từ tần số thấp có thể phá hủy ADN và gây bệnh ung thư, nhưng sự gia tăng nguy cơ mắc bệnh dù rất nhỏ vẫn cần được xem xét.
Các Nghiên Cứu Về Sóng Điện Từ Tần Số Thấp và Ung Thư ở Trẻ Em
Nhiều nghiên cứu đã đánh giá mối quan hệ giữa phơi nhiễm với sóng điện từ tần số thấp và nguy cơ mắc bệnh ung thư ở trẻ em, đặc biệt là ung thư bạch cầu và u não. Kết quả cho thấy chưa có bằng chứng rõ ràng chứng minh mối quan hệ này.
- Phơi nhiễm từ đường dây truyền tải điện: Một số nghiên cứu gợi ý về mối liên hệ giữa việc sống gần đường dây điện và bệnh bạch cầu ở trẻ em, nhưng kết quả không thống nhất.
- Phơi nhiễm từ các thiết bị điện: Các nghiên cứu chưa chứng minh được mối liên hệ giữa việc sử dụng thiết bị điện trong gia đình và nguy cơ mắc bệnh bạch cầu ở trẻ nhỏ.
- Phơi nhiễm với Wi-Fi: Các nghiên cứu cho thấy sự phơi nhiễm với bức xạ tần số vô tuyến từ Wi-Fi thấp hơn nhiều so với ngưỡng khuyến cáo.
- Phơi nhiễm với bức xạ từ các trạm thu phát sóng điện thoại di động: Không có nghiên cứu nào chứng minh được sự gia tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư ở trẻ em sống gần các trạm thu phát sóng.
- Phơi nhiễm ở cha mẹ và nguy cơ cho con cái: Kết quả nghiên cứu vẫn chưa thống nhất.
- Phơi nhiễm và tiên lượng bệnh ung thư: Các nghiên cứu chưa đưa ra kết luận rõ ràng về mối liên hệ giữa phơi nhiễm từ trường và tiên lượng bệnh bạch cầu ở trẻ em.
Nghiên Cứu Về Sóng Điện Từ Tần Số Thấp và Ung Thư ở Người Lớn
Nhiều nghiên cứu đã khảo sát mối liên hệ giữa sự phơi nhiễm sóng điện từ tần số thấp và bệnh ung thư ở người lớn, nhưng kết quả còn nhiều tranh cãi.
- Sự phơi nhiễm ở khu dân cư: Phần lớn các nghiên cứu không tìm thấy mối liên hệ giữa bệnh ung thư vú và sự phơi nhiễm sóng điện từ tần số cực thấp tại nhà.
- Phơi nhiễm với sóng điện từ tần số cực thấp tại nơi làm việc: Một số nghiên cứu cũ cho rằng những người làm việc trong lĩnh vực điện có nguy cơ mắc một số bệnh ung thư cao hơn, nhưng các nghiên cứu gần đây không ủng hộ kết luận này.
- Phơi nhiễm bức xạ tần số vô tuyến tại nơi làm việc: Kết quả nghiên cứu còn mâu thuẫn.
Kết Luận Của Các Nhà Chuyên Môn
Năm 2002, Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) đã đưa sóng điện từ tần số cực thấp vào nhóm “yếu tố có thể gây ung thư ở người” dựa trên một số ít kết quả khoa học nghiên cứu về mối quan hệ giữa sóng điện từ và bệnh bạch cầu ở trẻ em.
Năm 2015, Ủy Ban Khoa Học Các Hội Đồng Châu Âu đánh giá rằng các nghiên cứu dịch tễ học cho thấy nguy cơ mắc bệnh bạch cầu ở trẻ em tăng khi ước lượng phơi nhiễm trung bình hàng ngày từ 0.3 đến 0.4 μT, dù không đưa ra được cơ chế chính xác.
Lưu ý: Bài viết này cung cấp thông tin tổng quan về mối quan hệ giữa “điện từ trường được sinh ra bởi” các nguồn khác nhau và sức khỏe. Cần tham khảo ý kiến của các chuyên gia y tế để có được lời khuyên cụ thể về sức khỏe của bạn.
