“Đặt tính rồi tính” là một kỹ năng toán học quan trọng mà học sinh lớp 1 cần nắm vững. Nó không chỉ giúp các em thực hiện các phép toán cộng trừ một cách chính xác mà còn rèn luyện tư duy logic và tính cẩn thận. Bài viết này sẽ cung cấp một hướng dẫn chi tiết về cách thực hiện phép tính “đặt Tính Rồi Tính” cho học sinh lớp 1, kèm theo ví dụ minh họa và các lưu ý quan trọng.
Giới Thiệu Về Dạng Toán Đặt Tính Rồi Tính
Dạng toán “đặt tính rồi tính” yêu cầu học sinh sắp xếp các số và dấu phép tính theo cột dọc, sau đó thực hiện phép tính theo thứ tự từ phải sang trái. Đây là một bước quan trọng để xây dựng nền tảng vững chắc cho các phép toán phức tạp hơn sau này.
Trong chương trình toán lớp 1, các bài tập “đặt tính rồi tính” thường giới hạn trong phạm vi các số nhỏ hơn 100, bao gồm các phép cộng và trừ các số có một hoặc hai chữ số.
Ví dụ minh họa bài toán lớp 1: Bé thực hành đặt tính rồi tính phép cộng và phép trừ số tự nhiên.
Hướng Dẫn Chi Tiết Cách Làm Toán Lớp 1 Đặt Tính Rồi Tính
Đặt Tính Rồi Tính Với Phép Cộng
Nguyên tắc:
- Viết các số hạng theo cột dọc, sao cho các chữ số cùng hàng thẳng cột với nhau (hàng đơn vị thẳng cột với hàng đơn vị, hàng chục thẳng cột với hàng chục).
- Viết dấu “+” ở bên trái, giữa hai số hạng.
- Kẻ một đường ngang dưới hai số hạng.
- Thực hiện phép cộng từ phải sang trái, bắt đầu từ hàng đơn vị.
Ví dụ: Đặt tính rồi tính 32 + 45
32
+
45
----
77Phép cộng có nhớ: Nếu tổng của các chữ số ở một hàng lớn hơn 9, ta viết chữ số hàng đơn vị của tổng đó và nhớ 1 vào hàng kế tiếp bên trái.
Ví dụ: Đặt tính rồi tính 28 + 35
28
+
35
----
63Trong ví dụ này, 8 + 5 = 13. Ta viết 3 và nhớ 1 vào hàng chục. Sau đó, 2 + 3 + 1 (nhớ) = 6.
Đặt Tính Rồi Tính Với Phép Trừ
Nguyên tắc: Tương tự như phép cộng, ta cũng viết các số theo cột dọc, sao cho các chữ số cùng hàng thẳng cột. Viết dấu “-” ở bên trái, giữa hai số. Kẻ một đường ngang dưới hai số. Thực hiện phép trừ từ phải sang trái, bắt đầu từ hàng đơn vị.
Ví dụ: Đặt tính rồi tính 57 – 23
57
-
23
----
34Phép trừ có nhớ: Nếu chữ số ở hàng đơn vị của số bị trừ nhỏ hơn chữ số ở hàng đơn vị của số trừ, ta phải mượn 1 từ hàng chục của số bị trừ. Khi đó, ta cộng 10 vào chữ số ở hàng đơn vị của số bị trừ và trừ 1 vào chữ số ở hàng chục của số trừ.
Ví dụ: Đặt tính rồi tính 62 – 38
62
-
38
----
24Trong ví dụ này, 2 nhỏ hơn 8, nên ta mượn 1 từ hàng chục của 62. Khi đó, 2 trở thành 12. Ta có 12 – 8 = 4. Ở hàng chục, 6 bị trừ đi 1 (do đã mượn), trở thành 5. Ta có 5 – 3 = 2.
Hình ảnh: Giáo viên hướng dẫn chi tiết cách đặt tính rồi tính phép cộng và trừ cho học sinh lớp 1, kèm theo các lưu ý quan trọng.
Các Bước Làm Dạng Toán Lớp 1 Đặt Tính Rồi Tính
- Chuẩn bị: Bảng, vở ô ly, bút chì, tẩy.
- Xác định phép tính: Đọc kỹ đề bài và xác định phép tính cần thực hiện (cộng hoặc trừ).
- Đặt tính: Viết các số và dấu phép tính theo cột dọc, đảm bảo các chữ số cùng hàng thẳng cột.
- Thực hiện phép tính: Thực hiện phép cộng hoặc trừ từ phải sang trái.
- Kiểm tra: Kiểm tra lại kết quả và cách trình bày.
Lưu Ý Quan Trọng Khi Dạy Bé Làm Phép Tính Đặt Tính Rồi Tính
- Cách trình bày: Rèn cho trẻ thói quen trình bày bài toán một cách rõ ràng, sạch đẹp. Hướng dẫn trẻ cách viết các chữ số và dấu phép tính đúng vị trí.
- Thứ tự thực hiện phép tính: Nhắc nhở trẻ thực hiện phép tính từ phải sang trái.
- Phép tính có nhớ: Giải thích kỹ lưỡng về quy tắc “nhớ” và “mượn” trong phép cộng và phép trừ. Cho trẻ luyện tập nhiều bài tập khác nhau để nắm vững kiến thức.
- Kiên nhẫn: Hãy kiên nhẫn và động viên trẻ trong quá trình học tập. Tạo một môi trường học tập thoải mái và khuyến khích trẻ đặt câu hỏi khi gặp khó khăn.
Ví dụ bài tập luyện tập:
Đặt tính rồi tính:
- 15 + 23 = ?
- 48 – 12 = ?
- 29 + 17 = ?
- 52 – 35 = ?
Bằng cách luyện tập thường xuyên và nắm vững các nguyên tắc cơ bản, học sinh lớp 1 sẽ tự tin hơn trong việc giải các bài toán “đặt tính rồi tính” và xây dựng nền tảng vững chắc cho môn toán sau này.
