Dưới đây là tổng hợp các dàn ý nghị luận về một vấn đề xã hội mà bạn quan tâm, cùng với các mẫu chi tiết giúp học sinh có thêm tài liệu tham khảo để viết văn nghị luận xã hội hay và sâu sắc hơn.
Các Dạng Dàn Ý Nghị Luận Xã Hội Thường Gặp
Dàn ý nghị luận về một vấn đề xã hội – Mẫu 1: Cấu trúc Tổng quát
-
Mở bài
- Dẫn dắt vấn đề: Tạo sự liên kết giữa vấn đề và thực tế.
- Nêu vấn đề: Giới thiệu ngắn gọn vấn đề xã hội cần bàn luận.
- Giới hạn phạm vi: Xác định rõ khía cạnh và phạm vi tư liệu sử dụng.
-
Thân bài
- Giải thích vấn đề:
- “Hiểu như thế nào?” Câu nói/vấn đề có ý nghĩa gì? Thể hiện quan niệm gì?
- Ví dụ: Giải thích khái niệm “bạo lực học đường” là gì?
- Phân tích các khía cạnh/biểu hiện của vấn đề:
- “Vấn đề được biểu hiện như thế nào? Ở đâu? Bao giờ? Tại sao?”
- Sử dụng dẫn chứng thực tế để làm sáng tỏ từng khía cạnh.
- Ví dụ: Bạo lực học đường diễn ra dưới những hình thức nào (lời nói, hành động, trên mạng)?
- Đánh giá vấn đề:
- Khẳng định mặt đúng, ý nghĩa tích cực (nếu có).
- Phê phán những biểu hiện lệch lạc, tiêu cực.
- Nhìn nhận vấn đề dưới góc độ thời đại, đạo đức, pháp luật.
- Ví dụ: Tác hại của bạo lực học đường đến nạn nhân và xã hội.
- Bài học và Hành động:
- Rút ra bài học nhận thức: Hiểu ra điều gì? Vấn đề có ý nghĩa như thế nào đối với bản thân?
- Đề xuất phương hướng hành động: Cần làm gì để giải quyết/cải thiện vấn đề?
- Ví dụ: Nâng cao nhận thức về tác hại của bạo lực học đường, lên án và ngăn chặn các hành vi bạo lực.
Học sinh thảo luận nhóm về một vấn đề xã hội, thể hiện sự quan tâm và tìm kiếm giải pháp cho các vấn đề nhức nhối trong cộng đồng.
- Giải thích vấn đề:
-
Kết bài
- Khẳng định lại ý kiến cá nhân về vấn đề.
- Nêu ý nghĩa của vấn đề đối với con người và cuộc sống.
Dàn ý nghị luận về một vấn đề xã hội – Mẫu 2: Tập trung vào Hiện tượng Đời sống
-
Mở bài
- Giới thiệu khái quát về hiện tượng đời sống được đề cập.
-
Thân bài
- Mô tả hiện tượng:
- Trình bày sơ lược về hiện tượng.
- Làm rõ các từ ngữ, hình ảnh, khái niệm liên quan.
- Thực trạng và ảnh hưởng:
- Nêu thực trạng của hiện tượng trong xã hội hiện nay.
- Phân tích ảnh hưởng của nó đến đời sống xã hội (tích cực/tiêu cực).
- Liên hệ thực tế tại địa phương, đưa ra dẫn chứng cụ thể.
Ảnh hưởng của mạng xã hội đến giới trẻ hiện nay, một vấn đề xã hội đang được quan tâm và bàn luận rộng rãi trong cộng đồng.
- Nguyên nhân:
- Lý giải nguyên nhân dẫn đến hiện tượng (chủ quan, khách quan, từ con người, từ tự nhiên…).
- Giải pháp:
- Đề xuất các giải pháp để giải quyết hiện tượng.
- Chỉ rõ việc cần làm, cách thực hiện, và sự phối hợp của các bên liên quan.
- Mô tả hiện tượng:
-
Kết bài
- Khái quát lại hiện tượng đời sống.
- Nêu thái độ, suy nghĩ của bản thân về hiện tượng đó.
Dàn ý nghị luận về một tư tưởng, đạo lý – Mẫu 3
-
Mở bài
- Giới thiệu, dẫn dắt tư tưởng, đạo lý cần bàn luận.
- Mở ra hướng giải quyết cho tư tưởng, đạo lý đó.
-
Thân bài
- Giải thích tư tưởng, đạo lý:
- Giải thích rõ nội dung, ý nghĩa của tư tưởng, đạo lý.
- Giải thích các từ ngữ, khái niệm, thuật ngữ (nếu có).
- Rút ra ý nghĩa chung của tư tưởng, đạo lý.
- Phân tích và chứng minh:
- Nêu mặt đúng của tư tưởng, đạo lý.
- Sử dụng lý lẽ, lập luận và dẫn chứng thực tế để chứng minh.
- Chỉ ra tầm quan trọng, tác dụng của tư tưởng, đạo lý đối với đời sống.
- Bình luận, mở rộng vấn đề:
- Bác bỏ những biểu hiện sai lệch liên quan đến tư tưởng, đạo lý.
- Đưa ra dẫn chứng minh họa, những tấm gương có thật trong đời sống.
- Bài học và hành động:
- Đưa ra kết luận đúng đắn để thuyết phục người đọc.
- Áp dụng đạo lý, tư tưởng vào thực tiễn đời sống.
- Giải thích tư tưởng, đạo lý:
-
Kết bài
- Đánh giá khái quát về ý nghĩa tư tưởng, đạo lý.
- Mở ra hướng suy nghĩ mới và mong muốn của bản thân.
Dàn ý nghị luận về một vấn đề xã hội trong tác phẩm văn học – Mẫu 4
-
Mở bài
- Dẫn dắt, giới thiệu về vấn đề xã hội mà tác phẩm thể hiện.
- Mở ra hướng giải quyết vấn đề.
-
Thân bài
- Giới thiệu tác phẩm:
- Nêu đôi nét về tác giả, tác phẩm và vấn đề nghị luận.
- Bàn luận về vấn đề xã hội:
- Vấn đề đó là gì? Thể hiện như thế nào trong tác phẩm?
- Rút ra ý nghĩa xã hội để bàn luận.
- Chứng minh và khẳng định ý nghĩa:
- Đưa ra dẫn chứng từ tác phẩm để chứng minh.
- Khẳng định ý nghĩa của vấn đề trong việc tạo nên giá trị của tác phẩm.
- Bài học nhận thức và hành động:
- Rút ra bài học từ vấn đề xã hội được đặt ra trong tác phẩm (về hành động và nhận thức).
- Giới thiệu tác phẩm:
-
Kết bài
- Đánh giá khái quát vấn đề xã hội trong tác phẩm.
- Phát triển, liên tưởng và mở rộng vấn đề.
Lưu ý khi xây dựng dàn ý
- Xác định rõ vấn đề: Nắm vững bản chất của vấn đề xã hội cần nghị luận.
- Thu thập thông tin: Tìm kiếm thông tin, dẫn chứng từ nhiều nguồn (sách báo, internet, thực tế…).
- Sắp xếp ý tưởng: Sắp xếp các ý theo trình tự logic, hợp lý.
- Đảm bảo tính thuyết phục: Sử dụng lý lẽ, dẫn chứng sắc bén, thuyết phục.
- Thể hiện quan điểm cá nhân: Nêu rõ quan điểm, thái độ của bản thân về vấn đề.
Hy vọng những dàn ý chi tiết này sẽ giúp bạn tự tin hơn khi viết bài nghị luận về các vấn đề xã hội. Chúc bạn thành công!
