Để giúp các em học sinh lớp 9 dễ dàng tiếp cận và phân tích tác phẩm “Làng” của Kim Lân, bài viết này tổng hợp các dàn ý chi tiết, đầy đủ và sáng tạo. Các dàn ý này không chỉ bao quát nội dung tác phẩm mà còn đi sâu vào phân tích các khía cạnh nghệ thuật đặc sắc, giúp các em hiểu rõ hơn về giá trị nhân văn sâu sắc mà tác giả gửi gắm.
Dàn ý 1: Phân tích Nghệ thuật Xây dựng Truyện Ngắn “Làng”
I. Mở bài
- Giới thiệu về tác giả Kim Lân và truyện ngắn “Làng”.
- Nêu vấn đề nghị luận: Thành công về nghệ thuật thể hiện tài năng viết truyện ngắn của Kim Lân.
II. Thân bài
-
Khái quát truyện ngắn “Làng”
- Hoàn cảnh sáng tác.
- Cốt truyện: Ông Hai, người yêu làng, luôn nhớ về làng và khoe làng của mình. Khi nghe tin làng chợ Dầu theo giặc, ông thấy bẽ bàng, tủi hổ, đau xót. Mãi tới khi được cải chính, ông Hai mới vui vẻ trở lại và tiếp tục hãnh diện khoe làng.
-
Phân tích đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm
- Nghệ thuật tạo dựng tình huống:
- Đặt nhân vật vào tình huống éo le: Ông Hai yêu và tự hào về làng, nay nghe tin làng theo giặc.
- Tình huống khiến diễn biến tâm trạng nhân vật thay đổi mạnh mẽ.
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật:
- Miêu tả nội tâm nhân vật sâu sắc, tinh tế.
- Tâm trạng ông Hai biến chuyển phức tạp từ khi nghe tin làng theo giặc tới khi nghe tin cải chính.
- Gây ấn tượng mạnh mẽ về sự ám ảnh, day dứt trong tâm trạng nhân vật.
- Nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ:
- Ngôn ngữ đậm tính khẩu ngữ và lời ăn tiếng nói của người nông dân.
- Lời nói trần thuật có sự thống nhất về sắc thái, giọng điệu.
- Ngôn ngữ nhân vật sinh động, mang đậm cá tính.
- Nghệ thuật tạo dựng tình huống:
III. Kết bài
- Tác giả thành công trong việc xây dựng tình huống truyện, miêu tả tâm lý nhân vật và sử dụng ngôn ngữ.
- Khẳng định Kim Lân là cây bút truyện ngắn xuất sắc, có sức lay động trái tim người đọc.
Dàn ý 2: Phân tích Tình Yêu Làng, Yêu Nước của Ông Hai
a) Mở bài
- Giới thiệu tác giả Kim Lân và tác phẩm “Làng”.
- Nhấn mạnh vẻ đẹp tâm hồn của người nông dân Việt Nam với làng, với nước trong những ngày đầu kháng chiến.
b) Thân bài
-
Khái quát về tác phẩm
- Hoàn cảnh sáng tác: Truyện ngắn “Làng” được viết năm 1948.
- Nội dung cốt truyện: Ông Hai yêu quý làng quê, đau khổ khi nghe tin làng theo giặc, vui sướng khi nghe tin cải chính.
-
Phân tích tình huống truyện
- Tình huống: Ông Hai luôn yêu và tự hào về làng của mình, nay nghe tin làng chợ Dầu theo giặc.
- Ý nghĩa: Tình huống thử thách lòng yêu làng và yêu nước của nhân vật.
-
Tình yêu làng, yêu nước ở nhân vật ông Hai
- Tình yêu làng trước Cách mạng: Khoe về sự giàu đẹp của làng.
- Tình yêu làng sau Cách mạng: Khoe về tinh thần cách mạng của làng.
- Diễn biến tâm trạng ông Hai: Trước, trong và sau khi nghe tin làng theo giặc.
-
Đặc sắc nghệ thuật
- Ngôn ngữ đậm tính khẩu ngữ.
- Miêu tả cụ thể, gợi cảm các diễn biến nội tâm.
c) Kết bài
- Khẳng định lại giá trị nội dung, nghệ thuật của truyện.
Dàn ý 3: Tâm Trạng Ông Hai Khi Nghe Tin Làng Theo Giặc
I. Mở bài
- Giới thiệu về đề tài quê hương đất nước trong văn học.
- Giới thiệu về tác phẩm “Làng” của Kim Lân và nhân vật ông Hai.
II. Thân bài
-
Hoàn cảnh đặc biệt của ông Hai
- Xuất thân là một người nông dân gắn bó với lũy tre làng.
- Một người yêu làng nhưng phải rời làng đi tản cư.
-
Cuộc sống của ông Hai ở nơi tản cư
- Tình cảm của ông Hai với làng: Đau đáu nhớ về quê hương, khoe về làng, luôn đến phòng thông tin nghe ngóng tình hình.
- Tình cảm của ông Hai với đất nước, với kháng chiến: Yêu nước và giàu tinh thần kháng chiến, quan tâm đến tình hình chính trị, vui mừng trước tin chiến thắng.
-
Tâm trạng của ông Hai khi nghe tin làng của mình theo giặc
- Khi vừa nghe tin: Sững sờ, xấu hổ.
- Về đến nhà trọ: Tủi thân, nước mắt giàn ra.
- Những ngày sau đó: Không dám đi đâu, nơm nớp lo sợ.
- Băn khoăn trước quyết định “hay là về làng”.
- Trò chuyện với con út để khẳng định: “Làng thì yêu thật nhưng làng theo Tây thì phải thù”.
-
Tâm trạng ông Hai khi nghe tin cải chính
- Thái độ ông Hai thay đổi hẳn: Tươi vui, rạng rỡ.
- Chạy đi khoe khắp nơi về làng của mình.
III. Kết bài
- Khái quát về giá trị nội dung, nghệ thuật của tác phẩm.
- Liên hệ tới lòng yêu làng quê, yêu đất nước hôm nay.
Dàn ý 4: Vẻ Đẹp của Ông Hai Trong Truyện “Làng”
1. Mở bài
- Giới thiệu về truyện ngắn “Làng” của Kim Lân.
2. Thân bài
-
Hoàn cảnh của ông Hai
- Người dân làng chợ Dầu.
- Yêu làng nhưng phải rời xa làng để đi tản cư.
-
Tình huống bất ngờ
- Làng chợ Dầu theo giặc.
- Tình huống góp phần bộc lộ vẻ đẹp bên trong con người ông Hai.
-
Vẻ đẹp của ông Hai
- Yêu làng, một lòng hướng về làng: Luôn nghe ngóng thông tin về làng, tự hào về truyền thống đấu tranh của làng, đau khổ khi nghe tin làng theo giặc, rạng rỡ khi nghe tin cải chính.
- Yêu nước, một lòng trung thành với cách mạng: Đến phòng thông tin nghe tin tức về kháng chiến, nghe ngóng tin chiến thắng, đứng về phía cách mạng “Làng thì yêu thật nhưng làng theo Tây thì phải thù”.
3. Kết bài
- Khái quát giá trị nội dung, nghệ thuật của tác phẩm.
- Liên hệ tới tình yêu nước, trách nhiệm với đất nước của thế hệ trẻ hiện nay.
Dàn ý 5: Diễn Biến Tâm Lý Ông Hai và Tình Yêu Làng
1. Mở bài
- Giới thiệu tác giả Kim Lân.
- Giới thiệu tác phẩm “Làng”.
2. Thân bài
-
Tình huống truyện: “Tin làng Chợ Dầu theo Tây”.
-
Diễn biến tâm lí của ông Hai
- Trước khi nghe làng theo Tây: Khoe làng, nhớ làng.
- Khi nghe tin làng theo Tây:
- “Cổ ông lão nghe ắng hẳn lại, da mặt tê rân rân…”.
- “Ông Hai cúi gằm mặt mà đi…”.
- Tâm trạng ông càng nặng trĩu hơn khi về đến nhà.
- Tin làng được cải chính: “Cái mặt buồn thỉu mọi ngày bỗng tươi vui, rạng rỡ hẳn lên…”.
3. Kết bài
- Tác giả Kim Lân đã rất thành công trong việc xây dựng tình huống truyện và trong việc miêu tả tâm lí, ngôn ngữ nhân vật.
- Đoạn trích thể hiện tình yêu Làng và lòng yêu nước sâu đậm của người nông dân thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.
Ông Hai trong truyện ngắn Làng của Kim Lân
Dưới tác động của tình huống “làng Chợ Dầu theo giặc”, tâm lý nhân vật ông Hai đã có những diễn biến phức tạp, thể hiện sâu sắc tình yêu làng, yêu nước của người nông dân Việt Nam.
Dàn ý 6: Cuộc Sống và Tâm Trạng Ông Hai ở Nơi Tản Cư
(1) Mở bài
- Giới thiệu về nhà văn Kim Lân, truyện ngắn “Làng”.
(2) Thân bài
-
Cuộc sống của ông Hai ở nơi tản cư
- Ông Hai luôn nhớ về quê hương.
- Khoe về làng mình: giàu và đẹp.
- Đến phòng thông tin: đọc báo, nghe tin tức về cuộc kháng chiến.
-
Diễn biến tâm trạng của ông Hai khi nghe tin làng theo giặc
- Khi vừa mới nghe tin: Sững sờ, xấu hổ và uất ức.
- Khi về đến nhà: Tủi thân, nước mắt cứ giàn ra.
- Những ngày sau đó: Suốt mấy ngày ông không dám đi đâu.
- Điều này buộc ông phải lựa chọn giữa tình yêu làng và yêu nước.
- Ông hai đã trò chuyện với đứa con trai út, để rồi đưa ra quyết định: “Làng thì yêu thật nhưng làng theo Tây thì phải thù”.
-
Niềm vui sướng của ông khi nghe tin cải chính
- Thái độ hoàn toàn thay đổi: “Cái mặt buồn thiu mọi ngày bỗng tươi vui, rạng rỡ hẳn lên”.
- Về đến nhà thì chia quà cho lũ con rồi sang nhà bác Thứ để đính chính lại cái tin làng chợ Dầu theo giặc.
(3) Kết bài
- Khẳng định giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện ngắn “Làng”.
Dàn ý 7: Phân Tích Tình Huống Truyện và Nhân Vật Ông Hai
I. Mở bài:
- Giới thiệu Kim Lân và truyện ngắn “Làng”.
II. Thân bài:
-
Tóm tắt truyện.
-
Tình huống truyện: Ông Hai nhận được tin làng ông theo Tây.
-
Phân tích tác phẩm
-
Nhân vật ông Hai
- Tình cảm của ông Hai với làng.
- Diễn biến tâm trạng của nhân vật ông Hai khi nghe tin làng theo giặc.
- Khi nghe tin làng theo giặc được cải chính.
-
Đặc sắc nghệ thuật
- Nghệ thuật tạo dựng tình huống.
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật.
- Nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ.
- Kể chuyện ở ngôi thứ 3.
-
III. Kết bài:
- Nhà văn Kim Lân đã rất thành công trong việc xây dựng tình huống truyện và trong việc miêu tả tâm lí, ngôn ngữ nhân vật.
Dàn ý 8: Tình Yêu Làng Quê và Đất Nước của Người Nông Dân
I. Mở bài
- Giới thiệu Kim Lân và truyện ngắn “Làng”.
II. Thân bài
-
Khái quát tác phẩm: Hoàn cảnh ra đời, tóm tắt nội dung.
-
Nội dung chính
- Phần đầu truyện: Tình yêu làng rất đặc biệt, rất ông Hai.
- Tình huống gay cấn: Có người báo tin làng ông theo giặc.
- Tình yêu làng của ông Hai: Đau đớn khi nghe tin, lo lắng, sợ hãi, sung sướng khi nghe tin cải chính.
III. Kết bài:
- Kim Lân đã đưa vào tác phẩm một nhân vật sống động mang vẻ đẹp riêng về người nông dân những năm đầu kháng chiến chống Pháp.
Hy vọng những dàn ý trên sẽ giúp các em học sinh có thêm tài liệu tham khảo để hiểu sâu sắc hơn về tác phẩm “Làng” và nhân vật ông Hai, từ đó viết văn hay hơn và đạt điểm cao trong các bài kiểm tra và kỳ thi.
