Hồ Quý Ly, tên thật Lê Quý Ly, sinh năm 1335 tại Thanh Hóa, là một nhân vật lịch sử đầy tranh cãi. Ông có mối quan hệ mật thiết với triều Trần, nhờ hai người cô làm phi tần của vua Trần Minh Tông. Sự tin dùng của vua Trần đã tạo điều kiện cho Hồ Quý Ly thâu tóm quyền lực.
Trần Nghệ Tông, dù được hoàng thân quốc thích can ngăn, vẫn một mực tin tưởng và giao trọng trách cho Hồ Quý Ly. Sự tin tưởng này đã tạo cơ hội cho Hồ Quý Ly dần dần nắm giữ triều chính.
Sau khi Trần Nghệ Tông qua đời, quyền lực của Hồ Quý Ly càng được củng cố. Đến năm 1400, ông phế truất vua Trần Thiếu Đế, tự mình lên ngôi, chấm dứt triều đại nhà Trần.
Hành động này đánh dấu một bước ngoặt lớn trong lịch sử Việt Nam, khi một triều đại mới được thiết lập.
Sau khi lên ngôi, Hồ Quý Ly quyết định đổi quốc hiệu của nước ta thành Đại Ngu. Vậy, Đại Ngu nghĩa là gì? Theo nghĩa Hán Việt, “Đại Ngu” có nghĩa là “Sự yên vui lớn”, “Sự thái bình lớn”. Việc đổi quốc hiệu thể hiện khát vọng của Hồ Quý Ly về một đất nước thái bình, thịnh trị. Ông cũng cho xây dựng kinh đô mới tại Vĩnh Lộc (Thanh Hóa) và tập trung vào việc củng cố quân đội, chuẩn bị cho những thách thức phía trước.
Ngoài việc thay đổi quốc hiệu, Hồ Quý Ly còn thực hiện nhiều cải cách quan trọng trên các lĩnh vực kinh tế, xã hội. Ông thống nhất hệ thống đo lường, quy định thi cử, và cho lưu hành tiền giấy. Những cải cách này nhằm mục đích chấn chỉnh đất nước, tăng cường sức mạnh quốc gia.
Tuy nhiên, triều đại nhà Hồ tồn tại không được lâu. Cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược thất bại, một phần do không nhận được sự ủng hộ của nhân dân. Lời nói của Hồ Nguyên Trừng “Thần không sợ đánh, chỉ sợ lòng dân không theo” đã phản ánh thực tế này.
Nhà Hồ chỉ tồn tại trong khoảng thời gian ngắn ngủi từ năm 1400 đến 1407, với hai vị vua là Hồ Quý Ly và Hồ Hán Thương. Sau thất bại trong cuộc kháng chiến chống quân Minh, hai cha con Hồ Quý Ly bị bắt, đánh dấu sự sụp đổ của triều đại Đại Ngu. Dù ngắn ngủi, triều đại nhà Hồ và quốc hiệu Đại Ngu vẫn là một phần quan trọng trong lịch sử Việt Nam, nhắc nhở chúng ta về những khát vọng và thách thức trong quá trình dựng nước và giữ nước.
