“Đại đa số thanh niên thời trước không ai suy nghĩ, trăn trở gì lắm về cuộc đời, vì ai đã có phận nấy.” Câu nói này, dù ngắn gọn, lại mở ra một bức tranh rộng lớn về sự khác biệt trong tư duy và cơ hội giữa các thế hệ thanh niên Việt Nam. Ngày nay, khi xã hội phát triển, liệu quan điểm này còn giữ được giá trị, hay đã trở thành một khái niệm lỗi thời?
Ngày xưa, “phận” là từ khóa định hình cuộc đời mỗi người. Con nhà nông thì nối nghiệp cày cấy, con nhà giàu thì học hành để làm quan. Sự lựa chọn gần như không tồn tại, và “suy nghĩ, trăn trở” trở thành điều xa xỉ. Họ bước vào đời như người đã mua vé xem phim, biết trước giờ chiếu, chỗ ngồi, không cần đắn đo.
Tuy nhiên, thế hệ trẻ ngày nay đứng trước một thế giới hoàn toàn khác. “Phận” vẫn còn đó, nhưng không còn là xiềng xích trói buộc. Cơ hội mở ra trước mắt, đòi hỏi sự lựa chọn, và do đó, sự suy nghĩ, trăn trở trở thành điều tất yếu.
“Hết lớp tám, lớp chín, học gì đây? Trung học hay học nghề, hay đi sản xuất? Trai gái gặp nhau bắt đầu ngập ngừng? Yêu ai đây? Yêu như thế nào? Sức khỏe tăng nhanh, kiến thức tích lũy đã khá, sống như thế nào đây?”. Những câu hỏi này, tưởng chừng đơn giản, lại chất chứa biết bao suy tư, định hướng cho tương lai.
Tình yêu, nghề nghiệp, lối sống – ba vấn đề lớn mà thanh niên nào cũng phải đối mặt. Không thể đổ lỗi cho số phận, vì cơ hội được chia đều cho tất cả. Sự lựa chọn và nỗ lực cá nhân, cùng với sự giúp đỡ của bạn bè, đóng vai trò quyết định thành công và hạnh phúc.
Ngày nay, thanh niên bước vào đời như người đến rạp chiếu phim mà chưa biết sẽ xem phim gì, ở rạp nào, ngồi ghế nào, cạnh ai. Quá trình “ổn định chỗ ngồi trong xã hội, xác định đúng vai trò và vị trí của mình” là một hành trình dài, đòi hỏi sự kiên trì, bản lĩnh và trên hết là khả năng tư duy độc lập.
Thời gian sẽ xây dựng cho mỗi người một niềm tin và đạo lý riêng. Niềm tin vào bản thân, vào khả năng thay đổi số phận, và đạo lý làm người, sống có ích cho xã hội. Đó là hành trang quan trọng nhất mà thanh niên cần trang bị để vững bước trên con đường tương lai.
Vậy, liệu “đại đa Số Thanh Niên Thời Trước Không Ai Suy Nghĩ” có phải là một sự thật đáng buồn? Có lẽ, trong bối cảnh lịch sử nhất định, đó là một thực tế khách quan. Nhưng ngày nay, tư duy đó đã không còn phù hợp. Thanh niên cần phải suy nghĩ, trăn trở, lựa chọn và hành động để kiến tạo cuộc đời mình.
