Đại bộ phận lãnh thổ châu Phi nằm trong môi trường nhiệt đới và cận nhiệt đới, đặc biệt là môi trường hoang mạc và bán hoang mạc. Điều này tạo nên một đặc điểm nổi bật của châu Phi, đó là khí hậu khô nóng khắc nghiệt. Vậy, những yếu tố nào đã góp phần tạo nên đặc điểm này?
Khí hậu châu Phi được biết đến với nền nhiệt cao quanh năm, lượng mưa phân bố không đều và sự lan rộng của các hoang mạc. Nhiệt độ trung bình năm ở nhiều khu vực vượt quá 20°C, thậm chí có nơi đạt ngưỡng cao kỷ lục. Để hiểu rõ hơn về điều này, chúng ta cần xem xét các yếu tố tác động đến khí hậu châu Phi.
Vị trí địa lý đóng vai trò then chốt trong việc định hình khí hậu của một khu vực. Châu Phi nằm gần như cân xứng so với đường Xích đạo, với phần lớn diện tích trải dài giữa hai đường chí tuyến (chí tuyến Bắc và chí tuyến Nam). Điều này có nghĩa là khu vực này nhận được lượng bức xạ mặt trời lớn quanh năm, dẫn đến nhiệt độ cao.
Hình dạng lục địa cũng ảnh hưởng đáng kể đến khí hậu. Châu Phi có dạng hình khối rõ rệt, bờ biển ít bị chia cắt, làm giảm sự ảnh hưởng của biển vào sâu trong đất liền. Điều này dẫn đến sự khác biệt lớn về nhiệt độ giữa ngày và đêm, cũng như sự khô hạn ở các khu vực nội địa. Các khối khí nóng hình thành trên lục địa dễ dàng xâm nhập sâu vào bên trong, trong khi hơi ẩm từ biển khó có thể tiếp cận.
Bên cạnh đó, các dòng biển lạnh ven bờ cũng góp phần làm giảm lượng mưa ở một số khu vực ven biển, tạo điều kiện cho sự hình thành các hoang mạc ven biển như hoang mạc Namib và hoang mạc Kalahari.
Như vậy, sự kết hợp của vị trí địa lý, hình dạng lục địa và các dòng biển đã tạo nên một châu Phi với khí hậu khô nóng đặc trưng. Đại bộ phận lãnh thổ châu Phi nằm trong môi trường nhiệt đới và cận nhiệt đới, với sự thống trị của các hoang mạc và bán hoang mạc, xavan. Điều này ảnh hưởng sâu sắc đến cảnh quan, hệ sinh thái và đời sống của người dân châu Phi.
Nghiên cứu về khí hậu châu Phi không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về đặc điểm tự nhiên của châu lục này mà còn có ý nghĩa quan trọng trong việc dự báo và ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu.
