Cây ưa bóng là nhóm thực vật đặc biệt, sở hữu những đặc điểm sinh học và hình thái riêng biệt để thích nghi với môi trường sống thiếu ánh sáng. Khác với cây ưa sáng, chúng phát triển mạnh mẽ dưới tán rừng rậm hoặc trong những khu vực bị che khuất.
| Đặc điểm | Cây ưa sáng | Cây ưa bóng |
|---|---|---|
| Nơi phân bố | Cây mọc nơi trống trải, hoặc là cây có thân cao, tán lá phân bố ở tầng trên của tán rừng… | Cây mọc dưới tán của cây khác hoặc trong hang, nơi bị các công trình như nhà cửa… che bớt ánh sáng… |
| Thân cây | Cây mọc nơi trống trải có cành phát triển đều ra các hướng. Cây thuộc tầng trên của tán rừng có thân cao, cành cây tập trung ở phần ngọn. Thân cây có vỏ dày, màu nhạt. | Thân cây thấp, phụ thuộc vào chiều cao của tầng cây và các vật che chắn bên trên.Thân cây có vỏ mỏng, màu thẫm. |
| Lá cây | Phiến lá dày, có nhiều lớp tế bào mô giậu.Lá cây có màu xanh nhạt. Hạt lục lạp có kích thước nhỏ. | Phiến lá mỏng, ít hoặc không có lớp tế bào mô giậu.Lá cây có màu xanh sẫm. Hạt lục lạp có kích thước lớn. |
| Cách xếp lá | Lá thường xếp nghiêng, nhờ đó tránh bớt những tia sáng chiếu thẳng vào bề mặt lá. | Lá nằm ngang. |
| Quang Hợp | Quang hợp đạt mức độ cao nhất trong mổi trường có cường độ chiếu sáng cao.Cây có khả năng điều tiết đóng mở khí khổng một cách linh hoạt. | Quang hợp đạt mức độ cao nhất trong môi trường có cường độ chiếu sáng thấp.Khả năng điều tiết đóng mở khí khổng kém. |
Đặc điểm về môi trường sống: Cây ưa bóng thường sinh trưởng ở những nơi có cường độ ánh sáng yếu, ví dụ như dưới tán rừng, trong hang động, hoặc những khu vực bị che khuất bởi công trình xây dựng. Sự thích nghi này cho phép chúng tận dụng tối đa nguồn ánh sáng ít ỏi để tồn tại và phát triển.
Đặc điểm về hình thái thân: Thân cây ưa bóng thường thấp, kích thước phụ thuộc vào độ cao của tầng cây xung quanh hoặc các vật che chắn. Vỏ cây thường mỏng và có màu sẫm, giúp hấp thụ ánh sáng hiệu quả hơn.
Đặc điểm về cấu trúc lá: Lá cây ưa bóng có phiến mỏng, với ít hoặc không có lớp tế bào mô giậu. Màu lá thường xanh sẫm do chứa nhiều diệp lục, giúp tăng cường khả năng hấp thụ ánh sáng yếu. Kích thước hạt lục lạp thường lớn hơn so với cây ưa sáng.
Đặc điểm về cách xếp lá: Lá cây ưa bóng thường xếp ngang, giúp tối đa hóa diện tích tiếp xúc với ánh sáng khuếch tán.
Đặc điểm về khả năng quang hợp: Cây ưa bóng có khả năng quang hợp hiệu quả ở cường độ ánh sáng thấp. Tuy nhiên, khả năng điều tiết đóng mở khí khổng của chúng thường kém hơn so với cây ưa sáng. Điều này có nghĩa là chúng ít có khả năng kiểm soát sự thoát hơi nước trong điều kiện môi trường thay đổi.
