Trong những năm qua, Khu di tích Mỹ Sơn đã có những bước tiến đáng kể trong việc phát huy giá trị di sản, đặc biệt là nhờ sự chú trọng đầu tư vào cơ sở vật chất kỹ thuật. Điều này đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển các sản phẩm du lịch, thu hút du khách và nâng tầm vị thế của Mỹ Sơn trên bản đồ du lịch khu vực.
Để có được những thành tựu này, du lịch Mỹ Sơn đã trải qua một quá trình thử nghiệm và chọn lọc kỹ lưỡng, biến một điểm đến còn nhiều hạn chế trở thành một địa điểm hấp dẫn du khách. Công tác bảo tồn và gìn giữ di tích, cảnh quan đóng vai trò then chốt trong việc ổn định và phát triển sản phẩm du lịch chính: tham quan khu đền tháp, khám phá văn hóa, lịch sử và kiến trúc nghệ thuật của Mỹ Sơn. Đặc biệt, sự hợp tác với các tổ chức quốc tế trong trùng tu và tôn tạo đã giúp khôi phục nhiều công trình bị hư hại, phát hiện các hiện vật mới, mở rộng không gian tham quan và tăng cường trải nghiệm cho du khách. Bên cạnh đó, việc bảo tồn và phát huy hệ động thực vật, hệ sinh thái rừng tự nhiên cũng góp phần mở rộng đối tượng tham quan, hướng đến loại hình du lịch văn hóa kết hợp sinh thái.
Song song với việc tham quan khu đền tháp, du khách đến Mỹ Sơn còn có cơ hội thưởng thức các giá trị văn hóa phi vật thể, một yếu tố đã trở thành thương hiệu và thu hút đông đảo du khách. Các buổi trình diễn nghệ thuật dân gian Chăm là sự kết hợp hài hòa giữa vật thể và phi vật thể, tạo nên sức hút đặc biệt. Sự kết hợp này không chỉ thành công trong sản phẩm điểm đến mà còn lan tỏa đến các lĩnh vực quảng bá, thông tin và kết nối tour tuyến. Đặc biệt, những sản phẩm văn hóa phi vật thể này đã trở thành một phần không thể thiếu trong các lễ hội, góp phần tạo nên thương hiệu di sản Mỹ Sơn – Champa độc đáo, có sức lan tỏa trên bản đồ du lịch trong nước và quốc tế.
Các sản phẩm hỗ trợ và phục vụ du khách ngày càng trở nên đa dạng tại Khu di tích. Trong những năm qua, Ban Quản lý đã chú trọng phát triển các sản phẩm này để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của du khách. Ngoài các dịch vụ như bán hàng, thuyết minh di tích, Ban đã đưa vào khai thác các sản phẩm du lịch hiện đại và thân thiện với môi trường như xe điện trung chuyển, chụp hình trên vé tham quan, tham quan bảo tàng Mỹ Sơn, trình diễn dệt thổ cẩm Chăm và tạo các điểm check-in mới. Bên cạnh đó, việc đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất kỹ thuật như bến bãi, đường nội bộ, vệ sinh môi trường, kết nối thông tin, các dịch vụ hỗ trợ thanh toán, thủ tục hành chính cùng với việc nâng cao chất lượng phục vụ của đội ngũ cán bộ nhân viên cũng được đặc biệt quan tâm.
Để quảng bá các sản phẩm du lịch đến với du khách, Ban Quản lý đã tăng cường công tác quảng bá và xúc tiến du lịch thông qua nhiều hình thức truyền thống và hiện đại, bao gồm các bảng biểu trực quan tại các địa điểm quan trọng, trên hệ thống thông tin mạng xã hội, website, trang fanpage của đơn vị. Đồng thời, Ban cũng chú trọng kết nối thông tin với hiệp hội du lịch, hướng dẫn viên, câu lạc bộ di sản, tổ chức họp mặt các doanh nghiệp và báo đài thường niên.
Tuy nhiên, do đặc thù về không gian văn hóa của Khu di tích, vẫn còn những khó khăn nhất định trong việc xây dựng sản phẩm và cơ sở vật chất kỹ thuật. Quy hoạch tổng thể giai đoạn 2008-2020, định hướng 2025 chưa chú trọng bố trí không gian phát triển dịch vụ du lịch, dẫn đến việc ưu tiên xây dựng hạ tầng cho các hoạt động dịch vụ trở nên hạn chế. Vùng đệm nằm trong quy hoạch có diện tích nhỏ hẹp, không còn đủ không gian cho phát triển sản phẩm mới.
Để giải quyết những thách thức này, Ban Quản lý DSVH Mỹ Sơn đã xúc tiến xây dựng kế hoạch phát triển du lịch, trong đó tập trung vào việc hình thành các sản phẩm mới như du lịch văn hóa kết hợp giải trí, mở rộng không gian dịch vụ bên ngoài khu di tích và phát triển sản phẩm du lịch về đêm.
Trong thời gian tới, Ban Quản lý sẽ tập trung vào các giải pháp cụ thể:
- Ổn định và nâng cao chất lượng các sản phẩm hiện có, đặc biệt là sản phẩm văn hóa phi vật thể biểu diễn văn nghệ dân gian Chăm.
- Xây dựng sản phẩm mới, chất lượng cao theo hướng hiện đại, phù hợp với không gian văn hóa Mỹ Sơn, như múa rối nước, nhạc nước tái hiện văn hóa Champa.
- Phát triển du lịch cộng đồng thông qua hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm địa phương và kết nối các di tích, danh thắng xung quanh.
- Tạo ra các sản phẩm du lịch về đêm mang đậm nét lịch sử và văn hóa riêng, như “Đêm Mỹ Sơn huyền thoại” và ẩm thực đêm Mỹ Sơn.
Cùng với việc xây dựng sản phẩm, Ban Quản lý DSVH Mỹ Sơn sẽ tập trung đầu tư cơ sở vật chất và đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong hoạt động du lịch, bao gồm áp dụng các ứng dụng thuyết minh thông minh đa ngôn ngữ, mô hình số hóa 3D cho các khu tháp và hiện vật quý tại bảo tàng, hệ thống web du lịch thực tế ảo 360 và camera giám sát để đảm bảo an toàn cho du khách.
Với những định hướng và giải pháp cụ thể, Ban Quản lý Di sản Văn hóa Mỹ Sơn đang nỗ lực phát triển sản phẩm và cơ sở vật chất kỹ thuật, góp phần thực hiện mục tiêu đưa Mỹ Sơn trở thành một điểm đến hấp dẫn và bền vững, mang lại lợi ích cho cả cộng đồng địa phương và du khách.
