Chủ đề bài thơ “Mùa xuân chín” của Hàn Mạc Tử là một bức tranh xuân tươi đẹp, tràn đầy sức sống, đồng thời ẩn chứa những cảm xúc sâu lắng về tình yêu, nỗi nhớ quê hương và sự trân trọng khoảnh khắc hiện tại. Bài thơ không chỉ dừng lại ở việc miêu tả cảnh sắc mà còn gợi mở những suy tư về cuộc đời, về sự hữu hạn của thời gian.
Chủ đề mùa xuân chín thể hiện qua hình ảnh “mái nhà tranh lấm tấm vàng” gợi cảm giác ấm áp, bình yên của làng quê Việt Nam.
“Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời” là một câu thơ đặc sắc, thể hiện sự giao hòa giữa con người và thiên nhiên. Câu thơ này gợi nhớ đến những vần thơ trong “Truyện Kiều” của Nguyễn Du: “Cỏ non xanh tận chân trời/ Cành lê trắng điểm một vài bông hoa”. Cả hai đều miêu tả không gian mùa xuân rộng lớn, tươi mới, nhưng “sóng cỏ” của Hàn Mạc Tử mang đến cảm giác chuyển động, tràn đầy sức sống hơn.
Hình ảnh “cô thôn nữ hát trên đồi” thể hiện niềm vui, sự tươi trẻ trong không khí mùa xuân, đồng thời gợi lên những suy tư về số phận con người, về những thay đổi trong cuộc sống.
Trong câu thơ “Tiếng ca vắt vẻo lưng chừng núi/ Hổn hển như lời của nước mây”, biện pháp tu từ nhân hóa và so sánh được sử dụng một cách tinh tế. Tiếng ca được nhân hóa trở nên sống động, có hồn, “hổn hển” như mang cả tâm tư, tình cảm của con người. So sánh tiếng ca với “lời của nước mây” gợi cảm giác mơ hồ, huyền ảo, đồng thời thể hiện sự hòa quyện giữa âm thanh và thiên nhiên.
Hình ảnh “khách xa” nhớ làng trong khung cảnh “mùa xuân chín” gợi lên nỗi nhớ quê hương da diết, sự bâng khuâng xao xuyến trước vẻ đẹp của đất nước.
Việc Hàn Mạc Tử đặt tên cho bài thơ là “Mùa xuân chín” có ý nghĩa sâu sắc. “Chín” ở đây không chỉ diễn tả cảnh sắc thiên nhiên đang ở độ viên mãn, tươi đẹp nhất mà còn gợi sự trôi qua của thời gian, sự ngắn ngủi của tuổi xuân. Cái “chín” ấy vừa là niềm vui, sự trọn vẹn, vừa là nỗi tiếc nuối, xót xa. Tên bài thơ thể hiện một cách cô đọng chủ đề chính: sự cảm nhận sâu sắc vẻ đẹp của mùa xuân và những suy tư về cuộc đời.
