Cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20, Việt Nam trở thành thuộc địa của Pháp, chịu sự áp bức và bóc lột nặng nề. “Chính Sách Cai Trị Của Thực Dân Pháp” được thi hành một cách toàn diện, tác động sâu sắc đến mọi mặt của đời sống xã hội Việt Nam.
Năm 1858, thực dân Pháp xâm lược Việt Nam, từng bước thiết lập bộ máy thống trị, biến một quốc gia phong kiến thành thuộc địa nửa phong kiến.
Về chính trị, “chính sách cai trị của thực dân Pháp” thể hiện rõ nét qua việc tước bỏ quyền lực của triều đình nhà Nguyễn, chia cắt Việt Nam thành ba xứ: Bắc Kỳ, Trung Kỳ, Nam Kỳ, và áp dụng chế độ cai trị riêng biệt cho từng xứ. Pháp câu kết với địa chủ để bóc lột kinh tế và áp bức chính trị nhân dân.
Về kinh tế, “chính sách cai trị của thực dân Pháp” tập trung vào bóc lột tài nguyên và sức lao động của người Việt. Ruộng đất bị cướp đoạt để lập đồn điền, tài nguyên thiên nhiên bị khai thác triệt để. Pháp đầu tư xây dựng một số cơ sở công nghiệp, hệ thống giao thông, bến cảng, nhưng tất cả đều nhằm phục vụ cho việc khai thác thuộc địa.
Về văn hoá, “chính sách cai trị của thực dân Pháp” là chính sách văn hóa nô dịch, gây tâm lý tự ti, khuyến khích mê tín dị đoan. Mọi hoạt động yêu nước đều bị cấm đoán, văn hóa tiến bộ bị ngăn chặn, và chính sách ngu dân được thi hành để dễ bề cai trị.
Dưới tác động của “chính sách cai trị của thực dân Pháp”, xã hội Việt Nam phân hóa sâu sắc. Địa chủ cấu kết với Pháp tăng cường bóc lột nông dân. Giai cấp công nhân Việt Nam ra đời từ cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất, đa số xuất thân từ nông dân, chịu áp bức, bóc lột nặng nề. Giai cấp tư sản Việt Nam bị chèn ép, thế lực kinh tế yếu ớt. Tầng lớp tiểu tư sản có đời sống bấp bênh, dễ bị phá sản.
Mâu thuẫn giữa toàn thể nhân dân Việt Nam với thực dân Pháp xâm lược trở nên gay gắt. Xã hội Việt Nam đặt ra hai yêu cầu: đánh đuổi thực dân Pháp, giành độc lập dân tộc, và xoá bỏ chế độ phong kiến, giành quyền dân chủ cho nhân dân. Chống đế quốc, giải phóng dân tộc trở thành nhiệm vụ hàng đầu.
Trước “chính sách cai trị của thực dân Pháp”, các phong trào yêu nước diễn ra liên tục nhưng đều thất bại do thiếu đường lối đúng đắn. Cách mạng Việt Nam chìm trong khủng hoảng về đường lối cứu nước.
Trong bối cảnh đó, Nguyễn Tất Thành ra đi tìm đường cứu nước theo phương hướng mới. Người đã tìm ra chân lý: chủ nghĩa tư bản, chủ nghĩa đế quốc thực dân là cội nguồn mọi đau khổ. Năm 1930, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, chấm dứt khủng hoảng về đường lối, mở ra con đường và phương hướng phát triển mới cho đất nước.
