Chiều xuân, một khoảnh khắc giao mùa diệu kỳ, luôn là nguồn cảm hứng bất tận cho thi ca. Trong thơ Việt Nam, “chiều xuân” không chỉ là thời điểm, mà còn là một không gian cảm xúc, một biểu tượng của sự sống sinh sôi, nảy nở. Bài thơ “Chiều xuân” của Anh Thơ là một minh chứng rõ nét cho điều đó, khắc họa nên một bức tranh quê hương Bắc Bộ thanh bình, êm ả, thấm đẫm tình yêu và nỗi nhớ.
Mở đầu bài thơ là khung cảnh bến vắng chiều xuân, nơi mọi vật dường như đang chìm vào giấc ngủ:
Mưa đổ bụi êm êm trên bến vắng,
Đò biếng lười nằm mặc nước sông trôi;
Quán tranh đứng im lìm trong vắng lặng
Bên chòm xoan hoa tím rụng tơi bời.
Những hình ảnh “mưa bụi”, “con đò”, “quán tranh” gợi lên một không gian làng quê quen thuộc, bình dị. Từ láy “êm êm” diễn tả những hạt mưa xuân nhẹ nhàng, như một lớp sương mỏng phủ lên cảnh vật. Con đò “biếng lười” nằm im, mặc cho dòng sông trôi, thể hiện sự tĩnh lặng, êm ả của buổi chiều xuân. Đặc biệt, hình ảnh “chòm xoan hoa tím rụng tơi bời” tạo nên một điểm nhấn màu sắc, một chút buồn man mác, nhưng cũng đầy chất thơ.
Đoạn thơ khắc họa bến đò vắng vẻ, điểm xuyết hoa xoan tím, gợi cảm giác tĩnh lặng và chút buồn man mác đặc trưng của chiều xuân trong thơ Anh Thơ.
Tiếp theo, bức tranh chiều xuân được mở rộng ra không gian đường đê:
Ngoài đường đê cỏ non tràn biếc cỏ,
Đàn sáo đen sà xuống mổ vu vơ;
Mấy cánh bướm rập rờn trôi trước gió,
Những trâu bò thong thả cúi ăn mưa.
Sự xuất hiện của “cỏ non tràn biếc cỏ” mang đến một gam màu tươi mới, tràn đầy sức sống. Đàn sáo đen “sà xuống mổ vu vơ”, cánh bướm “rập rờn trôi trước gió”, trâu bò “thong thả cúi ăn mưa” tạo nên một nhịp điệu sống động, bình yên. Những hình ảnh này không chỉ khắc họa vẻ đẹp của thiên nhiên, mà còn gợi lên một cuộc sống thanh bình, no ấm của người dân quê.
Cuối cùng, nhà thơ đưa người đọc đến với không gian đồng ruộng:
Trong đồng lúa xanh rờn và ướt lặng,
Lũ cò con chốc chốc vụt bay ra,
Làm giật mình một cô nàng yếm thắm
Cúi cuốc cào cỏ ruộng sắp ra hoa.
“Lúa xanh rờn và ướt lặng” là hình ảnh tiêu biểu của mùa xuân, khi cây cối đâm chồi nảy lộc. “Cô nàng yếm thắm” chăm chỉ làm việc trên đồng ruộng, gợi lên vẻ đẹp khỏe khoắn, cần cù của người phụ nữ Việt Nam. Hình ảnh “ruộng sắp ra hoa” mang đến một niềm tin, hy vọng vào một vụ mùa bội thu, một tương lai tươi sáng.
Bằng ngôn ngữ thơ giản dị, trong sáng, giàu hình ảnh và nhạc điệu, Anh Thơ đã vẽ nên một bức tranh “chiều xuân” tuyệt đẹp, đậm chất trữ tình. Bài thơ không chỉ thể hiện tình yêu quê hương sâu sắc của tác giả, mà còn gợi lên trong lòng người đọc những cảm xúc bâng khuâng, xao xuyến về vẻ đẹp của làng quê Việt Nam. “Chiều xuân” trong thơ Anh Thơ là một khúc ca êm đềm, một lời tri ân chân thành dành cho quê hương, đất nước.
