Chiết suất là một khái niệm quan trọng trong quang học, mô tả khả năng ánh sáng bị chậm lại khi truyền qua một môi trường vật chất. Để hiểu rõ về hiện tượng này, chúng ta cần phân biệt giữa chiết suất tuyệt đối và chiết suất tỉ đối. Vậy, Chiết Suất Tuyệt đối Của Một Môi Trường Là Chiết Suất Tỉ đối Của Môi Trường đó đối Với môi trường nào? Câu trả lời chính xác là chân không.
Chiết suất tuyệt đối (n) của một môi trường được định nghĩa là tỉ số giữa tốc độ ánh sáng trong chân không (c) và tốc độ ánh sáng trong môi trường đó (v):
n = c/v
Chiết suất tuyệt đối luôn lớn hơn hoặc bằng 1, vì tốc độ ánh sáng trong chân không là lớn nhất. Các môi trường có chiết suất tuyệt đối lớn hơn sẽ làm chậm tốc độ ánh sáng nhiều hơn.
Chiết suất tỉ đối là tỉ số giữa chiết suất tuyệt đối của hai môi trường khác nhau. Ví dụ, chiết suất tỉ đối của môi trường 1 so với môi trường 2 được tính bằng:
n12 = n1/n2
Từ định nghĩa trên, ta có thể thấy rằng chiết suất tuyệt đối thực chất là một trường hợp đặc biệt của chiết suất tỉ đối, khi môi trường so sánh là chân không (với chiết suất tuyệt đối bằng 1). Vì vậy, có thể nói:
Chiết suất tuyệt đối của một môi trường là chiết suất tỉ đối của môi trường đó đối với chân không.
Hiểu rõ mối quan hệ giữa chiết suất tuyệt đối và chiết suất tỉ đối giúp chúng ta dễ dàng hơn trong việc giải thích và tính toán các hiện tượng quang học như khúc xạ ánh sáng, phản xạ toàn phần và sự truyền ánh sáng qua các môi trường khác nhau.
Ví dụ, khi ánh sáng truyền từ không khí vào nước, ta có thể sử dụng chiết suất tuyệt đối của nước (khoảng 1.33) để tính góc khúc xạ. Hoặc khi xét sự truyền ánh sáng từ nước sang thủy tinh, ta sử dụng chiết suất tỉ đối giữa nước và thủy tinh để xác định đường đi của tia sáng.
Tóm lại, chiết suất tuyệt đối là một khái niệm cơ bản nhưng vô cùng quan trọng trong quang học. Nó không chỉ cho biết mức độ ánh sáng bị chậm lại trong một môi trường, mà còn là cơ sở để xác định chiết suất tỉ đối giữa các môi trường khác nhau. Việc nắm vững định nghĩa và mối liên hệ giữa hai loại chiết suất này sẽ giúp chúng ta hiểu sâu sắc hơn về các hiện tượng liên quan đến sự truyền ánh sáng.
