Hôm qua em đi tỉnh về,
Đợi em ở mãi con đê đầu làng.
Khăn nhung, quần lĩnh rộn ràng.
Áo cài khuy bấm, em làm khổ tôi!
Nào đâu cái yếm lụa sồi?
Cái dây lưng đũi nhuộm hồi sang xuân?
Nào đâu cái áo tứ thân?
Cái khăn mỏ quạ, cái quần nái đen?
Nói ra sợ mất lòng em,
Van em! Em hãy giữ nguyên quê mùa.
Như hôm em đi lễ chùa,
Cứ ăn mặc thế cho vừa lòng anh.
Hoa chanh nở giữa vườn chanh,
Thầy u mình với chúng mình chân quê.
Hôm qua em đi tỉnh về,
Hương đồng gió nội bay đi ít nhiều.
“Chân Quê” của Nguyễn Bính là một trong những bài thơ tiêu biểu cho phong cách thơ ca đậm chất trữ tình quê hương của ông. Bài thơ không chỉ là lời tâm sự của một chàng trai về sự thay đổi của người yêu, mà còn là nỗi niềm trăn trở về sự mai một của những giá trị văn hóa truyền thống.
Thể thơ lục bát uyển chuyển, nhịp nhàng, kết hợp với ngôn ngữ giản dị, gần gũi đã tạo nên một bức tranh quê chân thực, sống động.
Nhân vật trữ tình trong bài thơ là một chàng trai thôn quê, người chứng kiến sự thay đổi của người yêu sau khi cô đi tỉnh về. Sự thay đổi này không chỉ thể hiện qua trang phục mà còn gợi lên một sự thay đổi lớn hơn về tâm hồn, về sự gắn bó với những giá trị truyền thống.
Hình ảnh cô gái được giới thiệu trong hoàn cảnh cụ thể: “Hôm qua em đi tỉnh về”. Sự đối lập giữa hình ảnh cô gái trước và sau khi đi tỉnh về càng làm nổi bật sự thay đổi, tạo nên sự xót xa trong lòng chàng trai.
Câu thơ “Đợi em ở mãi con đê đầu làng” không chỉ thể hiện tình yêu, sự mong chờ mà còn là sự gắn bó sâu sắc với quê hương, với những hình ảnh quen thuộc của làng quê. Con đê đầu làng trở thành một biểu tượng cho tình yêu và sự chờ đợi, cho những giá trị truyền thống mà chàng trai trân trọng.
Nguyên nhân khiến chàng trai có tâm trạng đau khổ, xót xa là sự thay đổi của cô gái. Cô gái đã không còn giữ được vẻ đẹp mộc mạc, giản dị của quê hương mà thay vào đó là những trang phục tân thời, xa lạ. Sự thay đổi này khiến chàng trai cảm thấy mất mát, lo sợ về sự phai nhạt của những giá trị truyền thống.
Câu thơ “Hoa chanh nở giữa vườn chanh” mang ý nghĩa sâu sắc: Hoa chanh chỉ đẹp khi nở giữa vườn chanh, con người chỉ thực sự hạnh phúc khi sống đúng với bản chất, với nguồn cội của mình. Câu thơ là lời nhắn nhủ về sự cần thiết phải trân trọng, gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống.
Thông điệp mà Nguyễn Bính muốn gửi gắm qua bài thơ là: Hãy giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, trân trọng những giá trị truyền thống tốt đẹp của quê hương. Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu, việc gìn giữ bản sắc văn hóa càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Để gìn giữ được những nét đẹp văn hoá truyền thống trong bối cảnh hội nhập toàn cầu hiện nay, chúng ta cần:
- Nâng cao nhận thức về giá trị của văn hóa truyền thống.
- Tăng cường giáo dục về văn hóa truyền thống trong nhà trường và cộng đồng.
- Phát huy những giá trị văn hóa truyền thống trong đời sống hiện đại.
- Chủ động tiếp thu những tinh hoa văn hóa của nhân loại nhưng vẫn giữ vững bản sắc văn hóa dân tộc.
“Chân Quê” không chỉ là một bài thơ tình mà còn là một tác phẩm nghệ thuật mang giá trị nhân văn sâu sắc, góp phần khơi gợi tình yêu quê hương, đất nước và ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc trong mỗi người. Bài thơ là một lời nhắc nhở về tầm quan trọng của việc bảo tồn những giá trị truyền thống trong bối cảnh hội nhập toàn cầu, để chúng ta không đánh mất đi cội nguồn và bản sắc của mình.