Hệ sinh sản của nam giới, hay còn gọi là bộ phận sinh dục nam, đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất tế bào sinh sản (tinh trùng) và hormone sinh dục, đặc biệt là testosterone. Hai chức năng này phối hợp chặt chẽ để đảm bảo khả năng sinh sản và duy trì nòi giống. Khác biệt với các hệ cơ quan khác, hệ sinh sản nam giới mang tính đặc trưng giới tính rõ rệt và có sự thay đổi về cấu trúc theo độ tuổi và giai đoạn phát triển.
Các thành phần chính của hệ sinh sản nam bao gồm:
- Hai tinh hoàn (phải và trái) nằm trong bìu
- Đường dẫn tinh: bao gồm ống dẫn tinh, ống sinh tinh, ống phóng tinh, và túi tinh
- Tuyến tiền liệt
- Dương vật (cơ quan sinh dục ngoài)
Hình ảnh minh họa cấu tạo tổng thể hệ sinh sản nam giới với các bộ phận chính như tinh hoàn, mào tinh hoàn, ống dẫn tinh, túi tinh, tuyến tiền liệt và dương vật.
Cấu tạo tổng quan của hệ sinh sản nam giới, chú thích rõ vị trí các bộ phận.
Cấu Tạo Chi Tiết Các Bộ Phận Sinh Dục Nam
1. Tinh Hoàn
Tinh hoàn là cơ quan chính đảm nhận chức năng sản xuất tinh trùng và hormone testosterone, hormone sinh dục nam quan trọng. Ở người trưởng thành, mỗi tinh hoàn có hình dạng trứng, thể tích khoảng 12-30ml, kích thước trung bình 4cm x 2,5cm. Bên ngoài tinh hoàn được bao bọc bởi lớp vỏ xơ dày, màu trắng và không co giãn, gọi là lớp áo trắng.
Mào tinh hoàn nằm sát phía sau tinh hoàn, nối tiếp với ống dẫn tinh ở cực dưới. Bên trong, tinh hoàn được chia thành 300-400 tiểu thùy bởi các vách xuất phát từ mặt trong của lớp áo trắng. Mỗi tiểu thùy chứa hàng ngàn ống sinh tinh, nơi sản xuất tinh trùng. Tinh trùng từ các ống sinh tinh đổ vào các ống sinh tinh thẳng, sau đó vào lưới tinh hoàn nằm ở phía sau trên của mỗi tinh hoàn. Từ lưới tinh hoàn, 12-15 ống xuất dẫn tinh trùng vào các ống mào tinh.
2. Ống Dẫn Tinh
Ống dẫn tinh là một ống dài, nối từ đuôi mào tinh hoàn đến mặt sau của bàng quang, nơi nó kết hợp với ống tiết của túi tinh để tạo thành ống phóng tinh. Ống dẫn tinh có chiều dài khoảng 30cm, đường kính 2-3mm, nhưng lòng ống chỉ rộng khoảng 0,5mm. Chức năng chính của ống dẫn tinh là vận chuyển tinh trùng từ mào tinh hoàn đến túi tinh.
3. Túi Tinh
Túi tinh là một túi chứa tinh trùng và tiết ra một lượng nhỏ dịch trước khi xuất tinh. Túi tinh dài khoảng 5cm, nằm ở mặt sau của bàng quang. Đầu dưới của túi tinh thông với một ống bài xuất ngắn gọi là ống tiết. Ống này kết hợp với ống dẫn tinh cùng bên để tạo thành ống phóng tinh. Dịch tiết từ túi tinh chứa nhiều fructose, một nguồn năng lượng quan trọng cho tinh trùng.
4. Ống Phóng Tinh
Mỗi ống phóng tinh dài khoảng 2cm, được hình thành từ sự kết hợp giữa ống dẫn tinh và ống tiết của túi tinh. Hai ống phóng tinh chạy chéo qua tuyến tiền liệt và đổ vào niệu đạo tiền liệt. Ống mào tinh, ống dẫn tinh, ống phóng tinh và niệu đạo nam hợp thành đường dẫn tinh, nơi tinh trùng di chuyển từ tinh hoàn ra ngoài cơ thể.
5. Thừng Tinh
Thừng tinh là một ống đi từ bìu qua bẹn vào trong bụng, chứa ống dẫn tinh, các mạch máu và dây thần kinh của tinh hoàn. Thừng tinh đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp máu và thần kinh cho tinh hoàn, cũng như hỗ trợ quá trình vận chuyển tinh trùng.
6. Tuyến Tiền Liệt
Tuyến tiền liệt là một khối hình nón nằm dưới bàng quang và bao quanh niệu đạo tiền liệt. Ở người trưởng thành (30-40 tuổi), tuyến tiền liệt có kích thước khoảng rộng 4cm, cao 3cm và dày 2,5cm, nặng trung bình 15-20g. Sau tuổi 45, tuyến tiền liệt thường có xu hướng phì đại. Dịch tiết của tuyến tiền liệt chiếm khoảng 60% thể tích tinh dịch và đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự sống và khả năng vận động của tinh trùng. Dịch tiết này được đổ vào niệu đạo tiền liệt.
7. Tuyến Niệu Đạo (Tuyến Cowper)
Tuyến niệu đạo, còn gọi là tuyến Cowper, tiết ra một chất dịch kiềm có tác dụng trung hòa acid trong niệu đạo do nước tiểu để lại, bảo vệ tinh trùng. Tuyến niệu đạo cũng tiết ra chất nhầy giúp bôi trơn đầu dương vật và niêm mạc niệu đạo, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình giao hợp.
8. Dương Vật
Dương vật là cơ quan sinh dục ngoài của nam giới, có chức năng dẫn nước tiểu và phóng tinh dịch. Dương vật bao gồm gốc, thân và quy đầu dương vật. Gốc dương vật nằm ở đáy chậu và dính vào xương mu bởi dây chằng treo dương vật. Thân dương vật có hình trụ, mặt trên hơi dẹt gọi là mu dương vật, mặt dưới gọi là mặt niệu đạo. Quy đầu dương vật được bao bọc bởi bao quy đầu, một nếp da nửa niêm mạc có thể di động được. Ở đỉnh quy đầu có lỗ niệu đạo ngoài, còn gọi là lỗ sáo.
Cấu tạo chi tiết của dương vật, làm rõ các bộ phận và chức năng.
Bất kỳ bất thường nào ở một trong các cơ quan trên đều có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, giảm tỷ lệ sinh tinh, gây tắc nghẽn đường dẫn tinh, và gây ra các vấn đề về đời sống tình dục. Khoảng một phần tư các bệnh nam khoa liên quan đến rối loạn tình dục, phần còn lại là các vấn đề về rối loạn sinh sản và bất thường ở bộ phận sinh dục nam.
