Bài thơ “Sang Thu” của Hữu Thỉnh là một bức tranh thu tuyệt đẹp, không chỉ vẽ nên cảnh sắc thiên nhiên mà còn thể hiện sự rung động tinh tế trong tâm hồn người nghệ sĩ. Cảm xúc của nhân vật trữ tình trong bài thơ trải qua một quá trình biến đổi细致入微, từ ngỡ ngàng, cảm nhận mơ hồ đến sự chấp nhận và suy tư sâu lắng về cuộc đời.
Ban đầu, nhân vật trữ tình dường như “bâng khuâng” trước những dấu hiệu giao mùa. Cái “se se lạnh” của gió, hương ổi “phả vào trong gió se” là những tín hiệu mơ hồ, khơi gợi một cảm giác lạ lẫm, xao xuyến. Sự ngỡ ngàng này thể hiện sự nhạy cảm của nhà thơ trước những biến chuyển tinh vi của thiên nhiên.
Tiếp theo, cảm xúc dần trở nên rõ ràng hơn khi những hình ảnh mùa thu hiện lên cụ thể hơn: “sương chùng chình qua ngõ”, “hình như thu đã về”. Sự “chùng chình” của sương gợi lên một nhịp điệu chậm rãi, nhẹ nhàng, thể hiện sự e ấp của mùa thu khi mới đến. Cụm từ “hình như” thể hiện sự cảm nhận có phần dè dặt, chưa thật sự chắc chắn của nhân vật trữ tình.
Khi thu đã “về”, cảm xúc của nhân vật trữ tình chuyển sang sự chiêm ngưỡng, ngắm nhìn. Nhà thơ quan sát những biến đổi của đất trời: “sông được lúc dềnh dàng”, “chim bắt đầu vội vã”. Sự “dềnh dàng” của dòng sông và sự “vội vã” của cánh chim là những hình ảnh tương phản, tạo nên một bức tranh thu sinh động và đầy sức sống.
Đến cuối bài thơ, cảm xúc lắng đọng lại trong những suy tư sâu sắc về cuộc đời. Hình ảnh “mưa rào vội vã” được liên tưởng đến “những cơn mưa bất ngờ” của cuộc đời. “Nắng” và “gió” là những thử thách, khó khăn mà con người phải đối mặt. Qua đó, nhà thơ muốn nhắn nhủ rằng, dù trải qua bao khó khăn, con người vẫn cần giữ vững bản lĩnh, sự kiên cường để vượt qua.
Sự biến chuyển tinh tế trong cảm xúc của nhân vật trữ tình đã góp phần làm nên thành công của bài thơ “Sang Thu”. Bài thơ không chỉ là một bức tranh thu tuyệt đẹp mà còn là những suy tư sâu lắng về cuộc đời, về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên.
