Thúy Kiều, một nhân vật biểu tượng trong kiệt tác “Truyện Kiều” của Nguyễn Du, không chỉ là một người con gái tài sắc vẹn toàn mà còn là hiện thân cho những phẩm chất cao đẹp và số phận bi kịch của người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa.
Ngay từ những dòng thơ đầu tiên giới thiệu về Thúy Kiều, Nguyễn Du đã khắc họa nàng như một tuyệt thế giai nhân. Vẻ đẹp của Kiều không chỉ dừng lại ở những đường nét thanh tú mà còn toát lên từ khí chất, từ tâm hồn. “Làn thu thủy, nét xuân sơn” gợi lên đôi mắt trong sáng, long lanh như làn nước mùa thu, ẩn chứa trí tuệ và sự tinh tế. Đôi lông mày thanh tú như nét núi mùa xuân điểm tô thêm vẻ đẹp dịu dàng, thanh khiết. Vẻ đẹp ấy không chỉ khiến người đối diện xao xuyến mà còn khiến “hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh”. Câu thơ sử dụng biện pháp nhân hóa, so sánh để làm nổi bật vẻ đẹp vượt trội của Kiều, đồng thời cũng là điềm báo về một cuộc đời đầy sóng gió, trắc trở phía trước.
Không chỉ sở hữu nhan sắc nghiêng nước nghiêng thành, Thúy Kiều còn là một người con gái tài hoa. Nàng tinh thông cầm, kì, thi, họa, đặc biệt là tài đàn. Tiếng đàn của Kiều không chỉ là những âm thanh du dương mà còn là tiếng lòng của một trái tim đa sầu đa cảm. Cung đàn “Bạc mệnh” do nàng tự sáng tác chứa đựng nỗi buồn da diết, dự cảm về một tương lai đầy bất trắc. Tài năng của Kiều không chỉ là sự khổ luyện mà còn là sự kết tinh của tâm hồn nhạy cảm, giàu lòng trắc ẩn.
Số phận của Thúy Kiều là một chuỗi những bi kịch nối tiếp nhau. Vì chữ hiếu, nàng phải bán mình chuộc cha, chấp nhận hy sinh hạnh phúc cá nhân để cứu gia đình khỏi cảnh ngục tù. Từ đây, cuộc đời nàng trôi dạt, lênh đênh qua bao nhiêu khổ ải, nhục nhã. Kiều phải sống cuộc đời kỹ nữ nơi lầu xanh, chịu sự dày vò cả về thể xác lẫn tinh thần. Dù vậy, trong hoàn cảnh tăm tối nhất, nàng vẫn giữ trọn phẩm chất cao đẹp, lòng vị tha và khát vọng hướng thiện.
Xuyên suốt “Truyện Kiều”, Nguyễn Du đã thể hiện sự đồng cảm sâu sắc với nhân vật Thúy Kiều. Ông không chỉ ca ngợi vẻ đẹp và tài năng của nàng mà còn xót xa, thương cảm cho số phận bi kịch, bất hạnh. Kiều là biểu tượng cho những người phụ nữ tài sắc nhưng không được hưởng hạnh phúc trong xã hội phong kiến đầy bất công.
Cảm nhận về nhân vật Thúy Kiều không chỉ là cảm nhận về một cá nhân mà còn là cảm nhận về một giai đoạn lịch sử, về những giá trị nhân văn sâu sắc mà Nguyễn Du gửi gắm trong tác phẩm. Thúy Kiều mãi là một nhân vật sống động, lay động lòng người, khơi gợi những suy tư về cuộc đời, về số phận con người.
Nhân vật Thúy Kiều là minh chứng cho tài năng bậc thầy của Nguyễn Du trong việc xây dựng nhân vật văn học. Từ ngoại hình, tính cách đến số phận, tất cả đều được khắc họa một cách tỉ mỉ, chân thực và đầy cảm xúc. Thúy Kiều không chỉ là một nhân vật trong truyện mà còn là một hình tượng nghệ thuật sống mãi trong lòng độc giả.
