Mùa xuân là nguồn cảm hứng bất tận của thi ca, và “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải là một minh chứng cho điều đó. Bài thơ không chỉ là bức tranh tươi đẹp về mùa xuân xứ Huế, mà còn là tiếng lòng tha thiết, khát vọng cống hiến của nhà thơ.
“Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời”
Những hình ảnh thơ mộng, bình dị hiện ra trước mắt người đọc. Dòng sông xanh biếc êm đềm trôi, điểm xuyết trên đó là bông hoa tím biếc dịu dàng. Tiếng chim chiền chiện hót vang vọng, đánh thức cả không gian tĩnh lặng, mang đến âm thanh rộn rã của mùa xuân. Cách sử dụng từ ngữ “ơi”, “chi” đậm chất Huế làm tăng thêm sự gần gũi, thân thương. Màu xanh của dòng sông, sắc tím của hoa, âm thanh của tiếng chim hòa quyện vào nhau, tạo nên một bức tranh xuân tươi đẹp, thanh bình.
Bức tranh mùa xuân xứ Huế hiện lên thật bình dị với dòng sông xanh và bông hoa tím biếc, gợi cảm giác yên bình và sức sống mãnh liệt.
“Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng”
Cảm xúc ngây ngất trước vẻ đẹp của mùa xuân được thể hiện qua hành động “đưa tay tôi hứng”. “Giọt long lanh” có thể là giọt sương mai, giọt mưa xuân, hay cũng có thể là giọt âm thanh của tiếng chim chiền chiện. Sự chuyển đổi cảm giác độc đáo này cho thấy tâm hồn nhạy cảm, tinh tế của nhà thơ, khao khát được hòa mình vào thiên nhiên, tận hưởng những gì tinh túy nhất của cuộc sống.
Từ mùa xuân của thiên nhiên, nhà thơ hướng đến mùa xuân của đất nước:
“Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy trên lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ”
Hình ảnh “người cầm súng” và “người ra đồng” tượng trưng cho hai nhiệm vụ thiêng liêng của dân tộc: bảo vệ và xây dựng đất nước. “Lộc” ở đây không chỉ là chồi non, lộc biếc mà còn là biểu tượng của sức sống, niềm tin và hy vọng. Mùa xuân theo bước chân người lính ra trận, theo bàn tay người nông dân trên đồng ruộng, mang đến sự bình yên và no ấm cho mọi nhà.
Hình ảnh người chiến sĩ “lộc giắt đầy trên lưng” và người nông dân “lộc trải dài nương mạ” tượng trưng cho sự đóng góp của mỗi người vào mùa xuân chung của đất nước.
“Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao”
Nhịp điệu thơ trở nên hối hả, rộn ràng, thể hiện khí thế sôi nổi của cả dân tộc trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
“Đất nước bốn ngàn năm
Vất vả và gian lao
Đất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước”
Nhà thơ tự hào về lịch sử bốn ngàn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc. Dù trải qua bao khó khăn, gian khổ, đất nước vẫn kiên cường vươn lên, tỏa sáng như vì sao trên bầu trời.
Đất nước ta trải qua bao gian lao vất vả, nhưng vẫn kiên cường “cứ đi lên phía trước” như một ngôi sao sáng.
Trước mùa xuân của thiên nhiên, của đất nước, nhà thơ bày tỏ ước nguyện chân thành:
“Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến”
Nhà thơ muốn hóa thân thành những gì tươi đẹp nhất của thiên nhiên, góp một phần nhỏ bé của mình vào cuộc đời chung. Ước nguyện ấy thật khiêm nhường, giản dị nhưng cũng vô cùng cao đẹp.
“Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc”
“Mùa xuân nho nhỏ” là một ẩn dụ sáng tạo, thể hiện khát vọng cống hiến trọn đời cho đất nước. Dù ở độ tuổi nào, mỗi người cũng có thể góp một phần nhỏ bé của mình để làm nên mùa xuân lớn của dân tộc.
Bài thơ khép lại bằng những âm điệu ngọt ngào, thiết tha của dân ca Huế:
“Mùa xuân ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình”
Lời thơ như một lời tri ân, một khúc ca yêu thương gửi đến quê hương, đất nước.
“Mùa xuân nho nhỏ” là một bài thơ hay, giàu cảm xúc, thể hiện tình yêu cuộc sống, tình yêu quê hương đất nước và khát vọng cống hiến cao đẹp của nhà thơ Thanh Hải. Bài thơ đã để lại trong lòng người đọc những ấn tượng sâu sắc và những suy ngẫm về ý nghĩa của cuộc đời.
