Nguyễn Bính, hồn thơ đậm chất đồng quê, đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng người đọc qua những vần thơ giản dị, mộc mạc nhưng đầy ắp tình cảm. Bài thơ “Xuân Về” là một minh chứng rõ nét cho phong cách ấy, vẽ nên bức tranh làng quê Việt Nam thanh bình, tươi đẹp mỗi độ xuân sang.
“Đã thấy xuân về với gió đông,
Với trên màu má gái chưa chồng.”
Ngay từ những câu thơ đầu, ta đã cảm nhận được cái se lạnh dịu dàng của “gió đông” – tín hiệu báo mùa xuân về. Gió không chỉ mang theo hơi thở của đất trời mà còn làm ửng hồng đôi má của “gái chưa chồng”, một hình ảnh đầy sức sống, gợi cảm giác tươi mới, rạo rực.
“Bên hiên hàng xóm cô hàng xóm
Ngước mắt nhìn giời đôi mắt trong.”
Cô hàng xóm với “đôi mắt trong” ngước nhìn trời cao, dường như đang chờ đợi, đang mơ mộng về một điều gì đó tươi đẹp trong mùa xuân mới. Ánh mắt ấy không chỉ trong veo mà còn chứa đựng cả niềm tin, hy vọng vào tương lai.
“Từng đàn con trẻ chạy xun xoe
Mưa tạnh giời quang nắng mới hoe.”
Sau những ngày mưa phùn ẩm ướt, bầu trời bỗng trở nên quang đãng, “nắng mới hoe” – ánh nắng đầu xuân dịu nhẹ, ấm áp. “Từng đàn con trẻ” vui đùa, “chạy xun xoe” dưới ánh nắng vàng, tạo nên một khung cảnh thật sinh động, vui tươi.
“Lá nõn nhành non ai tráng bạc
Gió về từng trận gió bay đi.”
Hình ảnh “lá nõn nhành non” như được “ai tráng bạc” là một phát hiện tinh tế của Nguyễn Bính. Sau cơn mưa, những giọt nước còn đọng lại trên lá cây trở nên lấp lánh dưới ánh nắng mặt trời, tạo nên vẻ đẹp kỳ diệu của thiên nhiên. “Gió về từng trận gió bay đi” mang theo hơi lạnh còn sót lại của mùa đông, nhường chỗ cho không khí ấm áp của mùa xuân.
“Thong thả dân gian nghỉ việc đồng
Lúa thì con gái mượt như nhung.”
Mùa xuân cũng là thời gian để người nông dân nghỉ ngơi sau những tháng ngày vất vả. Cánh đồng lúa “mượt như nhung” đang thì “con gái” trải dài, xanh ngát, hứa hẹn một vụ mùa bội thu. So sánh “lúa” với “nhung” gợi lên vẻ đẹp mềm mại, mượt mà của đồng lúa vào xuân.
“Đầy vườn hoa bưởi hoa cam rụng
Ngào ngạt hương bay, bướm vẽ vòng.”
Trong vườn, hoa bưởi, hoa cam rụng đầy, “ngào ngạt hương bay”, thu hút “bướm vẽ vòng”. Hương thơm nồng nàn của hoa bưởi, hoa cam hòa quyện với hình ảnh cánh bướm chập chờn, tạo nên một không gian thơ mộng, quyến rũ.
“Trên đường cát mịn một đôi cô
Yếm đỏ khăn thâm trẩy hội chùa.”
Hình ảnh “đôi cô” mặc “yếm đỏ khăn thâm” đi “trẩy hội chùa” là một nét đẹp truyền thống của làng quê Việt Nam mỗi dịp xuân về. Trang phục giản dị, tươi tắn của các cô gái hòa vào không khí lễ hội, tạo nên một bức tranh văn hóa đặc sắc.
“Gậy trúc dắt bà già tóc bạc
Tay lần tràng hạt miệng nam mô.”
Cụ già “tóc bạc” chống gậy trúc, “tay lần tràng hạt miệng nam mô” thể hiện sự thành kính, hướng thiện trong tâm hồn con người Việt Nam. Đi chùa đầu năm không chỉ là để cầu may mắn, bình an mà còn là dịp để tìm về cội nguồn, giá trị văn hóa truyền thống.
“Xuân Về” của Nguyễn Bính không chỉ là một bài thơ tả cảnh mà còn là một khúc ca trữ tình, thể hiện tình yêu tha thiết của tác giả đối với quê hương, đất nước. Bằng ngôn ngữ giản dị, hình ảnh gần gũi, Nguyễn Bính đã vẽ nên một bức tranh xuân tươi đẹp, thanh bình, thấm đẫm hồn quê Việt Nam. Bài thơ đã trở thành một phần không thể thiếu trong lòng mỗi người con đất Việt mỗi khi xuân về, Tết đến.
