Hai khổ thơ đầu trong bài “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương là những dòng cảm xúc chân thành, sâu lắng, thể hiện niềm kính yêu vô hạn đối với Bác Hồ kính yêu. Tác giả đã sử dụng nhiều hình ảnh biểu tượng đặc sắc, giàu sức gợi, giúp người đọc cảm nhận được tình cảm thiêng liêng của cả dân tộc đối với vị lãnh tụ vĩ đại.
Khổ thơ đầu tiên mở ra không gian trang nghiêm, thiêng liêng nơi lăng Bác:
“Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.”
Câu thơ đầu tiên giản dị như một lời thông báo, nhưng chứa đựng bao tình cảm dồn nén. Cách xưng hô “con – Bác” thân thương, gần gũi, thể hiện tấm lòng thành kính của người con miền Nam đối với vị cha già của dân tộc. Từ “thăm” được sử dụng thay cho “viếng” thể hiện sự trân trọng, giảm bớt nỗi đau mất mát, gợi cảm giác Bác vẫn luôn hiện hữu, dõi theo con cháu.
Hình ảnh “hàng tre” hiện lên trong sương sớm vừa thực, vừa mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc. Tre là loài cây quen thuộc của làng quê Việt Nam, tượng trưng cho sự kiên cường, bất khuất, dẻo dai của dân tộc. Hàng tre “xanh xanh Việt Nam” đứng thẳng hàng trước gió bão, gợi liên tưởng đến sức sống mãnh liệt, tinh thần đoàn kết của con người Việt Nam, luôn hướng về Bác Hồ kính yêu.
Khổ thơ thứ hai tiếp tục khắc họa những cảm xúc thiêng liêng, thành kính khi tác giả đến gần lăng Bác:
“Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ
Kết tràng hoa dâng bảy chín mùa xuân.”
Hình ảnh “mặt trời” được sử dụng với hai tầng ý nghĩa. “Mặt trời đi qua trên lăng” là hình ảnh tả thực, gợi sự vĩnh hằng, bất diệt của tự nhiên. “Mặt trời trong lăng rất đỏ” là ẩn dụ sâu sắc, ca ngợi công lao to lớn, vĩ đại của Bác Hồ đối với dân tộc. Bác là nguồn sáng soi đường, dẫn lối cho nhân dân Việt Nam đi đến độc lập, tự do.
Dòng người “ngày ngày đi trong thương nhớ” được ví như “tràng hoa” dâng lên Bác. Hình ảnh này thể hiện tấm lòng thành kính, biết ơn vô hạn của nhân dân Việt Nam đối với vị lãnh tụ kính yêu. “Bảy chín mùa xuân” là hoán dụ chỉ cuộc đời cống hiến của Bác cho dân tộc. Bác đã hiến dâng cả cuộc đời mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, mang lại ấm no, hạnh phúc cho nhân dân.
Hai khổ thơ đầu bài “Viếng lăng Bác” là những dòng cảm xúc chân thành, sâu lắng, thể hiện niềm kính yêu vô hạn đối với Bác Hồ. Tác giả đã sử dụng nhiều hình ảnh biểu tượng đặc sắc, giàu sức gợi, giúp người đọc cảm nhận được tình cảm thiêng liêng của cả dân tộc đối với vị lãnh tụ vĩ đại. Bài thơ không chỉ là lời tiễn biệt, mà còn là lời khẳng định Bác Hồ sống mãi trong lòng dân tộc Việt Nam.