Bài thơ “Tiếng Việt mến yêu” của Nguyễn Phan Hách là một khúc ca ngọt ngào, thể hiện tình yêu sâu sắc và niềm tự hào về tiếng Việt, ngôn ngữ mẹ đẻ thiêng liêng. Bài thơ không chỉ là một tác phẩm văn chương mà còn là một lời nhắc nhở về trách nhiệm giữ gìn và phát huy vẻ đẹp của tiếng Việt trong mỗi chúng ta.
Hình ảnh minh họa bài thơ Tiếng Việt mến yêu của Nguyễn Phan Hách, thể hiện tình yêu ngôn ngữ và văn hóa Việt.
Mở đầu bài thơ là lời khẳng định về nguồn cội của dân tộc Việt Nam, gợi nhắc truyền thuyết “Con Rồng cháu Tiên”:
“Năm mươi người con theo cha xuống biển
Năm mươi người con theo mẹ lên rừng”
Hai câu thơ này không chỉ tái hiện huyền thoại về nguồn gốc dân tộc mà còn khẳng định sự thống nhất và đoàn kết của cộng đồng người Việt, cùng chung một tiếng nói, một ngôn ngữ. Tiếng Việt trở thành sợi dây liên kết, gắn bó mọi người con đất Việt, dù ở bất cứ nơi đâu.
Tác giả đã khéo léo lồng ghép những yếu tố văn hóa dân gian đặc sắc như “trống đồng”, “Giao Chỉ” vào bài thơ, làm nổi bật giá trị lịch sử và văn hóa lâu đời của tiếng Việt. Điều này khẳng định tiếng Việt không chỉ là phương tiện giao tiếp mà còn là kho tàng văn hóa, lưu giữ những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
“Mẹ là tiếng đầu tiên trẻ gọi
Nghe dịu dàng âu yếm biết bao”
Hình ảnh tiếng “Mẹ” thiêng liêng, ngọt ngào là khởi nguồn của tiếng Việt. Tiếng “Mẹ” không chỉ là tiếng gọi thân thương mà còn là biểu tượng của tình yêu thương vô bờ bến, là nguồn sống nuôi dưỡng tâm hồn mỗi người. Tiếng Việt bắt nguồn từ tình mẫu tử thiêng liêng, thấm đẫm tình người và những giá trị nhân văn cao đẹp.
Tiếng Việt còn được cảm nhận qua những âm thanh quen thuộc của cuộc sống, từ tiếng chim hót líu lo, tiếng nước chảy róc rách đến tiếng cơm thơm ngát, tiếng gió rì rào. Nguyễn Phan Hách đã sử dụng điệp ngữ “tiếng” một cách tinh tế, tạo nên âm hưởng du dương, gợi cảm, khiến người đọc cảm nhận được sự phong phú và đa dạng của tiếng Việt.
“Tiếng Nước nghe như rơi từng giọt
Tiếng Đất nghe chắc nịch vững bền
Tiếng Cơm nghe ngạt ngào hương thơm”
Những âm thanh bình dị, thân quen của cuộc sống được tác giả cảm nhận một cách tinh tế, qua đó thể hiện tình yêu và sự gắn bó sâu sắc với quê hương, đất nước. Tiếng Việt không chỉ là ngôn ngữ mà còn là hơi thở của cuộc sống, là âm thanh của quê hương.
Không chỉ vậy, tiếng Việt còn mang trong mình sức mạnh biểu cảm lớn lao, thể hiện những cung bậc cảm xúc khác nhau của con người, từ tiếng hổ gầm vang vọng núi rừng, tiếng sấm rền vang vọng đến tiếng nhịp đập trái tim của người thiếu nữ.
“Tiếng sấm rền và tiếng mưa rơi
Tiếng nhịp đập trái tim thiếu nữ”
Những âm thanh mạnh mẽ, dữ dội hay những âm thanh dịu dàng, e ấp đều được thể hiện một cách sinh động và chân thực qua tiếng Việt. Điều này cho thấy sự phong phú và đa dạng trong khả năng biểu đạt của ngôn ngữ Việt.
Với giọng điệu ngọt ngào, thiết tha, Nguyễn Phan Hách đã thể hiện tình yêu, niềm tự hào và trách nhiệm đối với tiếng Việt. Bài thơ khơi gợi trong lòng mỗi người đọc tình yêu và ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt, để tiếng Việt mãi là niềm tự hào của dân tộc.