Truyện thần thoại, với những yếu tố kì ảo và hoang đường, không chỉ là những câu chuyện giải trí mà còn là kho tàng văn hóa phản ánh thế giới quan, ước mơ và tri thức của người xưa. Vậy, những chi tiết kì ảo hoang đường trong truyện thần thoại cho thấy điều gì?
Một trong những yếu tố kì ảo tiêu biểu thường thấy trong truyện thần thoại là khả năng phi thường của các vị thần. Ví dụ, trong thần thoại Việt Nam, ta có câu chuyện về Nữ Oa vá trời:
Chi tiết Nữ Oa dùng đá ngũ sắc vá trời không chỉ thể hiện sức mạnh phi thường của vị nữ thần mà còn thể hiện ước mơ chinh phục thiên nhiên, khắc phục hậu quả của thiên tai của người xưa. Hành động vá trời còn thể hiện lòng nhân ái, sự hy sinh cao cả của Nữ Oa đối với con người.
Bên cạnh sức mạnh của các vị thần, những chi tiết kì ảo còn phản ánh trí tưởng tượng phong phú của người xưa. Ví dụ, trong truyện “Thần Trụ Trời”:
Chi tiết thần Trụ Trời dùng đầu đội trời, đào đất đắp cột chống trời rồi phá cột, ném đất đá tạo thành sông núi, đồng bằng… thể hiện trí tưởng tượng vô cùng phong phú của người Việt cổ trong việc lý giải nguồn gốc của vũ trụ và các hiện tượng tự nhiên. Nó cho thấy mong muốn khám phá và giải thích thế giới xung quanh của con người.
Ngoài ra, các chi tiết kì ảo còn mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc. Trong truyện “Thần Sét”:
Chi tiết thần Sét bị Ngọc Hoàng phạt, bị gà mổ mỗi khi sét đánh thể hiện sự trừng phạt cái ác, cái sai trái. Đồng thời, nó cũng phản ánh kinh nghiệm của người dân trong việc dự đoán thời tiết và đối phó với sấm sét. Tiếng gà gáy trở thành dấu hiệu báo hiệu nguy hiểm và cách để xua đuổi “thần” Sét.
Tóm lại, các chi tiết kì ảo hoang đường trong truyện thần thoại không chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng mà còn là phương tiện để người xưa giải thích thế giới, thể hiện ước mơ và gửi gắm những bài học nhân sinh sâu sắc. Chúng là những viên gạch xây nên nền tảng văn hóa, tinh thần của mỗi dân tộc.
