Cá voi, những gã khổng lồ của đại dương, luôn là một chủ đề hấp dẫn đối với các nhà khoa học và những người yêu thiên nhiên. Cá voi xanh, với chiều dài ấn tượng lên đến 30 mét và trọng lượng 150 tấn, là loài lớn nhất trong số đó. Chúng có quan hệ họ hàng với nhiều loài cá voi khác như cá voi xám, cá voi trắng, cá voi lưng gù, cá nhà táng và thậm chí cả cá heo. Vậy, Cá Voi Thuộc Lớp Nào trong hệ thống phân loại sinh học?
Cá voi xanh khổng lồ đang bơi lội trong đại dương bao la
Thực tế, cá voi không phải là cá. Chúng là động vật có vú, thuộc lớp Thú (Mammalia). Điều này có nghĩa là chúng có những đặc điểm chung với các loài động vật có vú trên cạn, bao gồm cả con người. Cá voi thở bằng phổi, sinh con và nuôi con bằng sữa mẹ.
Sự tiến hóa của cá voi là một câu chuyện đáng kinh ngạc. Khoảng 65 triệu năm trước, khi loài khủng long tuyệt chủng, các loài sinh vật khác bắt đầu phát triển mạnh mẽ. Sự gia tăng dân số nhanh chóng này dẫn đến tình trạng khan hiếm thức ăn. Trong bối cảnh đó, tổ tiên của loài cá voi đã di chuyển ra vùng ven biển để tìm kiếm nguồn sống. Qua hàng triệu năm tiến hóa, chúng dần thích nghi với môi trường nước và trở thành những sinh vật biển mà chúng ta biết ngày nay.
Quá trình chuyển đổi từ cuộc sống trên cạn sang cuộc sống dưới nước đã dẫn đến sự phân chia của cá voi thành hai nhóm chính: cá voi có răng (Odontoceti) và cá voi không răng (Mysticeti).
-
Cá voi không răng: Nhóm này chủ yếu ăn các sinh vật phù du. Thay vì răng, chúng có những tấm sừng (baleen plates) được sử dụng để lọc thức ăn từ nước biển.
-
Cá voi có răng: Nhóm này săn bắt các loài cá, mực và các động vật biển nhỏ khác. Răng của chúng phát triển để giúp chúng bắt và xé con mồi.
Cá voi sở hữu thân hình thon dài, làn da trơn nhẵn và khả năng chịu lạnh tuyệt vời. Khả năng bơi lội của chúng cũng rất đáng kinh ngạc. Xương sống mềm dẻo cho phép chúng uốn lượn dễ dàng trong nước, và đuôi nằm ngang giúp chúng di chuyển mạnh mẽ. Mặc dù phổi của cá voi khá nhỏ so với kích thước cơ thể, chúng hoạt động rất hiệu quả. Chỉ cần vài giây ngoi lên mặt nước, cá voi có thể thay đổi tới 90% lượng không khí trong phổi. Khả năng lặn sâu trong khoảng hai giờ là một đặc điểm kỳ diệu khác của loài sinh vật khổng lồ này.
Trước đây, người ta đã ghi nhận một cá thể cá voi xanh với chiều dài lên tới 33,17 mét và trọng lượng 190 tấn. Bộ xương của con cá voi này nặng tới 29 tấn, trái tim nặng 700 kg, gan nặng 980 kg và lưỡi nặng 4,3 tấn. Trọng lượng của lưỡi không thôi đã tương đương với trọng lượng của một con voi trưởng thành trên cạn.
Cá voi xanh cũng là loài di cư. Chúng thường sinh sống ở các vùng biển cực Bắc lạnh giá, nhưng khi đến mùa sinh sản, chúng di chuyển về phương Nam để tìm kiếm những vùng nước ấm hơn. Lớp mỡ dày đến 60cm giúp cá voi chịu lạnh và tránh được các tổn thương khi va chạm.
Thời gian mang thai của cá voi rất dài, thường kéo dài khoảng 11 tháng. Cá voi con khi mới sinh ra đã có chiều dài từ 7 đến 8 mét và nặng từ 3 đến 4 tấn. Chỉ sau một tháng, trọng lượng của chúng đã tăng gấp đôi. Mỗi cá voi con cần đến 200 lít sữa mỗi ngày. Sữa cá voi rất giàu dinh dưỡng, với thành phần chứa tới 50% protein và chất béo.
Các nhà khoa học ước tính tuổi thọ của cá voi trong tự nhiên có thể lên tới 50 năm hoặc thậm chí lâu hơn. Cá voi được coi là loài động vật thông minh, có khả năng bắt chước một số hành vi của con người.
Tóm lại, mặc dù sống dưới nước và có hình dáng giống cá, cá voi thuộc lớp Thú, với những đặc điểm sinh học và hành vi độc đáo đã giúp chúng thích nghi và tồn tại trong môi trường khắc nghiệt của đại dương.