Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận không chỉ là khúc ca lao động mà còn là bức tranh tuyệt mỹ về biển cả. Hai khổ thơ sau đây là minh chứng rõ nét cho vẻ đẹp trù phú và mối giao hòa giữa con người và biển khơi.
Sự giàu đẹp của biển cả được thể hiện qua những dòng thơ tả thực và giàu hình ảnh:
Cá nhụ cá chim cùng cá đé
Cá Song Lấp Lánh đuốc đen Hồng
Cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe
Đêm thở sao lùa nước Hạ Long.
Huy Cận liệt kê những loài cá quý giá của biển Việt Nam. Không chỉ kể tên, ông còn tập trung miêu tả vẻ đẹp rực rỡ của chúng dưới ánh trăng đêm.
Hình ảnh “Cá song lấp lánh đuốc đen hồng” là một ẩn dụ đặc sắc, gợi lên hình ảnh những con cá song đang bơi lội trong làn nước dưới ánh trăng. Ánh trăng chiếu rọi làm cho thân cá ánh lên những sắc màu huyền ảo, như những ngọn đuốc nhỏ đang bập bùng cháy. Đặc biệt, hình ảnh “cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe” là một khoảnh khắc tuyệt đẹp, khi đuôi cá quẫy động làm tan ra ánh trăng trên mặt nước, tạo nên một vệt sáng lấp lánh.
Tác giả sử dụng một loạt các từ ngữ chỉ màu sắc như “lấp lánh”, “đen hồng”, “vàng chóe” để vẽ nên một bức tranh sơn mài sống động và đầy chất thơ. Sự tinh tế trong quan sát và sử dụng ngôn ngữ của Huy Cận đã tạo nên những dòng thơ giàu sức gợi hình.
Câu thơ “Đêm thở sao lùa nước Hạ Long” là một hình ảnh nhân hóa độc đáo. Đêm được hình dung như một sinh vật khổng lồ đang thở, và tiếng thở của biển đêm chính là những ánh sao lùa vào sóng nước. Đây là một sự đảo ngược đầy sáng tạo, khi sóng biển lùa ánh sao trời chứ không phải ngược lại. Hình ảnh này khiến cho cảnh thiên nhiên trở nên sinh động và kỳ ảo, tạo nên một sự hòa quyện diệu kỳ giữa thiên nhiên và con người lao động.
Không chỉ giàu có và đẹp đẽ, biển cả còn mang đến sự ân nghĩa và thủy chung như lòng mẹ:
Ta hát bài ca gọi cá vào
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao
Biển cho ta cá như lòng mẹ
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào.
Tiếng hát của những người dân chài vang vọng trên mặt biển, gọi cá vào lưới. Đó là khúc ca lao động khỏe khoắn, thể hiện niềm vui, tình yêu lao động và khát vọng chinh phục biển cả. Trong đêm trăng sáng, ánh trăng in xuống mặt nước, sóng xô bóng trăng vào mạn thuyền, tạo nên nhịp điệu cho bài ca lao động. Thiên nhiên đã hòa mình vào công việc của con người, làm cho bức tranh thêm phần rộn rã.
Biển cả được ví như người mẹ hiền, nuôi dưỡng và che chở cho những người con của biển. Hình ảnh này thể hiện tình yêu, lòng biết ơn và sự gắn bó sâu sắc giữa con người và biển cả.
