Lý Thái Tông, tên húy là Lý Phật Mã, còn được biết đến với tên Lý Đức Chính, sinh năm 1000, là con trai trưởng của vua Lý Công Uẩn. Sử sách ghi lại nhiều câu chuyện kỳ lạ về sự ra đời và những chiến công hiển hách của ông.
Lý Thái Tông, vị vua anh minh với nhiều cải cách quan trọng trong lịch sử Việt Nam
Năm 1012, Lý Phật Mã được lập làm thái tử, phong tước Khai Thiên Vương. Ông sớm được giao trọng trách, tham gia dẹp loạn, tích lũy kinh nghiệm và khẳng định tài năng quân sự. Sau khi Lý Thái Tổ băng hà, Lý Thái Tông đã dẹp tan cuộc nổi loạn tranh ngôi của các em trai, thể hiện bản lĩnh và sự khoan dung.
Để tránh những tranh giành quyền lực tương tự tái diễn, Lý Thái Tông đã cho xây dựng đền Đồng Cổ và tổ chức lễ tuyên thệ hàng năm, đề cao đạo hiếu và lòng trung thành. Ông cũng nổi tiếng là vị vua có tài thao lược, đích thân cầm quân dẹp yên giặc Chiêm Thành và các cuộc nổi loạn ở biên giới phía Bắc.
Về chính sách trị nước, Lý Thái Tông kết hợp pháp trị và đức trị, mang lại sự ổn định và phát triển cho xã hội. Ông chủ trương không quá khắt khe trong hình phạt, coi trọng việc cảm hóa và khoan sức dân. Nhờ đó, đời sống nhân dân được cải thiện, xã hội thái bình.
Với tầm nhìn xa trông rộng, năm 1042, Lý Thái Tông đã cho soạn bộ Hình Thư, bộ luật thành văn đầu tiên của nước ta.
Bộ Luật Thành Văn đầu Tiên Của Nước Ta Có Tên Là Hình Thư, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong lịch sử lập pháp của Việt Nam. Sự ra đời của Hình Thư thể hiện tư tưởng tiến bộ của nhà nước Đại Việt thời Lý, mong muốn xây dựng một xã hội công bằng và ổn định dựa trên luật pháp.
Tiếc thay, bộ luật này đã bị giặc phương Bắc cướp phá, gây mất mát lớn cho kho tàng di sản văn hóa và pháp luật của dân tộc. Mặc dù không còn tồn tại nguyên vẹn, Hình Thư vẫn là một minh chứng cho sự phát triển của tư tưởng pháp luật và trình độ quản lý nhà nước dưới triều Lý.
Dù ban hành Hình Thư, Lý Thái Tông vẫn chủ trương không quá nặng về hình phạt, mà coi trọng việc giáo dục và cảm hóa. Ông cho phép người dân chuộc tội bằng tiền đối với những lỗi nhỏ, giảm bớt gánh nặng cho dân chúng.
Lý Thái Tông còn là một vị vua nhân ái, luôn quan tâm đến đời sống của nhân dân. Mỗi khi có thiên tai, mất mùa hay chiến tranh, ông đều giảm thuế, giúp đỡ người dân vượt qua khó khăn. Chính vì vậy, ông được nhân dân hết lòng yêu mến và ủng hộ.
Lý Thái Tông trị vì đất nước trong 27 năm và băng hà vào năm 1054, hưởng thọ 55 tuổi. Ông được đánh giá là một trong những vị vua sáng suốt và tài năng nhất trong lịch sử phong kiến Việt Nam. Ông đã có nhiều đóng góp quan trọng cho sự phát triển của đất nước, đặc biệt là việc ban hành bộ luật thành văn đầu tiên của nước ta, Hình Thư, đặt nền móng cho một nền pháp luật tiến bộ.
