Xâm thực là một quá trình tự nhiên diễn ra mạnh mẽ ở các khu vực đồi núi, đặc biệt là ở những nơi có độ dốc lớn, lượng mưa cao và thảm thực vật bị suy giảm. Tuy nhiên, không phải mọi biểu hiện đều cho thấy xâm thực đang diễn ra mạnh mẽ. Vậy, biểu hiện nào sau đây không phù hợp với hiện tượng xâm thực mạnh ở miền đồi núi nước ta?
Các biểu hiện thường thấy của xâm thực mạnh ở miền đồi núi:
- Địa hình bị chia cắt mạnh: Xâm thực tạo ra các khe rãnh, hẻm vực, sườn dốc đứng làm cho địa hình trở nên gồ ghề và chia cắt.
- Sạt lở đất, trượt lở: Đất bị mất liên kết do mưa lớn hoặc dòng chảy mạnh, dẫn đến sạt lở, trượt lở, gây nguy hiểm cho người và tài sản.
- Bồi lắng lòng sông, hạ lưu: Vật liệu bị xâm thực từ vùng đồi núi sẽ được vận chuyển xuống và bồi lắng ở lòng sông, hạ lưu, làm thay đổi dòng chảy và gây ngập lụt.
- Mất lớp phủ thực vật: Xâm thực làm mất lớp đất màu và chất dinh dưỡng, gây khó khăn cho sự phát triển của thực vật, dẫn đến suy thoái rừng.
Địa hình đồi núi bị chia cắt mạnh, một hệ quả điển hình của xói mòn và xâm thực, đặc biệt ở các vùng có độ dốc lớn.
Vậy, biểu hiện nào không đúng?
Đáp án chính xác là: Các đồng bằng mở rộng.
Tại sao? Vì sự mở rộng của đồng bằng thường là kết quả của quá trình bồi tụ phù sa từ sông ngòi, một quá trình ngược lại với xâm thực. Xâm thực lấy đi vật liệu từ đồi núi, trong khi bồi tụ mang vật liệu đến đồng bằng.
Giải thích chi tiết:
- Xâm thực: Quá trình này diễn ra mạnh mẽ ở vùng đồi núi do tác động của mưa, gió, dòng chảy và các hoạt động của con người như phá rừng, khai thác khoáng sản. Xâm thực làm suy thoái đất, gây ra nhiều hậu quả tiêu cực.
- Bồi tụ: Quá trình này xảy ra ở vùng đồng bằng, nơi dòng chảy chậm lại và vật liệu bị lắng đọng. Bồi tụ giúp mở rộng diện tích đồng bằng và tạo ra đất phù sa màu mỡ.
Hậu quả nghiêm trọng của sạt lở đất, một trong những biểu hiện rõ ràng của quá trình xâm thực mạnh ở vùng đồi núi, đe dọa trực tiếp đến đời sống của người dân.
Tóm lại:
Trong khi xâm thực “ăn mòn” đồi núi, thì bồi tụ lại “xây dựng” đồng bằng. Vì vậy, sự mở rộng của đồng bằng không phải là biểu hiện của xâm thực mạnh ở miền đồi núi. Nó là kết quả của quá trình ngược lại, đó là bồi tụ phù sa. Hiểu rõ các quá trình này giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện hơn về sự biến đổi địa hình và môi trường ở Việt Nam.
