Các dòng sông trôi đi như thời gian, và cũng như thời gian, trên mặt nước bao nhiêu chuyện đời đã diễn ra. Nhất là về đêm, trên làn nước dòng sông quê hương lấp lánh những đốm sáng bí ẩn, chứa đựng cả bí ẩn của đời người.
Năm ấy, đỉnh lũ đêm Rằm tháng Bảy, bom Mỹ phá tan vệt đê canh giữ làng. Dứt tiếng nổ và gầm rú của máy bay là chuỗi ầm ầm long lở của dòng sông phá đê tràn vào đồng ruộng.
Từ điểm canh đê, tôi lao về làng. Chiều nghe tin vợ trở dạ nhưng không thể rời vị trí. Giờ thì giời đất sập, trong tôi chỉ còn vợ con. Tôi dốc toàn lực vào đôi chân. Cơn đại hồng thủy đuổi sát gót. Nước đã ngập làng. Tôi về, kịp dìu vợ leo lên mái thì vừa đợt dâng nước thứ hai. Mái nhà tranh bị lôi đi trong đêm. Đến khi mái rạ sắp tan ra thì nó vương vào thân đa trước đình làng.
Đã có một đám đông bám trên cành cây. Nhiều bàn tay chìa xuống giúp tôi đỡ vợ con trèo lên. Vợ tôi ôm khư khư đứa con mới sinh, nhất định không cho tôi bế.
- Con trai… con trai mà… yên tâm, con trai… Để yên em ẵm, anh vụng lắm…
Mưa tuôn, gió thổi. Mực nước không dâng cao hơn, nhưng chảy xiết hơn. Cây đa đầy người hơn. Tôi mỏi nhừ. Tay ôm chặt vợ, tay níu mình vào chạc cây. Vợ tôi yếu lả, ướt sũng, lạnh ngắt.
Gần sáng, bỗng có tiếng quẫy nước ngay dưới cành đa. Một giọng nghẹn sặc với lên:
- Cứu mẹ con tôi mấy… cứu… con gái tôi…
Một bàn tay nhớt và lạnh như tay ma rờ vào chân tôi. Tôi vội cúi xuống, đưa tay ra. Nhưng bàn tay người đàn bà chìm nghỉm. Cành đa kêu rắc, chao mạnh. Vợ tôi “ối” một tiếng thảng thốt, và “ùm”, con trai tôi, đứa con sơ sinh chưa được nhìn thấy mặt, tuột khỏi bọc ni lông, sa xuống làn nước tối tăm.
- Trời ơi! Con tôi…! – Vợ tôi hét rú lên và lao ngay lập tức xuống hòng chụp lấy con.
Tôi phóng mình theo. Nước lạnh, ngầu bùn, sâu hút và cuốn mạnh. Tôi vớ kịp con trai, nhao vội lên, trao nó cho những bàn tay đang chìa xuống, rồi lại lặn tiếp ngay để cứu vợ. Nhiều người phi xuống theo để trợ sức tôi…
Tôi tỉnh lại, trời sáng và đã tạnh mưa. Tôi nằm trong khoang ca nô cứu nạn đầy ắp người. Đêm qua, tôi đã vật lộn điên dại với làn nước, nhưng đã thua cuộc, ứa ra cả máu tai máu mũi mà không những không cứu nổi vợ, đến thi thể cô ấy cũng bất lực không tìm thấy. Khi ca nô quân đội tới, mọi người đã phải dùng sức để buộc tôi rời mặt nước. Kiệt sức, tôi ngất đi. Khổ đau, tôi tỉnh dậy, nước mắt nóng rực, tê nhói. Một chị phụ nữ chen tới bên tôi, an ủi:
- Phận chị ấy đã vậy, thôi thì anh phải nén lòng lại, giữ sức khoẻ mà nuôi con. Ơn trời, anh còn kịp cứu được cháu. Chao ôi, vừa kịp khóc chào đời đã trải một cơn kinh hoàng hú vía. Anh coi con anh này. Cứ như không. Đã bú, đã ngủ rồi đây này. Ngoan chưa này…
Ôi chao, nó tè dầm rồi này.
Chị nựng nịu, và từ từ giở bọc chăn chiên đang ủ kín con tôi. Chị thay tã cho nó. Tôi nhìn. Choáng váng, chết lặng, tôi nén một tiếng kêu thất thanh.
- Con tôi… – Tôi òa khóc, đỡ lấy bọc chăn. – Con tôi!
Từ bấy tới nay, thời gian trôi qua và triền nước trôi đi, tôi đã có tuổi và con gái tôi đã thành một thiếu nữ đẹp nhất làng. Nó là đứa con của làn nước, mọi người đều nói thế bởi vì chuyện nó sa xuống dòng nước lụt rồi được cha nó cứu lên thì cả làng ai cũng biết. Nhưng điều bí mật kia thì không ai hay, kể cả con gái tôi nó cũng không thể biết. Chỉ có dòng sông biết. Có ngày nào mà tôi không ra đê ngắm làn nước trôi. Vợ tôi, con trai tôi và người đàn bà vô danh nhìn tôi từ đáy nước. Thời gian, năm tháng cứ trôi, dòng sông và lịch sử, tất thảy đều đổi thay nhưng mà niềm đau của đời tôi thì khôn nguôi bởi vì ấy là một niềm đau không thể nói nên lời.
