Các anh đi, ngày ấy đã lâu rồi… Câu thơ mở đầu gợi lên một nỗi nhớ da diết, một sự chờ đợi mòn mỏi. Vậy, “Bao Giờ Trở Lại”? Câu hỏi ấy vang vọng trong tim người ở lại, khắc khoải về ngày đoàn viên, ngày đất nước thanh bình.
Xóm làng tôi còn nhớ mãi… Các anh đi…
Bao giờ trở lại?
Xóm làng tôi trai gái vẫn chờ mong.
Lời thơ giản dị, mộc mạc như chính những con người nơi thôn quê. Làng quê nghèo khó, “gió bấc lạnh lùng”, “gió mưa tơi tả” càng làm nổi bật lên sự hy sinh cao cả của những người lính. Họ ra đi vì quê hương, vì độc lập, tự do, để lại sau lưng bao nỗi niềm thương nhớ.
Làng tôi nghèo
Nho nhỏ bên sông,
Gió bấc lạnh lùng
Thổi vào mái rạ.
Làng tôi nghèo
Gió mưa tơi tả,
Trai gái trong làng vất vả ngược xuôi.
Khi các anh về, “mái ấm nhà vui”, “tiếng hát câu cười/ Rộn ràng xóm nhỏ”. Sự trở về của người lính không chỉ là niềm hạnh phúc cá nhân mà còn là niềm vui chung của cả cộng đồng. Nó mang theo hơi ấm, niềm tin và hy vọng vào tương lai tươi sáng.
Các anh về mái ấm nhà vui
Tiếng hát câu cười
Rộn ràng xóm nhỏ
Các anh về tưng bừng trước ngõ
Lớp lớp đàn em hớn hở theo sau.
Mẹ già bịn rịn áo nâu
Vui đàn con nhỏ rừng sâu mới về.
Câu hỏi “bao giờ trở lại” không chỉ là lời hỏi thăm thông thường, mà còn là lời nhắc nhở về trách nhiệm, về sứ mệnh thiêng liêng của người lính. Họ ra đi để bảo vệ quê hương, để mang lại hòa bình cho đất nước. Sự chờ đợi của người dân là động lực, là niềm tin để họ vững bước trên con đường đầy gian khổ.
Từ lưng đèo
Dốc núi mù che,
Các anh về
Xôn xao làng tôi bé nhỏ.
Nhà lá đơn sơ,
Nhưng tấm lòng rộng mở,
Nồi cơm nấu dở
Bát nước chè xanh
Ngồi vui kể chuyện tâm tình bên nhau.
“Anh giờ đánh giặc nơi đâu/ Chiềng Vàng, Vụ Bản, hay vào Trị – Thiên?”. Câu hỏi thể hiện sự quan tâm sâu sắc đến người lính, đến những chiến trường ác liệt. Dù ở nơi đâu, họ vẫn luôn hướng về quê hương, về gia đình, về những người đang ngày đêm mong ngóng.
Anh giờ đánh giặc nơi đâu
Chiềng Vàng, Vụ Bản, hay vào Trị – Thiên?
Làng tôi thắng lợi vụ chiêm,
Lúa thêm xanh ngọn, khoai lên thắm vồng
Giảm tô hai vụ vừa xong,
Đêm đêm ánh đuốc dân công rực đường
Dẫu rằng núi gió, đèo sương.
So anh máu nhuộm chiến trường thấm chi.
“Bấm tay tính buổi anh đi/ Mẹ thường vẫn nhắc: biết khi nào về?”. Nỗi nhớ nhung, mong ngóng của người mẹ được thể hiện một cách chân thực và xúc động. Sự chờ đợi của người mẹ là biểu tượng cho sự hy sinh thầm lặng, cho tình yêu thương bao la.
Bấm tay tính buổi anh đi
Mẹ thường vẫn nhắc: biết khi nào về?
Lúa xanh xanh ngắt chân đê
Anh đi là để giữ quê quán mình
Cây đa, bến nước, sân đình
Lời thề nhớ buổi mít tinh lên đường
Hoa cau thơm ngát đầu nương
Anh đi là giữ tình thương dạt dào.
“Các anh đi/ Khi nào trở lại…”. Câu hỏi lặp lại như một điệp khúc, vang vọng mãi trong lòng người đọc. Nó không chỉ là lời hỏi về thời gian, mà còn là lời khẳng định về niềm tin, về hy vọng vào một ngày mai tươi sáng, khi đất nước hoàn toàn độc lập, thống nhất.
Các anh đi
Khi nào trở lại.
Xóm làng tôi
Trai gái vẫn chờ mong
Chờ mong chiến dịch thành công
Xác thù chất núi, bên sông đỏ cờ.
Anh đi chín đợi, mười chờ
Tin thường thắng trận, bao giờ về anh?
“Bao giờ trở lại?” – Câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng lại chứa đựng biết bao khát vọng hòa bình, biết bao tình cảm thiêng liêng của người dân Việt Nam. Nó là lời nhắc nhở về quá khứ hào hùng, là động lực để hướng tới tương lai tốt đẹp hơn.
