Trong lĩnh vực cơ khí chế tạo, việc đảm bảo độ chính xác của các chi tiết máy là vô cùng quan trọng. Đặc biệt, dung sai lắp ghép ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng làm việc, tuổi thọ và hiệu suất của sản phẩm. Bài viết này sẽ đi sâu vào Bảng Tra Dung Sai Lỗ H7, một tiêu chuẩn quan trọng và phổ biến trong gia công cơ khí, giúp bạn lựa chọn dung sai phù hợp và tối ưu hóa quá trình lắp ghép.
Dung sai là phạm vi cho phép sai lệch kích thước thực tế so với kích thước danh nghĩa. Việc lựa chọn dung sai phù hợp giúp đảm bảo chức năng của chi tiết, đồng thời giảm thiểu chi phí gia công. Hệ thống dung sai lắp ghép được tiêu chuẩn hóa để thuận tiện cho việc thiết kế và sản xuất.
Các sai lệch cơ bản được ký hiệu bằng chữ cái Latinh, với chữ hoa dành cho lỗ (chi tiết bao) và chữ thường dành cho trục (chi tiết bị bao).
Lỗ cơ bản được ký hiệu bằng chữ H, với sai lệch dưới EI=0. Trục cơ bản được ký hiệu bằng chữ h, với sai lệch trên es=0. Tùy thuộc vào yêu cầu lắp ghép, người ta lựa chọn các miền dung sai khác nhau:
- Từ A(a) đến H(h): Lắp ghép có khe hở.
- Từ J(j) đến N(n): Lắp ghép trung gian.
- Từ P(p) đến ZC(zc): Lắp ghép có độ dôi.
Với cùng một ký hiệu, sai lệch cơ bản của lỗ và trục bằng nhau về độ lớn nhưng ngược dấu. Sự phối hợp giữa chữ cái chỉ sai lệch cơ bản và số hiệu cấp chính xác xác định vị trí và độ lớn của miền dung sai. Ví dụ: ∅20H7 chỉ chi tiết lỗ có đường kính danh nghĩa 20mm, sai lệch cơ bản H và cấp chính xác 7.
Lỗ H7 là gì?
Lỗ H7 là một trong những kiểu dung sai lỗ phổ biến nhất trong cơ khí chế tạo. Chữ “H” biểu thị vị trí của miền dung sai so với đường kích thước danh nghĩa (sai lệch dưới bằng 0), còn số “7” biểu thị cấp chính xác của dung sai (IT7). Điều này có nghĩa là, kích thước thực tế của lỗ H7 sẽ luôn lớn hơn hoặc bằng kích thước danh nghĩa.
Ưu điểm của việc sử dụng lỗ H7:
- Tính linh hoạt: Lỗ H7 có thể kết hợp với nhiều kiểu dung sai trục khác nhau để tạo ra các kiểu lắp ghép khác nhau (lỏng, trung bình, chặt).
- Dễ gia công: Dung sai H7 không quá khắt khe, phù hợp với nhiều phương pháp gia công thông thường như khoan, khoét, doa.
- Phổ biến: Được sử dụng rộng rãi trong nhiều ứng dụng cơ khí, giúp dễ dàng tìm kiếm dụng cụ cắt và kiểm tra.
Bảng tra dung sai lỗ H7
Bảng tra dung sai lỗ H7 cung cấp thông tin chi tiết về giới hạn sai lệch kích thước cho lỗ, dựa trên đường kính danh nghĩa và cấp chính xác IT7. Dưới đây là một ví dụ về bảng tra dung sai lỗ H7 (đơn vị: mm):
Lưu ý: Đây chỉ là một phần của bảng tra. Để có thông tin đầy đủ và chính xác, bạn nên tham khảo các tiêu chuẩn kỹ thuật hoặc sử dụng các công cụ tra cứu trực tuyến.
Cách sử dụng bảng tra dung sai lỗ H7:
- Xác định kích thước danh nghĩa của lỗ: Đây là kích thước thiết kế của lỗ.
- Tìm kích thước danh nghĩa trong cột đầu tiên của bảng tra.
- Đọc các giá trị sai lệch trên (ES) và sai lệch dưới (EI) tương ứng với kích thước danh nghĩa.
Ví dụ: Nếu kích thước danh nghĩa của lỗ là 20mm, bạn sẽ tìm thấy các giá trị sau trong bảng tra H7:
- ES (sai lệch trên): +0.021 mm
- EI (sai lệch dưới): 0.000 mm
Điều này có nghĩa là kích thước thực tế của lỗ phải nằm trong khoảng từ 20.000 mm đến 20.021 mm.
Ứng dụng của lỗ H7 trong lắp ghép
Lỗ H7 thường được sử dụng kết hợp với các kiểu dung sai trục như h6, k6, m6… để tạo ra các kiểu lắp ghép khác nhau:
- H7/h6: Lắp ghép lỏng, có khe hở. Thường được sử dụng cho các chi tiết cần quay hoặc trượt tự do.
- H7/k6: Lắp ghép trung gian. Thường được sử dụng cho các chi tiết cần định vị chính xác nhưng vẫn có thể tháo lắp.
- H7/m6: Lắp ghép chặt, có độ dôi. Thường được sử dụng cho các chi tiết cần cố định chắc chắn, chịu lực lớn.
.png)
Kết luận
Bảng tra dung sai lỗ H7 là một công cụ không thể thiếu cho các kỹ sư và thợ cơ khí. Việc hiểu rõ về dung sai lỗ H7, cách sử dụng bảng tra và ứng dụng của nó trong lắp ghép sẽ giúp bạn nâng cao chất lượng sản phẩm, giảm thiểu sai sót và tối ưu hóa quy trình sản xuất. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích và cần thiết.
