Gia tài em chỉ có bàn tay
Em trao tặng cho anh từ ngày ấy
Những năm tháng cùng nhau anh chỉ thấy
Quá khứ dài là mái tóc em đen
Bài thơ “Bàn Tay Em” của Xuân Quỳnh là một khúc ca dịu dàng về vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam, không chỉ qua nhan sắc mà còn qua đôi bàn tay lao động, chứa chan tình yêu thương. Bàn tay em, một “gia tài” vô giá, được trao trọn cho người mình yêu thương, là minh chứng cho sự hy sinh và vun vén cho hạnh phúc gia đình.
Vui, buồn trong tiếng nói, nụ cười em
Qua gương mặt anh hiểu điều lo lắng
Qua ánh mắt anh hiểu điều mong ngóng
Anh nghĩ gì khi nhìn xuống bàn tay?
Xuân Quỳnh khéo léo đặt câu hỏi, gợi mở về sự thấu hiểu không chỉ qua vẻ bề ngoài, mà còn cần nhìn sâu vào những gì đôi bàn tay em đã làm, đã trải qua. Đôi bàn tay ấy, không chỉ là công cụ lao động, mà còn là sợi dây kết nối tình cảm, là biểu tượng của sự tần tảo, đảm đang.
Bàn tay em ngón chẳng thon dài
Vết chai cũ, đường gân xanh vất vả
Em đánh chắt chơi chuyền thuở nhỏ
Hái rau rền rau rệu nấu canh
Tập vá may, tết tóc một mình
Rồi úp mặt lên bàn tay khóc mẹ
Những dòng thơ khắc họa chân thực hình ảnh đôi bàn tay không thon thả, mềm mại, mà “vết chai cũ, đường gân xanh vất vả”. Đó là dấu ấn của một tuổi thơ thiếu thốn, của những công việc đồng áng, của những nỗi buồn thầm kín. Bàn tay em đã sớm phải tự lập, gánh vác những công việc gia đình, từ hái rau, nấu canh đến vá may quần áo. Nỗi nhớ mẹ da diết được gửi gắm qua hình ảnh “úp mặt lên bàn tay khóc mẹ”, một khoảnh khắc đầy xúc động và gợi nhiều suy ngẫm.
Đường tít tắp, không gian như bể
Anh chờ em cho em vịn bàn tay
Trong tay anh, tay của em đây
Biết lặng lẽ vun trồng gìn giữ
Trời mưa lạnh tay em khép cửa
Em phơi mền vá áo cho anh
Tay cắm hoa, tay để treo tranh
Tay thắp sáng ngọn đèn đêm anh đọc
Năm tháng đi qua mái đầu cực nhọc
Tay em dừng trên vầng trán lo âu
Em nhẹ nhàng xoa dịu nỗi đau
Và góp nhặt niềm vui từ mọi ngả
Khi anh vắng bàn tay em biết nhớ
Lấy thời gian đan thành áo mong chờ
Lấy thời gian em viết những dòng thơ
Để thấy được chúng mình không cách trở…
Bàn tay em, gia tài bé nhỏ
Em trao anh cùng với cuộc đời em
Đoạn thơ dài với những hình ảnh quen thuộc, gần gũi, khắc họa rõ nét hơn về vai trò của đôi bàn tay em trong cuộc sống gia đình. Từ những việc nhỏ nhặt như “khép cửa”, “phơi mền vá áo”, đến những việc mang tính nghệ thuật như “cắm hoa, treo tranh”, đôi bàn tay em đều góp phần tô điểm cho cuộc sống thêm tươi đẹp. Bàn tay ấy còn là nguồn an ủi, động viên, xoa dịu những nỗi đau, góp nhặt niềm vui trong cuộc sống. Khi người yêu vắng nhà, bàn tay em “đan thành áo mong chờ”, “viết những dòng thơ” để vơi đi nỗi nhớ, để tình yêu thêm bền chặt.
“Bàn tay em, gia tài bé nhỏ” – một cách nói giản dị nhưng chứa đựng biết bao tình cảm và sự trân trọng. Đôi bàn tay ấy, không chỉ là một phần cơ thể, mà là biểu tượng của cả cuộc đời em, của tình yêu thương vô bờ bến mà em dành cho người mình yêu thương. Bài thơ “Bàn tay em” là một lời ca ngợi vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam, không chỉ qua nhan sắc mà còn qua đôi bàn tay lao động, cần cù, đảm đang, vun vén cho hạnh phúc gia đình. Nó nhắc nhở chúng ta về giá trị của sự hy sinh, sự thấu hiểu và trân trọng những điều nhỏ bé nhưng ý nghĩa trong cuộc sống.
