Nguyễn Đức Mậu, một nhà thơ trưởng thành từ những năm tháng chiến tranh, đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng độc giả bằng những vần thơ giản dị, chân thật nhưng đầy sức lay động. Bên cạnh những tác phẩm viết về chiến tranh, ông còn nổi tiếng với bài thơ “Hành trình của bầy ong”, một tác phẩm được nhiều thế hệ học sinh yêu thích. Bài thơ không chỉ miêu tả công việc cần mẫn của loài ong mà còn chứa đựng những triết lý sâu sắc về cuộc sống.
Nguyễn Đức Mậu – Người Lính, Người Thơ
Sinh ra tại Nam Định vào năm 1948, Nguyễn Đức Mậu sớm gia nhập quân đội và trải qua những năm tháng chiến tranh gian khổ. Chính những trải nghiệm này đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho thơ ca của ông. Ông từng chia sẻ: “Tôi là người lính nên có nhiều thơ viết về chiến tranh, viết về những điều mình quen thuộc nhất.” Những vần thơ của ông không chỉ an ủi những tâm hồn đau thương mà còn khơi dậy lòng yêu nước trong mỗi người.
Dù viết nhiều về chiến tranh, thơ Nguyễn Đức Mậu vẫn giữ được sự trong sáng, lạc quan và yêu đời. Ông không ngại thể hiện những cảm xúc vui tươi, bình dị trong cuộc sống. Điều này được thể hiện rõ nét trong bài thơ “Hành trình của bầy ong”, một tác phẩm mang đến cho người đọc những cảm nhận mới mẻ về thế giới xung quanh.
Hùng nằm trong nôi của đất rộng vô cùng
Khoảng trời biếc hương trầm thơm hơn trước
Những đoàn quân đi đánh giặc
Có hoa rừng mang đến từ xa.
Nhờ những tác phẩm tiêu biểu về chiến tranh như Thơ người ra trận, Áo trận hay Trường ca sư đoàn, Nguyễn Đức Mậu sớm có chỗ đứng cho bản thân trên thi đàn Việt Nam. Dù vậy, tác giả vẫn không ngừng trau dồi niềm ham đọc, ham viết và đi tìm tình yêu cho cuộc sống. Ông viết thơ bằng xúc cảm mãnh liệt, tươi vui dẫu đã trải qua nhiều thăng trầm trên quãng đời dài.
“Hành Trình Của Bầy Ong”: Khúc Ca Về Sự Cần Cù Và Khát Vọng
“Hành trình của bầy ong” là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất của Nguyễn Đức Mậu. Bài thơ được viết theo thể lục bát, với nhịp điệu nhẹ nhàng, dễ nhớ, dễ thuộc. Nội dung bài thơ kể về công việc đi lấy mật của bầy ong, từ đó gửi gắm những thông điệp ý nghĩa về cuộc sống, về sự cần cù, sáng tạo và khát vọng vươn lên.
Điểm đặc biệt của bài thơ nằm ở cách sử dụng ngôn ngữ trong sáng, giản dị nhưng giàu hình ảnh. Nguyễn Đức Mậu đã khéo léo nhân hóa loài ong, biến chúng thành những người lao động cần cù, miệt mài, không ngại khó khăn để tìm kiếm nguồn sống. Từ “hành trình” thay vì “chuyến đi” cũng gợi lên một chặng đường dài, đầy thử thách nhưng cũng chứa đựng nhiều bài học quý giá.
Bức Tranh Thiên Nhiên Rực Rỡ Sắc Màu
Bốn câu thơ đầu tiên mở ra một không gian bao la, rộng lớn, nơi bầy ong bắt đầu cuộc hành trình của mình:
Với đôi cánh đẫm nắng trời
Bầy ong bay đến trọn đời tìm hoa
Không gian là nẻo đường xa
Thời gian vô tận mở ra sắc màu.
“Đôi cánh đẫm nắng trời” gợi lên hình ảnh những chú ong nhỏ bé nhưng tràn đầy năng lượng, sẵn sàng bay đi khắp mọi nơi để tìm kiếm nguồn sống. “Không gian là nẻo đường xa, thời gian vô tận mở ra sắc màu” thể hiện sự rộng lớn của thiên nhiên, đồng thời cũng là sự vô tận của những cơ hội và thách thức đang chờ đợi bầy ong.
Hình ảnh nắng trời không chỉ làm nổi bật vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn thể hiện sự vất vả, gian truân của công việc đi lấy mật. Tuy nhiên, bầy ong vẫn miệt mài, cần cù, không quản ngại khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ của mình.
Trưa vắt vẻo cơn mơ nghiêng cánh võng
Nép mành tre tia sáng óng lung linh
Hôn má em ru nắng nhẹ bên mình
Vàng da sạm thân ôm tình non nước.
Hành Trình Tìm Mật: Cuộc Phiêu Lưu Đến Những Vùng Đất Mới
Trên hành trình tìm mật, bầy ong đã được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của thiên nhiên, từ những khu rừng sâu thẳm đến những bờ biển bao la:
Tìm nơi thăm thẳm rừng sâu
Bập bùng hoa chuối, trắng màu hoa ban.
Tìm nơi bờ biển sóng tràn
Hàng cây chắn bão dịu dàng mùa hoa.
Tìm nơi quần đảo khơi xa
Có loài hoa nở như là không tên…
Từ láy “thăm thẳm” gợi lên sự hiểm trở, bí ẩn của rừng sâu. Tuy nhiên, giữa khung cảnh ấy lại xuất hiện những bông hoa chuối đỏ rực, hoa ban trắng tinh khôi, tạo nên một bức tranh thiên nhiên rực rỡ sắc màu. “Bờ biển sóng tràn, hàng cây chắn bão dịu dàng mùa hoa” lại mang đến một cảm giác yên bình, dịu dàng.
Những địa điểm mà bầy ong tìm đến không chỉ đa dạng về địa hình mà còn phong phú về các loài hoa. Có những loài hoa quen thuộc, có những loài hoa lạ lẫm, thậm chí là chưa có tên. Điều này thể hiện sự khám phá, tìm tòi không ngừng của bầy ong, đồng thời cũng là sự phong phú, đa dạng của thiên nhiên.
Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi
Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng.
Ngày xuân mơ nở trắng rừng
Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang.
Bầy ong rong ruổi trăm miền
Rù rì đôi cánh nối liền mùa hoa
Nối rừng hoang với biển xa
Đất nơi đâu cũng tìm ra ngọt ngào.
Hai từ “rong ruổi” và “rù rì” gợi lên hình ảnh bầy ong cần mẫn, miệt mài bay đi khắp mọi nơi để tìm kiếm nguồn mật. Hành trình của bầy ong không chỉ là hành trình tìm kiếm nguồn sống mà còn là hành trình kết nối, lan tỏa vẻ đẹp của thiên nhiên. “Nối rừng hoang với biển xa, đất nơi đâu cũng tìm ra ngọt ngào” thể hiện sự gắn kết giữa các vùng đất, đồng thời cũng là niềm tin vào sức sống mãnh liệt của thiên nhiên.
**(Nếu hoa có ở trời cao
Thì bầy ong cũng mang vào mật thơm)**
Hai câu thơ trong ngoặc đơn thể hiện sự quyết tâm, không ngại khó khăn của bầy ong. Dù hoa có ở bất cứ nơi đâu, dù khó khăn đến đâu, bầy ong vẫn sẽ tìm đến và mang về những giọt mật thơm ngon.
Mật Ngọt: Thành Quả Của Sự Cần Cù Và Hy Sinh
Sau những tháng ngày miệt mài lao động, bầy ong đã tạo ra những giọt mật thơm ngon, ngọt ngào:
Chắt trong vị ngọt mùi hương
Lặng thầm thay những con đường ong bay.
Trải qua mưa nắng vơi đầy
Men trời đất đủ làm say đất trời.
Từ “chắt” gợi lên sự tinh túy, cô đọng của mật ong. Những giọt mật không chỉ là kết quả của sự lao động cần cù mà còn là sự kết tinh của tinh hoa đất trời. “Lặng thầm thay những con đường ong bay” thể hiện sự hy sinh thầm lặng của bầy ong, những người đã miệt mài bay đi khắp mọi nơi để tạo ra những giọt mật quý giá.
“Trải qua mưa nắng vơi đầy, men trời đất đủ làm say đất trời” thể hiện sự vất vả, gian truân của quá trình tạo mật. Mật ong không chỉ là sản phẩm của lao động mà còn là sự kết hợp hài hòa giữa con người và thiên nhiên.
Ai ơi bưng bát cơm đầy
Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần.
Bầy ong giữ hộ cho người
Những mùa hoa đã tàn phai tháng ngày.
Mặt trăng dâng đĩa mật đầy
Trời sao mở cánh ong bay ngang trời.
Những giọt mật ong không chỉ là thức ăn mà còn là món quà mà bầy ong dành tặng cho con người. “Bầy ong giữ hộ cho người những mùa hoa đã tàn phai tháng ngày” thể hiện sự trân trọng, giữ gìn những giá trị của thiên nhiên.
Hai câu thơ cuối cùng mang đến một cảm giác bay bổng, lãng mạn. “Mặt trăng dâng đĩa mật đầy, trời sao mở cánh ong bay ngang trời” thể hiện sự hòa quyện giữa con người và thiên nhiên, giữa thực tại và giấc mơ.
Đêm nay như thức cùng tôi
Bầy ong – con chữ nối lời bài thơ.
Bài Học Cuộc Sống Từ Hành Trình Của Bầy Ong
“Hành trình của bầy ong” không chỉ là một bài thơ miêu tả về công việc của loài ong mà còn là một bài học sâu sắc về cuộc sống. Bài thơ nhắc nhở chúng ta về sự cần cù, sáng tạo, khát vọng vươn lên và sự trân trọng những giá trị của thiên nhiên.
Cuộc sống cũng giống như hành trình của bầy ong. Để đạt được thành công, chúng ta cần phải cần cù, miệt mài lao động, không ngại khó khăn, gian khổ. Đồng thời, chúng ta cũng cần phải biết trân trọng những gì mình đang có, biết kết nối với cộng đồng và lan tỏa những giá trị tốt đẹp đến mọi người.
Dù chưa thu được mật ngọt thì loài ong vẫn nhận được những phong cảnh đẹp đẽ, những màu sắc rực rỡ trên chuyến hành trình đầy nỗ lực. Do đó, chúng ta hiểu kết quả cuối cùng không phải là tất cả, điều học được trên đoạn đường ấy mới là thứ quý giá nhất: “Sự xuất sắc hay hoàn hảo không phải là đích đến; đó là cuộc hành trình không ngừng nghỉ” (Brian Tracy).
“Hành trình của bầy ong” là một bài thơ hay, ý nghĩa, có giá trị giáo dục sâu sắc. Bài thơ không chỉ giúp chúng ta hiểu thêm về thế giới xung quanh mà còn giúp chúng ta hoàn thiện bản thân, sống một cuộc đời ý nghĩa hơn.
