“Lý Ngựa Ô” là một trong những làn điệu dân ca đặc sắc của Việt Nam, mang đậm nét văn hóa và trữ tình của vùng đồng bằng sông Cửu Long. Bài hát không chỉ là một tác phẩm âm nhạc đơn thuần mà còn là một phần ký ức, một biểu tượng gắn liền với đời sống tinh thần của người dân Việt Nam.
Lời Bài Hát Gốc:
Khớp con ngựa, ngựa ô. Khớp con ngựa, ngựa ô.
Ngựa ô anh thắng, anh thắng cái kiệu vàng (í i ì í í).
Anh tra khớp bạc, lục lạc đồng đen, búp sen lá dặm
Giây cương anh nhuộm thắm, cán roi anh bịt đồng xoà.
Là đưa (í a) đưa nàng, đưa nàng, anh đưa nàng về dinh.
Là đưa (í a) đưa nàng, đưa nàng, anh đưa nàng về dinh.
“Lý Ngựa Ô” thường được hát trong các dịp lễ hội, cưới hỏi, hoặc đơn giản là trong những buổi sinh hoạt cộng đồng. Giai điệu tươi vui, lời ca giản dị nhưng giàu hình ảnh, bài hát dễ dàng đi vào lòng người và tạo nên không khí ấm cúng, thân mật.
Biến Thể Lời Bài Hát (Phạm Duy):
Khớp con ngựa, ngựa ô. Khớp con ngựa, ngựa ô.
Ngựa ô anh thắng, đi khắp các nẻo xa (Ứ ư ừ ứ ư).
Đi qua núi mộng, trở lại đồi mơ.
Đi bên suối đợi, đi sang rừng nhớ, dắt nhau trông biển hẹn hò
Là theo (í a ) theo chàng, theo chàng, thiếp theo chàng một phen.
Là theo (í a) theo chàng, theo chàng, thiếp theo chàng một phen…
Phạm Duy, một nhạc sĩ tài hoa, đã thổi một làn gió mới vào “Lý Ngựa Ô” bằng cách thêm lời, mở rộng không gian và ý nghĩa của bài hát. Bản biến tấu này không chỉ giữ được nét duyên dáng vốn có mà còn mang đến một cảm xúc mới mẻ, lãng mạn hơn.
Một Biến Thể Khác:
Khớp con ngựa ngựa ô. Khớp con ngựa ngựa ô
Ngựa ô anh khớp duyên bén ta thành đôi (ứ ư ứ ứ ư)
Trong sân pháo nổ, cả họ mừng vui. Em mang áo đỏ,
Chân đi hài tía, Thắt lưng dây lụa màu vàng
Cùng nhau (í a) tơ hồng, lễ tơ hồng,lễ tơ hồng cùng nhau (ơ)
Cùng nhau (í a) tơ hồng, lễ tơ hồng, lễ tơ hồng cùng nhau.
“Lý Ngựa Ô” tiếp tục được lan tỏa và biến đổi theo thời gian, phản ánh sự sáng tạo không ngừng của người dân. Mỗi biến thể mang một sắc thái riêng, nhưng đều giữ được tinh thần lạc quan, yêu đời và trân trọng tình cảm.
“Lý Ngựa Ô” không chỉ là một bài hát, mà còn là một phần của di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo tồn và phát huy. Việc truyền dạy, biểu diễn và sáng tạo trên nền tảng “Lý Ngựa Ô” sẽ giúp cho giá trị văn hóa này tiếp tục sống mãi trong lòng người Việt.
