Axit axetic là một hợp chất hữu cơ quan trọng, được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp và đời sống. Vậy Axit Axetic Có Công Thức Là gì? Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về công thức, tính chất, điều chế và ứng dụng của axit axetic.
1. Axit Axetic Có Công Thức Là Gì? Công Thức Cấu Tạo
Axit axetic, còn được gọi là etanoic, có công thức hóa học là CH3COOH. Công thức này cho biết mỗi phân tử axit axetic chứa 2 nguyên tử cacbon (C), 4 nguyên tử hydro (H) và 2 nguyên tử oxy (O).
Axit axetic còn có các tên gọi khác như hydro axetat (HAc), etylic acid, axit metanecarboxylic, và quen thuộc nhất là dấm.
Công thức cấu tạo của axit axetic như sau:
Hình ảnh minh họa công thức cấu tạo phân tử axit axetic CH3COOH, thể hiện rõ liên kết giữa các nguyên tử cacbon, hydro và oxy.
2. Tính Chất Vật Lý Của Axit Axetic
- Trạng thái: Chất lỏng không màu.
- Mùi vị: Mùi hăng đặc trưng, vị chua.
- Độ tan: Tan hoàn toàn trong nước.
- Khối lượng riêng: 1.049 g/cm3 (lỏng), 1.266 g/cm3 (rắn).
- Nhiệt độ nóng chảy: 16.5°C.
- Nhiệt độ sôi: 118.2°C.
- Axit axetic có khả năng hòa tan một lượng nhỏ photpho và lưu huỳnh khi đun nóng.
- Tan tốt trong xenlulozo và nitroxenlulozo.
3. Tính Chất Hóa Học Của Axit Axetic
Axit axetic thể hiện đầy đủ tính chất hóa học của một axit cacboxylic:
-
Tính axit:
-
Làm quỳ tím chuyển sang màu đỏ.
-
Tác dụng với bazơ tạo thành muối và nước:
CH3COOH + NaOH → CH3COONa + H2O
-
Tác dụng với oxit bazơ tạo thành muối và nước:
2CH3COOH + CaO → (CH3COO)2Ca + H2O
-
Tác dụng với kim loại đứng trước H trong dãy hoạt động hóa học, giải phóng khí hidro:
2CH3COOH + Mg → (CH3COO)2Mg + H2
-
Tác dụng với muối của axit yếu hơn, giải phóng khí CO2:
2CH3COOH + CaCO3 → (CH3COO)2Ca + H2O + CO2
-
-
Phản ứng este hóa: Tác dụng với ancol tạo thành este và nước, cần xúc tác H2SO4 đặc và nhiệt độ:
CH3COOH + C2H5OH ⇌ CH3COOC2H5 + H2O
-
Phản ứng với Cu(OH)2: Tạo thành dung dịch màu xanh lam:
2CH3COOH + Cu(OH)2 → (CH3COO)2Cu + 2H2O
-
Phản ứng với NaHCO3: Giải phóng khí CO2:
CH3COOH + NaHCO3 → CH3COONa + H2O + CO2
4. Các Phương Pháp Điều Chế Axit Axetic
Axit axetic có thể được điều chế bằng nhiều phương pháp khác nhau:
-
Cacbonyl hóa metanol:
CH3OH + CO → CH3COOH
-
Oxy hóa axetaldehyt:
2 CH3CHO + O2 → 2 CH3COOH
-
Oxy hóa etylen: Axetaldehyt được điều chế từ etylen với xúc tác palladi.
-
Lên men oxy hóa (sản xuất giấm):
C2H5OH + O2 → CH3COOH + H2O
-
Lên men kị khí: Vi khuẩn kị khí chuyển hóa trực tiếp thành CH3COOH.
C6H12O6 → 3CH3COOH
5. Ứng Dụng Quan Trọng Của Axit Axetic
Axit axetic có nhiều ứng dụng quan trọng trong các lĩnh vực khác nhau:
5.1. Trong Công Nghiệp
- Sản xuất vinyl axetat (VAM) – monome quan trọng để sản xuất chất kết dính, sơn và polyme.
- Dung môi hòa tan hoặc chất tạo độ chua nhẹ trong nhiều quy trình công nghiệp.
- Sản xuất cellulose acetate cho phim ảnh và sợi tổng hợp.
- Sử dụng trong ngành dệt nhuộm, cao su và xi mạ.
5.2. Trong Thực Phẩm
- Dung dịch axit axetic 5-7% là giấm ăn, được sử dụng rộng rãi trong nấu ăn và chế biến thực phẩm.
- Sử dụng làm chất bảo quản thực phẩm, gia vị và thành phần trong đồ hộp, rau quả muối chua.
5.3. Trong Y Học
- Dung dịch loãng (1%) được sử dụng làm chất khử trùng và kháng khuẩn.
- Nghiên cứu sử dụng trong điều trị bệnh tiểu đường.
Hình ảnh minh họa ứng dụng phổ biến của axit axetic trong sản xuất giấm ăn, một gia vị quen thuộc trong bếp ăn gia đình.
5.4. Trong Đời Sống Hàng Ngày
- Chất tẩy cặn vôi trong vòi nước, ấm đun nước và các thiết bị gia dụng khác.
- Giấm táo được sử dụng như một phương pháp hỗ trợ giảm cân và chống lão hóa.
6. Lưu Ý Khi Sử Dụng Và Bảo Quản Axit Axetic
Axit axetic, đặc biệt ở nồng độ cao, có thể gây nguy hiểm:
- Nguy hiểm: Hít phải có thể gây kích ứng đường hô hấp. Nuốt phải có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến đường tiêu hóa. Tiếp xúc với da có thể gây bỏng.
- Lưu ý khi sử dụng: Sử dụng đồ bảo hộ (găng tay, kính bảo hộ, quần áo bảo hộ). Đảm bảo thông gió tốt khi làm việc với axit axetic. Rửa sạch ngay lập tức nếu tiếp xúc với da hoặc mắt.
- Bảo quản: Bảo quản trong kho có mái che, thông thoáng, tránh xa nguồn nhiệt và các chất dễ cháy.
7. Mua Axit Axetic Ở Đâu Uy Tín?
Nếu bạn đang tìm kiếm địa chỉ mua axit axetic uy tín tại Hà Nội và TP.HCM, VietChem là một lựa chọn đáng tin cậy. VietChem là nhà cung cấp hóa chất hàng đầu với nhiều năm kinh nghiệm và được đánh giá cao bởi khách hàng.
Thông tin liên hệ VietChem:
- Hà Nội: Số 41 phố Trạm, phường Long Biên, quận Long Biên.
- Hotline: 0826 010 010
- Website: vietchem.com.vn
Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn đầy đủ thông tin về axit axetic, từ công thức hóa học đến ứng dụng thực tiễn.
