Hình tượng người lái đò trong “Người lái đò sông Đà” của Nguyễn Tuân là một biểu tượng độc đáo về con người lao động trí dũng song toàn, tài hoa nghệ sĩ. Đoạn trích miêu tả cảnh ông lái đò vượt thác dữ dội, qua đó làm nổi bật phẩm chất và tài năng của ông. Anh Chị Hiểu Nội Dung Các Dòng Thơ Sau Như Thế Nào để thấy rõ hơn điều này?
Sóng thác được nhân hóa như một kẻ thù hung bạo, “đánh đến miếng đòn hiểm độc nhất”, “bóp chặt lấy hạ bộ người lái đò”. Chi tiết này không chỉ thể hiện sức mạnh ghê gớm của thiên nhiên mà còn khắc họa sự dũng cảm, kiên cường của ông lái đò trước thử thách sinh tử. Ông không hề nao núng mà “cố nén vết thương, hai chân vẫn kẹp chặt lấy cuống lái”, thể hiện bản lĩnh phi thường và trách nhiệm cao cả.
“Mặt sông trong tích tắc lòa sáng lên như một cửa bể đom đóm rừng ùa xuống mà châm lửa vào đầu sóng” là một hình ảnh so sánh độc đáo, gợi cảm giác vừa dữ dội vừa lãng mạn. Nó cho thấy sự tương phản giữa sức mạnh hủy diệt của thiên nhiên và vẻ đẹp kỳ ảo của nó. Trong bối cảnh ấy, ông lái đò hiện lên như một người nghệ sĩ tài ba, điều khiển con thuyền vượt qua sóng dữ một cách điêu luyện.
“Ông lái đã nắm chắc binh pháp của thần sông thần đá. Ông đã thuộc quy luật phục kích của lũ đá nơi ải nước hiểm trở này”. Chi tiết này khẳng định sự am hiểu tường tận về sông Đà của ông lái đò. Ông không chỉ là một người lái đò thông thường mà còn là một chuyên gia, một người nghệ sĩ tài ba, nắm vững mọi quy luật và hiểm nguy của dòng sông. Điều này cho thấy quá trình lao động lâu dài và sự gắn bó sâu sắc của ông với sông Đà.
“Cưỡi lên thác sông Đà, phải cưỡi đến cùng như là cưỡi hổ”. Câu văn so sánh này thể hiện tinh thần quyết tâm, dũng cảm của ông lái đò. Ông coi việc vượt thác như một cuộc chinh phục, một trò chơi mạo hiểm, và sẵn sàng đối mặt với mọi thử thách.
Hình ảnh ông lái đò “ghì cương lái, bám chắc lấy cái luồng nước đúng mà phóng nhanh vào cửa sinh” thể hiện sự dứt khoát, táo bạo trong hành động của ông. Ông không hề do dự mà nhanh chóng đưa ra quyết định và thực hiện nó một cách chính xác. Điều này cho thấy sự tự tin và bản lĩnh của một người lái đò dày dặn kinh nghiệm.
“Thuyền vút qua cổng đá cánh mở cánh khép. Vút, vút, cửa ngoài, cửa trong, lại cửa trong cùng, thuyền như một mũi tên tre xuyên nhanh qua hơi nước, vừa xuyên vừa tự động lái được lượn được”. Đoạn văn miêu tả tốc độ và sự khéo léo của con thuyền khi vượt qua thác dữ. So sánh con thuyền với “mũi tên tre” cho thấy sự nhanh nhẹn, linh hoạt và khả năng tự điều khiển của nó. Đồng thời, nó cũng thể hiện sự tài ba, điêu luyện của ông lái đò trong việc điều khiển con thuyền.
Qua hình tượng ông lái đò, Nguyễn Tuân đã thể hiện cái nhìn mang tính phát hiện về con người. Ông không chỉ ca ngợi vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên mà còn khám phá ra vẻ đẹp của con người lao động bình dị. Ông nhận thấy rằng, trong những hoàn cảnh khó khăn nhất, con người vẫn có thể phát huy được phẩm chất tốt đẹp, tài năng và bản lĩnh của mình. Cái nhìn này thể hiện sự trân trọng và niềm tin của Nguyễn Tuân vào sức mạnh của con người Việt Nam.
