Sông Bạch Đằng, một địa danh vang dội trong lịch sử Việt Nam, không chỉ là một dòng sông mà còn là chứng nhân cho ba trận thủy chiến oai hùng, nơi những người con ưu tú của dân tộc đã viết nên những trang sử chói lọi. Câu hỏi “Ai Từng đóng Cọc Trên Sông?” không chỉ là một câu hỏi lịch sử mà còn là sự gợi nhắc về lòng yêu nước, ý chí quật cường và trí tuệ quân sự của ông cha ta.
Ngô Quyền: Người Đầu Tiên Đặt Nền Móng Chiến Thắng (938)
Người đầu tiên nghĩ ra và thực hiện kế sách đóng cọc trên sông Bạch Đằng chính là Ngô Quyền. Năm 938, trước nguy cơ xâm lược của quân Nam Hán, Ngô Quyền đã chỉ đạo quân và dân ta xây dựng một trận địa cọc ngầm hiểm yếu trên sông Bạch Đằng. Kế sách này đã góp phần quan trọng vào chiến thắng Bạch Đằng lẫy lừng, đánh tan quân Nam Hán, chấm dứt hơn 1000 năm Bắc thuộc và mở ra kỷ nguyên độc lập cho dân tộc.
Trận địa cọc của Ngô Quyền được bố trí một cách khoa học và bí mật. Hàng ngàn cây gỗ vót nhọn, bịt sắt được cắm xuống lòng sông, lợi dụng thủy triều lên xuống để đánh lừa và tiêu diệt quân địch. Khi thủy triều rút, những cọc nhọn này nhô lên, biến sông Bạch Đằng thành một bãi chông khổng lồ, chặn đứng và phá tan đội thuyền chiến của quân Nam Hán. Chiến thắng Bạch Đằng năm 938 đã khẳng định tài năng quân sự của Ngô Quyền và ý chí độc lập của dân tộc Việt Nam.
Lê Đại Hành: Tiếp Nối Truyền Thống, Bảo Vệ Giang Sơn (981)
Gần nửa thế kỷ sau chiến thắng của Ngô Quyền, sông Bạch Đằng lại một lần nữa chứng kiến một trận thủy chiến oai hùng khác. Năm 981, trước sự xâm lược của quân Tống, vua Lê Đại Hành đã kế thừa và phát triển kế sách đóng cọc của Ngô Quyền, xây dựng một trận địa cọc vững chắc trên sông Bạch Đằng để ngăn chặn quân địch.
Lê Đại Hành đã cho quân sĩ đóng cọc ngăn sông, lợi dụng địa hình hiểm trở của sông Bạch Đằng để tạo ra một thế trận phòng thủ vững chắc. Trận địa cọc của Lê Đại Hành không chỉ là những hàng cọc gỗ đơn thuần mà còn kết hợp với các công trình phòng thủ khác như thành lũy, chướng ngại vật, tạo thành một hệ thống phòng thủ liên hoàn, gây khó khăn cho quân Tống và buộc chúng phải trả giá đắt. Chiến thắng Bạch Đằng năm 981 đã góp phần bảo vệ nền độc lập của Đại Cồ Việt và khẳng định tài năng quân sự của Lê Đại Hành.
Trần Quốc Tuấn: Vận Dụng Sáng Tạo, Đánh Tan Quân Nguyên Mông (1288)
Đến thế kỷ XIII, sông Bạch Đằng lại trở thành chiến trường ác liệt trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông xâm lược. Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn, vị tướng thiên tài của dân tộc, đã vận dụng sáng tạo kế sách đóng cọc của Ngô Quyền và Lê Đại Hành, kết hợp với nghệ thuật quân sự độc đáo của mình để tạo ra một trận địa cọc lợi hại, đánh tan quân Nguyên Mông.
Trần Quốc Tuấn đã cho quân sĩ đốn gỗ, vót nhọn và cắm xuống lòng sông Bạch Đằng, tạo thành một bãi cọc khổng lồ. Ông còn bố trí quân mai phục hai bên bờ sông, chờ thời cơ phản công. Khi đoàn thuyền của quân Nguyên Mông tiến vào sông Bạch Đằng, Trần Quốc Tuấn đã cho quân sĩ đánh nghi binh, dụ địch vào bãi cọc. Khi thủy triều xuống, những cọc nhọn nhô lên, đâm thủng thuyền địch, gây ra sự hỗn loạn. Quân mai phục của ta từ hai bên bờ sông đồng loạt tấn công, tiêu diệt và bắt sống nhiều quân Nguyên Mông. Chiến thắng Bạch Đằng năm 1288 đã đánh dấu sự thất bại hoàn toàn của quân Nguyên Mông trong cuộc xâm lược Đại Việt và khẳng định tài năng quân sự của Trần Quốc Tuấn.
Sông Bạch Đằng: Chứng Nhân Lịch Sử, Biểu Tượng Khí Phách Việt Nam
Ba vị anh hùng Ngô Quyền, Lê Đại Hành và Trần Quốc Tuấn, mỗi người một thời, đã sử dụng kế sách đóng cọc trên sông Bạch Đằng một cách sáng tạo và hiệu quả, góp phần vào những chiến thắng oai hùng của dân tộc. Sông Bạch Đằng không chỉ là một dòng sông mà còn là biểu tượng của lòng yêu nước, ý chí quật cường và trí tuệ quân sự của người Việt Nam. Ngày nay, Khu di tích Bạch Đằng Giang được xây dựng để tưởng nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc và giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ.
